Het geheime boek van Sinterklaas
Floortje Zwigtman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Fontein, cop. 2007 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : ZWIG |
31/12/2007
Een niet zo geslaagd (Tegen)spel
Met de Gouden Uil Jeugdliteratuur en een Gouden Zoen op zijn palmares, was Schijnbewegingen dé literaire sensatie van 2005. Lovende recensies, meer dan 10.000 verkochte exemplaren en een onlangs verschenen uitgave die zich specifiek tot de volwassen lezer richt. En dan te bedenken dat deze uitmuntende adolescentenroman over Adrian Mayfields entree in de erudiete herenkringen rond Oscar Wilde slechts het eerste deel van de trilogie 'Een groene bloem' vormt. Na dit tweede deel, Tegenspel, zal Floortje Zwigtman nog een derde deel aan de jongeheer Mayfield wijden. In maart dit jaar verschijnt in de serie 'Kidsbibliotheek' ook nog de novelle Kersenbloed, die focust op de jeugdjaren van Vincent, Adrians (ex-)amant. Benieuwd of de auteur niet zwicht onder de torenhoge verwachtingen.
Tegenspel begint alvast veelbelovend. Waar Schijnbewegingen nog behoorlijk braafjes eindigde met Vincents liefdesverklaring: "Ik hou van je", gaat het er in dit deel heftiger aan toe. Deze ruim 460 bladzijden tellende pil valt grofweg in drie delen uiteen. In een eerste deel beschrijft Adrian zijn leven tot dusver. Deze bondige samenvatting haalt de lezer moeiteloos opnieuw binnen in Adrians wereld en het Victoriaanse Londen. Voor wie Schijnbewegingen (nog) niet gelezen heeft, reveleert deze kleine autobiografie genoeg om meteen in te pikken, al gaan de dubbele bodems, literaire knipoogjes en dubieuze woordspelingen dan wel aan je voorbij. Het begint allemaal bijzonder hoopvol voor Adrian: "Ik had het allemaal achter me gelaten: de afgelopen zomer, de kerels, het geld, de chantage. Ik was weer een eerlijk leven gaan leiden" En dat valt Adrian voorlopig niet zo moeilijk; hij vindt onderdak bij z'n jeugdvriend Peter (alias Gloria) en krijgt ellenlange liefdesepistels van Vincent, die in Parijs exposeert. Wie met Zwigtmans werk vertrouwd is, voelt al aankomen dat dergelijke mooie liedjes niet lang duren. Het groepje afpersers rond mijnheer Taylor, Adrians vroegere pooier, weet Vincents dagboek te bemachtigen en chanteert een radeloze Adrian. Een eerste voorteken van de "Kwade dagen", zoals Adrian ze noemt. Jeugdvriend Gloria, fervent tegenstander van de Griekse beginselen, ruikt onraad, al slaagt Adrian er vooralsnog in om z'n privé-leven krampachtig af te schermen. Gelukkig zorgt Vincent voor geborgenheid: in de beslotenheid van diens nieuwe woonst beleven beide heren een korte, maar heftige romance. Het geraffineerd spel van aantrekken en afstoten krijgt ook literair knap gestalte. Als een ervaren Adrian voor het eerst écht met Vincent naar bed gaat, roept Zwigtman treffend een onderhuidse spanning op die de lezer doet vermoeden dat Adrians geluk slechts van bijzonder korte duur zal zijn. De naïef-romantische kunstschilder vreest de wet die sodomie strafbaar stelt en wil enkel nog op een platonische, zuiver intellectuele wijze van Adrian houden. Op zich een geloofwaardige plotwending, die in het verlengde ligt van Vincents beïnvloedbare aard.
