Het verhaal van de olifant en de goochelaar, of Hoe Peter zijn zusje terugvond
Kate DiCamillo
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Querido, 2006 |
JEUGD : VERHALEN ROOD (9-11 J.) : HEES |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2006 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : HEES |
31/12/2006
Drie keer een Zilveren Griffel en in 2004 de Gouden Uil Jeugdliteratuur: de kinderen van Martha Heesen scoren hoog. Volwassen lezers sluiten ze in hun hart, als een eigen kind of kleinkind, maar kunnen ze ook de zus of broer van jonge lezers zijn? Literaire prijzen maken promotors van het kinderboek vaak argwanend: welke stem klinkt hier het luidst? Overschaduwen de literaire criteria niet de allerbelangrijkste vraag naar de graad van inleefbaarheid? Martha Heesen veegt met Wolf alle kritische bedenkingen van de tafel. Nene en Coppe nemen eigenzinnig de touwtjes in handen van dit zorgvuldig gestructureerde en talige verhaal.
De favoriete plek van Nene, negen, en buurjongen Coppe, bijna negen, is de appelboom in Nenes tuin. Van daaruit hebben ze uitzicht op het erf, de timmermanswerkplaats van Nenes papa, en de tuin van Coppe. Net wanneer ze druk plannen maken om tijdens de zomervakantie een boomhut te bouwen, krijgt Coppe een ongeluk. Hij geraakt in coma en komt na 78 1/2 dagen als een andere Coppe terug. Nene baalt. Van een boomhut weet hij niets meer. En zij baalt nog meer wanneer hij een speciaal geschenk krijgt: een hond, Wolf. Nene is bang van het grote, vieze beest en ze voelt zich buitengesloten. Ze wil dat hij verdwijnt. Maar wanneer de stroming van de rivier Wolf tijdens een verboden zwempartijtje meesleurt, schrikt Nene. 's Nachts gaat ze op zoek.
Niet onmiddellijk een erg geïnspireerde inhoud, zou je denken, maar voor kinderen van acht of negen vulde Heesen een alledaagse situatie spannend in. Want 'alledaags' is voor vele kinderen een droomsituatie, en dit is op zich al spannend: een klimboom in de tuin, een buurjongen met wie je alleen een boomhut wil bouwen, een toffe papa, een nachtelijke, bangelijke tocht om een verdwenen hond te zoeken. Wie wil het allemaal niet meemaken?
Voor jonge kinderen is het belangrijk dat het decor helder getekend en afgebakend is. Daar heeft Heesen oog voor. In de eerste zinnen al zit Nene in haar klimboom, roept ze over en weer met papa, ziet ze de werkplaats en Coppes tuin: het verhaal start vanuit een veilige en voorstelbare omgeving. Die veilige omkadering wordt gaandeweg uitgebreid: Coppe steekt in het donker het weiland over en krijgt een ongeluk; een ontgoochelde Nene rijdt voor het eerst alleen met de fiets naar school. Onieuw tekent Heesen, als vasthoud voor de jonge lezers, met een paar trefwoorden die weg duidelijk uit: de dijk met de bomenrij, de bocht waarachter je papa niet meer kunt zien. De realistische illustraties van Kees de Boer mogen een handje helpen.
Dat Nene en Coppe in de tweede helft van het verhaal dit goed omlijnde decor verlaten, maakt het voor kinderen spannend en geheimzinnig. Heesen versterkt de spanningsboog met tekenende woorden en suggestieve beelden die voor die leeftijd nog naar ontdekking en geheimzinnigheid ruiken: de paardenvrouw, het strandje bij de rivier waarvoor je twee weilanden over moest, het waterbos, het stammetjespad, de ruïne van het oude fort, het Steeneiland... allemaal voldoende filmisch en suggestief dat een kind van acht ook zonder uitleg snapt hoe eng het voor Nene allemaal is.
