De stem uit het duister
Rafael Abalos
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Fontein, cop. 2006 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : IK EN DE WERELD : VERHALEN : ABAL |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Fontein, cop. 2006 |
YOUNG ADULT : ABAL |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Fontein, cop. 2006 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : ABAL |
31/12/2006
'De naam van de roos' van de jeugdliteratuur", dat is de omschrijving die de roman Grimpow, het geheim der wijzen op de cover meekrijgt. Zo'n belofte scherpt uiteraard de verwachtingen aan. Of Rafael Ábalos er ook aan tegemoet weet te komen in de daaropvolgende 452 bladzijden hangt in grote mate af van de leeftijd en de interesses van diegene die het boek in handen krijgt. De verwijzing naar Umberto Eco's roman brengt nl. al onmiddellijk een soort dubbele geadresseerdheid aan het licht.
Een adolescent heeft ongetwijfeld weinig boodschap aan de referentie naar Eco's bestseller, terwijl volwassen lezers waarschijnlijk zullen willen weten of dit jeugdboek de vergelijking kan doorstaan. Die dubbelheid zet zich ook voort doorheen het verhaal, wat het boek op zich alleen maar ten goede zou mogen komen. In tegenstelling tot de vele cross-overromans die zowel jongere als oudere lezers weten te behagen, doet Grimpow die jongere lezers op sleutelmomenten echter te kort.
Net als De naam van de roos is Grimpow een soort detectiveverhaal met een aantal diepere betekenislagen, gesitueerd in de 14e eeuw. De 15-jarige Grimpow reist door de mysterieuze middeleeuwen op zoek naar 'het geheim der wijzen', dat alles te maken heeft met een magische steen die hij vindt bij het lijk van een onbekende ridder. Op zijn tocht komt hij in een klooster terecht waarin hij, dankzij de krachten van de steen der wijzen, de door de kerk verboden geschriften uit de geheime bibliotheek kan lezen. Wanneer ook de abt van het klooster vermoord wordt, liggen parallellen met De naam van de roos al voor de hand.
Langdradige geschiedenisles
Grimpow, en met hem de lezer, komt steeds meer te weten over de tempelridders, de Heilige Graal en de lapis philosophorum, de steen der alchemisten. De legendes over die twee voorwerpen hebben zowel in de jeugdliteratuur als in de volwassenen literatuur al eerder hun succes bewezen. De wereld lijkt maar niet genoeg te kunnen krijgen van Dan Browns intriges rond de Graal in De Da Vinci code, en ook Harry Potters zoektocht naar de steen der wijzen blijft belangstelling wekken. Harry en Grimpow wagen zich allebei aan spannend speurwerk waarbij angsten overwonnen en raadsels opgelost moeten worden. In tegenstelling tot J.K. Rowling, werpt Ábalos zijn hoofdpersonage de steen al meteen in de schoot. De auteur laat zijn held wél op zoek gaan naar het geheim errond. Wat die zoektocht betreft, is spanning dan ook gegarandeerd. Ábalos laat daarnaast echter niet na een enorme, zeer gedetailleerde boom op te zetten over de lange en ingewikkelde geschiedenis van de Tempeliers, hun steen en hun zoektocht naar Wijsheid. En daarin ligt nu net het verschil tussen de twee boeken. De jonge lezer heeft bij het lezen van Harry Potter en de steen der wijzen waarschijnlijk genoeg aan de bloedstollende plot zonder dat Rowling al te veel historische achtergrondinformatie over de steen moet verschaffen. Verwacht kan worden dat ook de lezer van Grimpow, het geheim der wijzen zich eerder aangesproken zal voelen door de raadsels dan door de geschiedenisles. In illustraties worden die raadsels nl. netjes weergegeven zodat je mee kan puzzelen. Wanneer je daarnaast van naaldje tot draadje alles wat je moet weten over de alchemie en de legende van de steen uit de doeken wordt gedaan, is de kans groot dat die passages alleen maar diagonaal gelezen zullen worden.
