Bevolking, voeding en levensstandaard in het verleden : verzamelde studies van Prof. dr. Chris Vandenbroeke
Chris Vandenbroeke
Isabelle Devos (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Academia Press, 2006 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 932.9 DEVO |
31/12/2010
Allemaal beestjes is een studie van de Gentse historica Isabelle Devos. Ze bestudeert de spectaculaire stijging van de levensverwachting tijdens de voorbije drie eeuwen in Vlaanderen, net zoals in de rest van de moderne geïndustrialiseerde wereld. Voor die daling van de mortaliteit sinds de 18e eeuw hebben historische demografen nog altijd geen bevredigende verklaring gevonden. Devos vertrok van de vraag waarom het onderzoek naar de oorzaken van die sterftedaling zo aanslepen. Het antwoord dient gezocht in het feit dat de demografie in België vooral werd beoefend door historici die een tekort aan inzicht hadden en hebben in de kennis van de vroegere en de hedendaagse medische wetenschap. Daardoor werd de mortaliteitsdaling vooral in relatie gebracht met de socio-economische evolutie van de levensstandaard, vooral de evolutie van de voeding.
Isabelle Devos gooit het over een andere boeg en bracht zowel onuitgegeven als uitgegeven materiaal over de gezondheid van de Belgen sinds de 18e eeuw bijeen om de evolutie daarvan nauwkeurig in kaart te brengen. Een dergelijke reconstructie is bijzonder tijdrovend, maar ook heel lonend. Zo komt ze tot stevig empirisch materiaal over de evolutie van overlevingskansen, levensverwachting, doodsoorzaken en antropometrische gegevens, zoals lichaamslengte, en toetst dat aan de gangbare demografische transitietheorieën, die telkens tekort blijken te schieten, of op zijn minst eenzijdig zijn. Vertrekkende van de discipline van de historische demografie gaat ze nu verder en betreedt in het tweede deel van haar studie het terrein van de historische epidemiologie. Daarin wordt de rol van de insecten als ziekteverspreiders besproken. De rode draad is malaria. Ze brengt een geografie en een conjunctuur van de malaria in Vlaanderen tijdens de 18e en 19e eeuw en draagt een aantal verklaringen aan voor de daling en verdwijning van deze ziekte uit onze streken. Het betreft dan wel malariasoorten die geen dodelijke, dan wel een verzwakkende impact hadden. Daarom beperkt ze haar onderzoek niet enkel tot de mortaliteit, maar trekt het ook open tot de morbiditeit, die uiteraard in relatie stond met de mortaliteit. Essentieel in Devos' studie is het belang van de lokale artsen die al op het einde van het ancien régime wezen op de gevaren van het milieu. Hun 'ecologisch' denken avant-la-lettre deed het bewustzijn ontstaan dat bepalend bleek voor de verdere ontwikkeling van de gezondheidszorg, met een gunstig effect op de evolutie van de levensverwachting.
Dit boek getuigt niet alleen van een oorspronkelijke historische nieuwsgierigheid, maar is zonder meer een fundamentele bijdrage aan de historische demografie van België, casu quo Vlaanderen. Een pluim ook voor Academia Press, dat deze studie zeer verzorgd heeft uitgegeven.
[Walter Smits]
Redactie Vlabin-VBC
De Gentse historica Isabelle Devos onderzoekt de spectaculaire stijging van de levensverwachting tijdens de voorbije drie eeuwen in Vlaanderen. Ze richt zich op de evolutie van de gezondheid (levensverwachting, doodsoorzaken en antropometrische gegevens) en de historische epidemiologie (i.c. van malaria vivax). Ze brengt een heleboel onuitgegeven gegevens bij elkaar en toetst die aan de gangbare historisch-demografische transitietheorieën, die telkens tekort blijken te schieten of op zijn minst eenzijdig zijn. Essentieel blijkt het belang van de lokale artsen geweest te zijn die al op het einde van het ancien régime wezen op de gevaren van het milieu. Hun 'ecologisch' denken avant-la-lettre deed het bewustzijn ontstaan dat bepalend bleek voor de daling van de morbiditeits- en mortaliteitsgraad. Devos weet zowel een aannemelijke hypothese naar voren te brengen als de bakens van de historische demografie te verzetten. Met bronnenduiding in de tekst, eindnoten per hoofdstuk en uitgebreide bibliografie. Verzorgd uitgegeven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.