Voor jonge lezers staat of valt het verhaal vaak met de aantrekkelijkheid van de personages. Handig is wanneer, zoals in Wolf , het aantal beperkt is. De hoofdrollen zijn voor Nene, Coppe, Nenes vader en de hond Wolf. Sfeerbepalende bijrollen krijgen Coppes moeder en broertje Daas, Nenes mama en zus Mila. Nene is de absolute protagonist. Het hele verhaal ontrolt zich vanuit haar gezichtspunt, hoewel niet in de ik- persoon, maar in een personele zij-vorm. Je krijgt de prettige indruk dat Heesen zich de confronterende ik niet wil aanmatigen en liever een beetje afstand houdt. Zoals Nene, die goed kijkt en veel ziet vanuit haar boom. Heesen houdt het standpunt consequent vol. Nene snapt wel dat er iets aan de hand is met Coppes hoofd, maar ze vat de draagwijdte er niet van. Dus gaat Heesen er ook niet op in.
Wel dringt ze in Nenes wensdromen binnen: laat Wolf verdwijnen, laat hem achter in Friesland bij Coppes grootouders en alles wordt weer als vroeger. Kinderen die zich hierin kunnen inleven, begrijpen achteraf ook Nenes grote schuldgevoel.
Is hoofdrolspeelster Nene aantrekkelijk én inleefbaar voor jong en oud? Nene is wat jonger dan Heesens vroegere kinderen en daar is rekening mee gehouden. Net als Petrus, Stazie, Loor en de anderen is zij gevoelig, maar vooral ook eigengereid en ondernemend. Geknipt als boekenvriendje dus. Haar denkwereld is eenvoudiger dan die van Heesens oudere boekenkinderen. Zij reageert nog meer van uit de buik dan uit het hoofd, want daar zijn acht- of negenjarigen nog niet zo aan toe. Papa's stem en waarschuwingen remmen haar nog, hoewel haar stem al af en toe vastberaden klinkt: "Papa, hoe lang denk jij dat we erover doen, over die hut? Bedoel je, als ik het goedvind dat jullie die bouwen? En als ik help? Als je het goedvindt. En als je niet helpt. Want dan is hij niet meer van ons." Heesen registreert zo nauwgezet de reacties en twijfels van Nene en van Coppe dat verdere uitdieping uit de boze zou zijn. Volwassenen zien zelf wel de theorieën achter het kindergedrag en kinderen snappen de toon in de dialogen en Nenes raak uitgetekende gedrag ook zowel.
Nenes familiale situatie is veilig en niet bedreigend, zodat jonge lezers niet met bijkomende problemen overdonderd worden. Het conflict tussen Nene en Coppe en Nenes heldhaftige zelfoverwinning wanneer ze Wolf redt, krijgen alle ruimte. Tussen papa en Nene is vanaf de eerste regels de sfeer gezet: "Heb je wel iets lekkers uit de kast gepakt? Ja. Een heleboel. Goed zo. Tot straks dan, boomheks! Tot straks, aardman!" Daar hoeft zelfs geen half zinnetje psychologische beschouwing bij. Ook niet bij de intrede van de onstuimige Coppe.
Ook leestechnisch is Wolf aantrekkelijk voor acht- of negenjarigen, zonder dat het een infantiel verhaal wordt. De luchtige bladspiegel en een aangenaam lettertype zijn uitnodigend. Fijne, realistische (hoewel, Nene had toch kort haar?) potloodtekeningen onderbreken de getitelde hoofdstukken, die hoogstens vijf bladzijden tellen. De korte zinsbouw gaat al wat verder dan de enkelvoudige zinnetjes van boekjes voor beginnende lezers en er zijn heel veel pittige dialogen. Of ook volwassenen zich hierin kunnen vinden? Probeer maar: "Nene keek naar Coppes gezicht en zag zijn mondhoeken dansen. Coppes mondhoeken dansten altijd als hij bijna moest lachen. Het was verschrikkelijk lang geleden dat Nene Coppe had zien lachen. Maar dat dansen van zijn mondhoeken, dat wist ze nog precies."
