Ongehoord
Simon Carmiggelt
Simon Carmiggelt (Auteur), Sylvia Witteman (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Arbeiderspers, cop. 2007 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : CARM |
31/12/2007
Het stereotiepe beeld van Simon Carmiggelt (1913-1987) is dat van een wat slonzige, slungelinge man op leeftijd, die zich slenterend ? een beetje verwaaid en met een lange regenjas ? langs de Amsterdamse kroegen begeeft, op zoek naar een stukje, een biertje of wat jenever. Het is ook het beeld dat Carmiggelt van zichzelf schetste in de stukjes die hij na de Tweede Wereldoorlog vier decennia lang voor de krant 'Het Parool' schreef. Elke dag, steeds op dezelfde plaats in de krant, onder de hoofding 'Kronkel'.
'Kronkel' geldt nog altijd als hét toonbeeld van wat in Vlaanderen een beetje minimalistisch 'het cursiefje' wordt genoemd. Het nieuwsloze, persoonlijkere stukje dat een lezer aan zijn krant kan binden. Soms grappig, dan weer bespiegelend, af en toe zelfs wat filosofisch. Carmiggelt ging de legende in, niet omdat hij de eerste was, wel omdat hij de béste was. Nog altijd, trouwens.
Waarom was hij de beste? Omdat hij een van de talentrijkste Nederlandstalige schrijvers van de 20e eeuw was. In één vloeiend zinnetje kon hij een hele situatie schetsen, zijn Nederlands was even origineel als kraakhelder. En hij was grappig. Erg grappig, zij het nooit ten koste van iemand anders. De humor zat vaak in de situaties die hij beschreef, maar nog vaker in zijn vergelijkingen. Een huwelijk dat foutloopt na amper zeven maanden noopt Carmiggelt tot volgende conclusie: "Zeven maanden vind ik een beetje kort voor een drama. Het is net of je 'King Lear' ziet spelen door de kleuterschool."
Een citaat uit een stukje dat ook in de bundel Ik lieg de waarheid staat, waarvoor de in Nederland vrij populaire 'Volkskrant'-columniste Sylvia Witteman haar favoriete stukjes van Carmiggelt verzamelde. Chronologisch biedt ze een selectie uit de bundels die De Arbeiderspers in de loop der jaren op de markt bracht. (Eén bundel per jaar was dat toen, waarvoor Carmiggelt dan de 50 beste stukjes van de voorbije 365 dagen uitkoos.)
Hier en daar kiest ze voor de bekende weg. 'Kroketten' staat er bijvoorbeeld in, later tot conférence verwerkt door Wim Sonneveld. En 'Geringe avonturen', met krék dezelfde plot als de bij ons bekende 'Joske Vermeulen'-sketch van Gaston & Leo. Maar af en toe doet Witteman ook kleine ontdekkingen, en komt ze met minder bekend werk voor de dag.
Carmiggelt was duidelijk geen schrijver met een lange adem. Maar hij richtte zijn rubriekje wel zozeer naar eigen goeddunken in, dat hij er een genre op zich van maakte. Je hebt columns, cursiefjes en stukjes, maar alleen hij schreef 'Kronkels'. Altijd met dezelfde milde ironie, dikwijls zelfs met liefdevolle vertedering voor de onderwerpen en vooral de mensen waarover hij schreef. Kleine luiden, zegt men dan in de literatuurgeschiedenis. Al vond hij dat zelf geen goede omschrijving. Waarom plaatste hij anders onderstaand citaat van Joseph Mitchell als motto vooraan in 'Kroeglopen', nog altijd een van zijn beste bundels: "The people in a number of the stories are of the kind that many writers have got in the habit of referring to as 'the little people'. I regard this phrase as patronizing and repulsive. There are no little people in this book. They are as big as you are, whoever you are." [Toon Horsten]
Marieke van Middelkoop
Columniste Sylvia Witteman verzamelde haar favoriete ‘Kronkels’ van Carmiggelt en bundelde ze in dit boek. De ‘Kronkel’ verscheen tientallen jaren lang in dagblad Het Parool. Het boek bevat 87 stukjes van maximaal twee pagina’s lang die een schets van het dagelijks leven geven. Over vaste kroeggasten, het leed van het huwelijk en alledaagse gebeurtenissen in het openbaar vervoer bijvoorbeeld. Met humor, maar tegelijk roepen de stukjes een melancholisch gevoel op. Hoeveel van de inhoud op waarheid is gebaseerd, liet de eind jaren tachtig overleden Carmiggelt in het midden. Witteman ziet in de manier waarop Carmiggelt zijn ‘Kronkels’ schreef een voorbeeld voor haar eigen werk. Bij het boek zit een luisterboek: een cd met acht door Simon Carmiggelt zelf voorgelezen Kronkels. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.