De ondraaglijke lichtheid van het bestaan
Milan Kundera
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Voetnoot, cop. 2006 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KUND |
31/12/2006
In dit korte maar beklijvende essay geeft Milan Kundera een idee van wat de schilderijen van Francis Bacon in een mens kunnen aanrichten. Hij beschrijft hoe hij bij het bekijken van Bacons drieluikportretten telkens herinnerd wordt aan het moment dat hij een van angst vervuld meisje brutaal wilde verkrachten. Zoals hij haar volledig wilde bezitten, "evengoed met haar stront als met haar onzegbare ziel", zo wil Bacon de mens in al zijn tegenstrijdigheden vatten, op zoek naar de "verborgen diamant" die verscholen ligt in "het eindeloos broze 'ik' dat in een lichaam trilt".
Aan deze ervaring verbindt Kundera een aantal bedenkingen over o.a. de grenzen van het 'ik', de rol van het toeval en Bacons moderniteit. Zijn misschien wel belangrijkste punt is dat bij Bacon de fysiologische realiteit van de mens zichtbaar wordt gemaakt die normalerwijs door "dromen, extases, illusies, worstelingen, idealen, religies, ideologieën en hartstochten" versluierd wordt. Je kan je daarbij de vraag stellen of Bacon, en met hem Kundera, niet te veel negeert dat ook met deze dromen etc. voortdurend werkelijkheid gecreëerd wordt, maar anderzijds getuigt het net van zijn grootheid als kunstenaar dat hij zijn materialistisch reductionisme in zijn werk ondoorgrondelijk en (dus) overtuigend heeft gemaakt. Het essay wordt nog gevolgd door een boeiend nawoord van Martin de Haan, die Kundera's Bacon-beschouwingen als een soort van zelfportret van de schrijver duidt. [Koen Van Baelen]
Menno Gnodde
Een dubbelessay. In het eerste deel van dit tweeluik wil Milan Kundera (1929) de schilder Francis Bacon (1909-1992) openleggen, doordringen tot diens intimiteit, in het nawoord wroet vertaler Martin de Haan (1966) op zijn beurt in het binnenste van Kundera. De verweesde nazaat die Bacon zou zijn, die artistieke eenling spiegelt zich zo in de gelaten desillusie van Kundera, leidend tot de cultuurpessimistische conclusie dat individuele oorspronkelijkheid inmiddels heeft afgedaan ten bate van een "eindeloze reeks variaties op het bekende: een kunst van modes". Het zij zo. Wat niet wegneemt dat deze analyse en waardering van Bacons schilderkunst, een zoektocht naar eigen identiteit verscherpt tot lichamelijke martelgang, diep raakt en dat de ontwikkeling van Kundera's schrijverschap kernachtig staat verwoord. Verscheidenheid in de eenheid en eenheid in de verscheidenheid uit de 20e eeuw, exemplarisch voor de menselijke cultuur.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.