Zo lees je Wolf van Martha Heesen, achtjarigen met herkenning en spanning in de buik en volwassenen met dansende mondhoeken. [Jet Marchau]
Rineke van Teeseling
Een sfeervol verhaal met verrassende wending over het 9-jarige meisje Nene en de iets jongere Coppe. Nene en Coppe zijn dikke vrienden. Ze zitten graag bovenin de boom bij Nene in de tuin. Maar als Coppe bij een motorongeluk betrokken raakt, verandert er veel. Coppe krabbelt op en krijgt een nieuwe vriend: de jonge hond Wolf. Nene vindt de hond maar niets. Ze is bang voor hem, vindt hem vies, springerig en groot. Het liefst zou ze zien dat de hond verdween en dat alles weer bij het oude was. Wanneer Wolf door de stroming van de rivier wordt meegesleurd, is ook Nene verschrikkelijk geschrokken. Niemand kan de hond vinden. 's Nachts schiet Nene ineens iets te binnen en ze gaat op zoek naar Wolf. Met zorgvuldig gekozen woorden en in soepele zinnen creëert de veelvuldig bekroonde auteur een bijzondere sfeer. Het verdriet en onbegrip om de verloren vriendschap en de jaloezie worden aandoenlijk beschreven. De personages ontwikkelen zich van redelijk kinderlijk (ridder/prinses spelen) naar kinderen die sterker en zelfverzekerder zijn. Overzichtelijke bladspiegel. De, soms paginagrote, illustraties in grijstinten sluiten mooi aan bij de sfeer van het verhaal. Voorlezen vanaf ca. 7 jaar, zelf lezen vanaf ca. 9 jaar.
Annie Beullens
ua/an/22 j
Nene, negen jaar, zit graag hoog in de appelboom achter het atelier van haar vader. De lezer wordt onmiddellijk voor een vraagteken geplaatst. Pas op voor Coppe, zegt haar vader. Wat gaat er met Coppe gebeuren? Coppe is de buurjongen en Nenes vriendje. Hij is echter onbesuisd en loopt zo nogal wat blutsen en builen op. Nene en Coppe besluiten een boomhut te bouwen en Coppe zegt dat hij een golfplaat voor op het dak weet liggen in een weiland. Je mag niet over de dijk!, zegt Nene nog. Die avond gebeurt er een ongeluk op de dijk. In één zin weet de auteur te vatten hoe Nene zich voelt als mama komt vertellen dat het Coppe is en dat hij zwaargewond is: Nene hoort het alsof zij het nieuws voorlas. (p.19) Precies achtenzeventig dagen en half wacht Nene op de terugkeer van Coppe. En als hij dan eindelijk thuiskomt, is het een andere Coppe. Eentje die zelfs geen weet meer heeft van, laat staan zich interesseert voor een boomhut. Nene is boos en verdrietig, ze gaat Coppe niet meer opzoeken. Het betert er niet op wanneer Coppe een hond krijgt want op honden heeft Nene het niet voorzien. Het wordt zomervakantie en Nene moet van haar ouders weer naar Coppe toe. Samen gaan ze wandelen met de hond Wolf. Eerst maken ze ruzie maar als Coppe even later lacht, herkent Nene weer iets van de oude Coppe. Ze gaan zwemmen op een verboden plaats in de rivier. Nene moet ingrijpen om Coppe te redden maar Wolf is meegesleurd door de stroming. Coppe is verdrietig en Nene krijgt de schuld. Heel vroeg in de morgen gaat Nene alleen op zoek naar Wolf. Dit is niet alleen een spannend boek, de auteur slaagt erin om heftige gevoelens van boosheid, angst en verdriet samengebald en levensecht weer te geven. Een aanrader.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.