Zwigtman verliest zich aanvankelijk echter wat te veel in drammerige beschouwingen tussen de puriteinse Vincent en een verbouwereerde Adrian: "[Vincent] liet me opnieuw poseren. Aanvankelijk onder het mom schetsen te maken, maar al spoedig om geen andere reden dan dat hij mijn naakte lichaam wilde schilderen. Het was een manier, zo vermoedde ik, om zijn verlangens te combineren met iets hogers: met kunst. Om me aan te raken zonder me aan te raken". De daaropvolgende trage decorwisselingen fnuiken de spanningsboog, maar vervolgens komt Zwigtman weer op dreef en herneemt ze haar rol van boeiende verteller. Adrians sterk beschreven nachtmerries luiden de Kwade Dagen in. In zwaar beladen, haast Bijbels aandoende bewoordingen verhaalt Zwigtman het proces van Oscar Wilde tegen de markies van Queensberry, oftewel Bosies vader en parallel daaraan het einde van Adrians rol binnen de 'Purperen Hofhouding', de literair-culturele kring rond Wilde. Adrian, die inderhaast een opleiding tot journalist kreeg van Vincent, wordt als stenograaf voor 'Saturday Review' ingeschakeld, een wat geforceerde kunstgreep van de auteur om de lezer het proces vanuit de eerste hand te laten beleven. Zwigtman volgt nauwgezet de historische werkelijkheid: Wilde wordt schuldig bevonden en gevangen genomen. De Purperen Hofhouding verlaat en masse het eiland en Vincent krijgt de gevreesde brief met alle pikante details uit Adrians zondige leven in handen. Abrupt bant hij Adrian uit z'n leven. Op de koop toe ontzegt een achterdochtige Gloria z'n vroegere boezemvriend de toegang tot zijn huis, zodat Adrian eindigt op een versleten matras van het Leger des Heils. Berooid, dakloos en zonder illusies: Adrians terugkeer down to earth kon niet pijnlijker zijn. Toch laat hij zich niet zomaar uit het lood slaan: "Ik was echter niet bereid om boete te doen. Ik wilde terugvechten. [...] Ik beloofde mezelf dat ik wraak zou nemen voor alle beloftes die hij niet was nagekomen. En met die gedachte viel ik in slaap". Deze cliffhanger houdt alle registers open voor het derde en ? voorlopig ? ook laatste deel, al blijft de lezer even verbouwereerd achter als Adrian. Ook al is Tegenspel minder goed dan z'n voorganger, dit is toch nog steeds grote literatuur. Floortje Zwigtman weet een knap beeld te schetsen van het Victoriaanse Londen, een historisch rijke periode met een frappant verschil tussen Adrians armoedige afkomst uit Oost-Londen en de literair geïnspireerde beau monde. Nergens werken Adrians introductie in en participatie aan de Purperen Hofhouding geforceerd of ongeloofwaardig. De schuchtere zoektocht van een adolescent naar het eigen ik en parallel hieraan het socialisatieproces weten opnieuw de kern te raken van een zoekende, zwervende ziel en vormen een herkenbaar klankbord voor hedendaagse adolescenten. De rol van Adrians voorspellende dromen, het verschijnen van zijn letterlijk en figuurlijk ontnuchterde vader, de referenties aan The picture of Dorian Gray ... stuk voor stuk dragen ze bij tot de gelaagdheid van Tegenspel. Compositorisch gaat het er echter te vrijblijvend aan toe: Zwigtman had beter voor een compacter en gestructureerder geheel geopteerd, waarin de lezer niet verdwaalt in eindeloze ? en vaak vrijblijvende ? bespiegelingen over de liefde. Het blijft natuurlijk uitkijken naar het derde deel van 'Een groene bloem', want je leeft nog steeds met de personages mee en wil vooral weten hoe het Adrian zal vergaan. Een tweede Schijnbewegingen hoeft het voor mij zelfs niet te worden, maar wat meer vaart en afwisseling lijkt me wel opportuun voor de verhaallijn. [Jürgen Peeters]
Th. Herrman
In laat 19de-eeuws Londen is een homoliefde tot mislukken gedoemd. Hoe oprecht de ik-figuur Adrian, 17 jaar, ook tracht te zijn, de huichelachtige 'rechtschapen' wereld, zijn verleden als homohoer en zijn lage, armoedige afkomst pleiten en werken tegen hem. Ten slotte rest maar een gedachte: wraak op de geliefde die hem verstootte. In soms schrille, meestal sombere kleuren schildert de auteur deze fase uit de strijd voor homo-emancipatie, met Adrians persoonlijk lotgeval daarin. Dat doet ze knap: zonder literaire opsmuk, helder en zakelijk, maar bepaald niet simpel. Veel uit de geschiedenis en de kunsten veronderstelt zij bij de lezer bekend. Een verheffend beeld van mens en wereld schetst ze niet: niets of niemand ontkomt aan leugen en bederf. Mede daardoor en door seksueel vrij expliciete scènes lijkt het boek bestemd voor een wat ouder publiek. Binnen het drieluik 'Een groene bloem' is dit het vervolg op 'Schijnbewegingen'* dat werd bekroond met de Gouden Zoen en de Gouden Uil 2006 en uitgeroepen tot Jeugdboek van het Jaar 2005. Vanaf ca. 14 jaar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.