Filosofisch discours
Zo zijn we opnieuw bij het problematische karakter van de dubbele geadresseerdheid aanbeland. In Grimpow lijkt een te grote kloof te zijn ontstaan tussen wat jonge lezers uit het verhaal meenemen en wat de volwassene uit de tekst haalt. En de jonge lezer zou op het einde van het boek wel eens een grote anticlimax te wachten kunnen staan. Dat einde is namelijk vrijwel helemaal ingebed in één van de vermelde diepere betekenislagen van het verhaal die sterke gelijkenissen vertoont met een belangrijke (misschien wel de belangrijkste) laag in Eco's roman. De kans is groot dat de jongere de hele clou mist. Eco's protagonist William van Baskerville slaagt, net als Grimpow, in zijn opzet door deductief te redeneren en zich af te zetten tegen de middeleeuwse religieuze opvattingen. Als enige erfgenaam van de wijzen (door de eeuwen heen de bezitters van de steen) handelt Grimpow vanuit een gelijkaardige ingesteldheid. De droom van de wijzen was namelijk de onwetendheid door Wijsheid te vervangen en aan de hand van de steen de raadsels van de natuur en de kosmos op te lossen. Grimpow eindigt met een nogal cryptische omschrijving van de gedeeltelijke ontsluiering van het geheim der wijzen en daarmee dus ook Grimpows bijdrage aan de verwezenlijking van de droom. De lezer komt op die manier na inleving in een 450 pagina's lange, tastbare zoektocht in de laatste bladzijden voor een vrij ontastbaar resultaat te staan. Als men er niet in geslaagd is zijn weg te vinden onder het meer toegankelijke oppervlak van het detectiveverhaal, is het einde ongetwijfeld weinigzeggend.
Bemoeilijkte identificatie
De kloof waarvoor de dubbele geadresseerdheid verantwoordelijk is, toont zich niet alleen in de thematiek. De 15-jarige protagonist die zelf, ondanks zijn tijdskader, weinig afweet van de Wijsheid en de legendes errond, had voor adolescente lezers een ideale brug kunnen vormen naar de complexe middeleeuwse wereld. Voor een gelijktijdige ontdekking van de mysterieuze wereld door zowel Grimpow als de jonge lezer is echter ook identificatie nodig en die lijkt geen sinecure. Opmerkelijk is bv. dat Ábalos er niet voor kiest om Grimpows groeiende interesse in het andere geslacht wat verder uit te werken. Voor de knaap is geen liefdesverhaal weggelegd omdat hij, op een vrij ongeloofwaardige manier, nog vrijwel niets van de liefde afweet.
En wanneer Grimpow in het bezit komt van de steen der wijzen, wordt hij dan weer een stuk 'wijzer' dan zijn doorsnee leeftijdsgenoot. En de auteur lijkt de lezer te willen verplichten dat dan ook maar te worden door hem/haar uitdrukkingen als "gecultiveerd[e]" wijsheid, "deductief vermogen" en "hermetische taal" voor te schotelen.
