De kern van de zaak
Graham Greene
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2006 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VANB |
31/12/2006
Een tiental jaar geleden woonde ik aan de universiteit van Antwerpen een debatavond bij met Gerard Mortier die toen intendant was bij de Munt, de Brusselse opera. Het ging er o.m. over de toegankelijkheid van die opera voor de jeugd, een van de stokpaardjes van Mortier. Uiteraard ging het ook over politiek. Mortier zei toen -- op een moment dat politici volop de 'kloof met de burger' ontdekt hadden -- dat politici nog te weinig elitair waren. Hij pleitte dus voor een politieke elite in de ware zin van het woord als tegengif voor het wantrouwen van burgers in de politiek. In die periode was een tegengestelde beweging echter in opgang: politici vonden dat ze populaire dingen moesten doen zoals optreden in spelprogramma's en vertellen over hun kinderen en hun huisdieren in populaire tijdschriften om dichter bij 'het volk' te komen.
Désanne van Brederode zou het met de stelling van Mortier eens zijn, vermoed ik. In haar pamflet Modern dédain klaagt ze de steeds meer bon ton geworden minachting aan voor al wat 'moeilijk' of 'elitair' heet. Wie naar de opera gaat, geïntrigeerd is door oude of moderne kunst of op zoek gaat naar de 'juiste' uitvoering van een klassiek muziekstuk, moet zich bijna verontschuldigen voor zoveel moeite. Wat hij of zij zeker niet mag doen, is neerkijken op wie niet zo selectief omgaat met cultuurgoederen. Het gevolg: wie zijn eisen hoog stelt op vlak van cultuur, vindt steeds minder zijn gading. Het aanbod volgt immers 'de ge-opiniepeilde behoeftes', en media en cultuurmakers die voorheen trots uitpakten met een zekere ontoegankelijkheid, doen zoals politici gedaan hebben: ze populariseren hun aanpak. Kranten pakken uit met glossy magazines, documentaires krijgen een muziekscore alsof het fictie is, filmbeelden dienen als beeldmateriaal bij journaalitems, een geschiedenisprogramma wordt een 'geschiedenisshow', enz.
Van Brederode is het beu en zou "één dag stout willen zijn en heel hard willen gillen: 'als ik romans en filosofieboeken kan lezen, naar Schubert en Schnittke kan luisteren en me in kunst, geschiedenis en politiek kan verdiepen, dan kan iedereen het! Als je maar wilt'". Ze pleit dan ook voor een "onversneden traditioneel dédain jegens iedereen die besmet is met modern dédain".
Hoewel ik haar inzet goed kan volgen, heeft dit pamflet me weinig aangesproken. Van Brederode kruidt haar pleidooi immers met te weinig nieuwe of verrassende inzichten. Ik had de indruk het allemaal al eens eerder en overtuigender gehoord te hebben. Het is me iets te gemakkelijk en te snel geformuleerd. Het had, wat mij betreft, best wat elitairder mogen zijn. [Johan Van der Auweraert]
Annemiek Buijs
Pamflet van filosofe en romanschrijfster Van Brederode [1970], die eerder 'Ave verum corpus, ' Mensen met een hobby', 'Het opstaan' en recent het dagboek 'Barsten' schreef. In dit vurig geschreven pamflet-achtige essay neemt zij het op voor de hogere kunst en cultuur. Ze ageert fel tegen het moderne dédain dat ze bespeurt ten opzichte van elitaire kunst, en is sterk tegen het opleuken van theater, literatuur en musea om het voor een groter publiek aantrekkelijker en hapklaar te maken. Ze constateert dat kunst en cultuur versimpelen en te oppervlakkig worden en breekt een lans voor diepgang, stilte, kennis en schoonheid. Ze betreurt de minachting en teloorgang van de kunsten en levert met dit pamflet een leesbare bijdrage in de discussie over de nivellering van kunst. Een opiniestuk voor beleidsmakers en geïnteresseerden in kunst en cultuur.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.