De steppewolf
Hermann Hesse
Hermann Hesse (Auteur), M. Coutinho (Vertaler), L. Coutinho (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas, 2007 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 8253 |
31/12/2007
Op de achterflap van Tussen de raderen staat dat dit een psychologische roman over volwassen worden is, die "kan gelezen worden als een aanklacht tegen ouders en docenten die met hoge verwachtingen kinderen onnodig onder druk zetten". Ja, natuurlijk kun je dat. Het is zelfs slim gezien van de uitgever, want hij speelt daarmee in op een actueel hedendaags onderwerp. Maar dit boek is zoveel meer. Het begint met het portret van Hans' vader, Joseph Giebenrath, dat perfect van toepassing is op heel wat van onze Vlaamse medeburgers: "had een redelijk talent voor de handel gepaard aan een oprechte eerbied voor geld, voorts een eigen huisje met tuin, een familiegraf op het kerkhof, een ietwat verlichte en versleten kerksheid [...]. Hij verdiende, naast zijn gewone werk, op allerlei niet geheel correcte manieren geld, maar ging hierbij nooit verder dan de grens van wat formeel geoorloofd was." En voorts was hij "trots op zijn eigen zoon en had hij nu en dan een opwelling van royaliteit voor arme mensen." Die zoon, dat is Hans, een begaafde jongen die opvalt door zijn voorname trekken (een beetje een clichébeeld van de intellectueel) en verstand. Voor jongens zoals hij bestond in het Zwarte Woud begin vorige eeuw maar één smalle weg: via het staatsexamen naar het seminarie en dan dominee of leraar worden. Hans slaagt voor dat examen en vanaf dan begint zijn lijdensweg. Nog één keer voelt hij zich zorgeloos en vrij, als hij een laatste maal gaat vissen, een mooie scène die de hartstocht van de jacht beschrijft.
De antithetische structuur die veel werk van Hesse kenmerkt, komt tot uiting in de beschrijving van de piëtist, schoenmaker Flaig, die hem waarschuwt voor de kennis die op hem af zal komen in het seminarie, en van de moderne dominee, die de Bijbel op een wetenschappelijke manier bekijkt. "Het is nu eenmaal in de theologie niet anders dan elders. Er bestaat een theologie die kunst, en een andere die wetenschap is, of tenminste ernaar streeft dat te zijn. [...] Het is de oude, ongelijke strijd tussen kritiek en schepping, wetenschap en kunst, waarbij de wetenschap steeds weer gelijkt heeft, zonder dat iemand ermee geholpen wordt, maar de kunst steeds weer het zaad van geloof, liefde en troost, van schoonheid en hoop op het eeuwige leven uitwerpt en steeds weer een goede bodem vindt."
Net zoals Peter Camenzind is Hans Giebenrath een eenzaat, eerzuchtig maar verlegen. Als hij dan toch vriendschap sluit, is het met een dichter, een rebel, die dan ook gestraft wordt voor die rebellie. Hij durft niet op te komen voor zijn vriend, en dat zal hem blijven achtervolgen: "Hans begreep dat een mens tekort kan schieten op een manier die hij met geen berouw meer kan goedmaken." Zijn plots ontwaakte schuldbesef doet hem volwassen worden: "Hij was geen kleine jongen meer, zijn hart was verhuisd naar een ander land waar het angstig en onwennig rondfladderde en nog geen rustplaats kende." Uiteindelijk zal Hans ten onder gaan aan de dwang van de volwassen wereld en aan de eerzucht van zichzelf en zijn omgeving, en laat hij zo de vermanende woorden van de schooldirecteur werkelijkheid worden: "Vooral niet verslappen, anders kom je tussen de raderen".
Dat dit boek met zijn weinig opwekkende thema toch verteerbaar blijft, ligt vooral aan de mooie beelden die Hesse tussen zijn ideeën en zijn verhaal weeft. Eén pareltje, de beschrijving van het Hebreeuws dat de jongens proberen te leren: "De eigenaardige, oeroude taal van Jehova, een weerbarstige, uitgedroogde en toch nog geheimzinnig levende boom, rees vreemdsoortig, knoestig en raadselachtig op [...]. In zijn twijgen, holten en wortels huisden [...] duizendjarige spoken.' [Hilde Keteleer]
Redactie
De jeugd van Han Giebenrath, een uitzonderlijk begaafde jongen, wordt verpest door zijn vader en zijn leraren, die hem het spelen verbieden en hem alleen maar laten studeren. Aanvankelijk behaalt hij op het seminarium hoge cijfers, maar nadat de enige jongen met wie hij contact had van school is gestuurd wordt zijn eenzaamheid zo groot, dat hij, lichamelijk en geestelijk totaal ontredderd, zijn studie moet afbreken. Hij verdrinkt -ongeluk of zelfmoord? De eerzucht en de burgerlijkheid van de volwassenen, die het emotionele groeiproces van de hoofdfiguur volledig negeren zijn uitstekend beschreven, maar de vele minutieuze natuurbeschrijvingen in deze roman uit 1906 doen wel wat verouderd aan. Normale druk, volle bladspiegel.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.