Als je als auteur kiest voor een 15-jarige, raadsels oplossende protagonist, kies je bewust (of misschien onbewust) ook voor een bepaald lezerspubliek. Velen zijn er al eerder in geslaagd oudere lezers te laten meegenieten zonder dat dat ten koste hoefde te gaan van de oorspronkelijke doelgroep. Omwille van zijn geschiedenisles, zijn filosofisch discours en de moeilijke identificatie met het hoofdpersonage, zal de adolescent voor wie Grimpow bedoeld is, aan het kortste eind trekken. Een selecte groep volwassenen zal het boek ongetwijfeld wel kunnen smaken. Subtiele overeenkomsten met De naam van de roos geven voor de lezer die Eco's roman kent, een meerwaarde aan het boek. Het geheim der wijzen blijft doorheen de volledige lijvige roman intrigeren, hoewel de mysterieuze sfeer errond af en toe ondergraven wordt door de raadsels die Grimpow moet oplossen, en die dan weer vooral de jongere lezer aanspreken. [Lien Fret]
Cecile J.M. Zonnenberg-Benerink
De 15-jarige Grimpow leeft in de middeleeuwen en leidt een zwervend bestaan. Hij vindt een dode ridder in de sneeuw die een bijzondere steen en een verzegelde brief bij zich heeft. Al gauw wordt duidelijk dat de steen over magische krachten beschikt, die Grimpow in staat stellen allerlei oude geschriften over het heelal, de alchemie en de geschiedenis van de Tempeliers te begrijpen. Hij lijkt uitverkoren om het geheim van de 'steen der wijzen' te ontdekken. Er zijn echter meer kapers op de kust, zoals paus Clemens en de koning van Frankrijk, die worden gedreven door hebzucht en machtswellust. Voor Grimpow en zijn trouwe gezelschap volgt er een spannende zoektocht in roerige omstandigheden. De boodschap is duidelijk: wijsheid en wetenschap moeten onafhankelijk zijn van politiek en religie, en niet gehinderd worden door vooroordelen en bekrompenheid. De sfeer en toon van het boek zijn volwassen. De tekst bevat veel serieuze dialogen, beeldspraak en uitweidingen. Het boek is inmiddels in meer dan vijftien landen verschenen en wordt in de pers vergeleken met 'De naam van de roos'. Voor een geoefende lezer die niet terugschrikt voor een dik, historisch boek met veel moeilijke woorden. Vanaf ca. 13 jaar.
Diane Thoné
ua/an/22 j
Frankrijk, winter 1313. Het leven van de jonge Grimpow verandert voorgoed als hij en Durlib een dode ridder vinden in de sneeuw, die in zijn hand een eenvoudige, gladgepolijste ronde steen en een verzegelde brief vastklemt. Zodra Grimpow de steen in zijn hand houdt, lost de ridder op zonder een spoor achter te laten. De steen toont al gauw zijn bijzondere krachten: plots kan Grimpow moeiteloos Latijn lezen en de moeilijkste geheimtaal oplossen. Dat is het begin van een lange reis, een wonderbaarlijk avontuur waarin Grimpow, bijgestaan door Ridder Salietti en de wondermooie Weienell, op zoek gaat naar het geheim van de steen der wijzen. Riddertornooien, tempeliersverhalen, krachtmetingen met de inquisitie, raadselachtige genootschappen, monniken en abdijen, alchemisten, labyrinten … alle mysteries van de Middeleeuwen krijgen hun plaats in deze wonderlijke queeste en worden met veel zin voor detail beschreven. En ook al gaat het langzaam vooruit, deze roman houdt je volle 452 pagina’s in zijn ban. Het geheim ontvouwt zich stukje bij beetje, en de reeds ontraadselde stukken worden regelmatig herhaald, zodat ook jonge lezers goed kunnen volgen. Dat vertraagt de actie enorm, net zoals de vele beschouwingen van de hoofdpersonages. Toch stoort dit niet, omdat je zo als lezer tijd krijgt om zelf te reflecteren over wat je gelezen hebt. Je krijgt hier weer de eeuwige tegenstelling tussen goed en kwaad, tussen hebzucht en onbaatzuchtig zoeken naar de waarheid. De achterliggende boodschap is duidelijk: wijsheid en wetenschap moeten onafhankelijk zijn van politiek en religie, en niet gehinderd worden door vooroordelen, hebzucht, eigenbelang en bekrompenheid. De flaptekst stelt dat dit boek ‘ De naam van de roos’ is van de jeugdliteratuur, en het heeft er inderdaad wel wat van weg, niet in het minst door zijn ingenieuze structuur. Bovendien is het heel beeldend en erg toegankelijk geschreven, zodat jong en oud er zich in kunnen vinden. Een (dikke) aanrader!
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.