Rome
Henk Van Gessel
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lubberhuizen, cop. 2006 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 728.2 GESS |
31/12/2006
Op de Piazza di Pasquino in Rome staat het beeld van Pasquino, een in 1501 gevonden fragment van een klassieke beeldengroep en genoemd naar een winkelier op het pleintje. Het werd een soort prikbord, een medium voor politieke spot en satire, die vooral op de pausen gericht waren. Henk van Gessel heeft 69 korte gedichten (pasquinades) verzameld en vertaald uit de periode 1501 tot 1870 (het einde van de Kerkelijke Staat). Hij heeft ze geïntegreerd in het levensverhaal van de pausen waarop ze betrekking hebben.
Het verhaal van de pausen levert een levendige en kleurrijke geschiedenis op. Het geeft informatie over humanisme, renaissance en barok, over het westerse schisma, de hervorming, de contrareformatie en de inquisitie, over het Heilige Jaar, de verkoop van aflaten en het nepotisme, over dogma's als de onbevlekte ontvangenis van Maria en de pauselijke onfeilbaarheid. De kritiek was vooral gericht op de hoge belastingen die de pausen hieven om bouwwerken en oorlogen te bekostigen, en op hun meestal niet zo voorbeeldige leven. Innocentius VIII had acht zonen en acht dochters, Clemens VII stierf van het lachen en een hartaanval bij het horen van een pikant verhaal, de schoonzus van Innocentius X verkocht functies aan de prijs die tot viermaal de jaarwedde ervan bedroeg.
De eerste pasquinades waren in het Latijn geschreven, in dactylen en zonder rijm. Later gebruikte men de volkstaal, met rijm. Van Gessel heeft ze voortreffelijk vertaald, in een nieuw metrum en met rijm. Het rijm dwong hem wel kleine details aan de tekst toe te voegen (en de epigrammen van twee verzen door kwatrijnen te vervangen), maar het is belangrijk om de speelsheid van het origineel weer te geven en de pointe te accentueren. En die pointe is dikwijls raak: Leo X vond in zijn doodstrijd geen sacramenten, omdat hij ze allemaal verkocht had; door het fanatiek verbranden van ketters, raakte Pius V gewend aan het vuur van de hel. Sommige gedichten zijn een regelrechte scheldpartij.
De auteur heeft het in deze boeiende en geïllustreerde uitgave ook nog over andere "sprekende beelden", die zich minder om de pauselijke politiek bekommerden. Buiten de eigenlijke gedichten geeft hij nog meer gevatte opmerkingen; zo zouden de letters INRI (boven Christus' kruis), als kritiek op de pauselijke onfeilbaarheid, Io Non Riconosco Infallibilità betekenen, en Van Gessel geeft zelfs een lofdicht dat bij de dood van Johannes-Paulus II (in 2005) aan het Pasquinobeeld verscheen. [Jef Ector]
Karel Bostoen
Een zorgvuldig en liefdevol geschreven boekje over het paskwil, een literair genre van spotverzen dat bloeide in het Rome van de Renaissance. In epigrammen (puntdichten) werden de gedragingen van de lokale heersers (de pausen) op de hak genomen en aan de sokkel van het beeld van Pasquino bevestigd. Dit beeld uit de Oudheid was aan het eind van de vijftiende eeuw bij toeval tijdens grondwerkzaamheden in de buurt van de Piazza Navona gevonden. Het werd een hardnekkige gewoonte om niet alleen dit beeld, maar ook andere beelden te voorzien van spotverzen, aanvankelijk in het Latijn, maar vanaf de zestiende eeuw vooral in het Italiaans. De auteur, een classicus en bekend van onder meer een reisgids voor Rome, schrijft zo aanstekelijk dat de lezer de neiging zal krijgen om spoorslags naar Rome af te reizen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.