Herinneringen aan Congo : Désiré Bossaerts : ambtenaar in Boma 1904-1907
Désiré Bossaerts (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - afdeling Rumbeke
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Manteau, 2007 |
VOLW. : NON FICTIE : 939 BOSS |
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Manteau, 2007 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 939 BOSS |
Besprekingen
31/12/2007
De laatste jaren is heel wat inkt gevloeid over de koloniale onderneming van koning Leopold II en de wandaden die in deze periode begaan werden, vooral bij de rubberexploitatie. Tekstdocumenten en getuigenissen uit deze periode, geschreven door koloniale ambtenaren over het alledaagse leven in Vrijstaat Congo, zijn echter schaarser. De vertelde herinneringen laten ons toe in de gedachten te kruipen van hen die een schakel waren in het vroegkoloniale systeem. Met Herinneringen aan Congo is de boekenplank van de koloniale erfenis een interessant tijdsdocument rijker geworden. De 'herinneringen' van Désiré Bossaerts zijn gebaseerd op fragmenten uit de dagboeken die hij ambtshalve moest bijhouden. Hij gaf ze een definitieve vorm in 1920, meer dan tien jaar na zijn terugkeer in België. Nu, precies honderd jaar na zijn terugkeer, werden ze uiteindelijk gepubliceerd.
Désiré Bossaert was afkomstig uit het Kempendorp Pulle en vertrok op 25-jarige leeftijd naar Congo. Van 1904 tot 1907 werkte hij aan de rechtbank van Boma, indertijd de hoofdstad van Vrijstaat Congo. Regelmatig moest hij voor gerechtelijk onderzoek, betreffende misdaden begaan door zowel blank als zwart, reizen ondernemen naar het binnenland. Hij ontmoette vele bevolkingsgroepen, zag de moeilijke leefomstandigheden waarmee de koloniale ambtenaren geconfronteerd werden 'in de brousse', en was meermaals getuige van de wanpraktijken in de rubberexploitatie en de gewelddaden van sommige blanken.
Zijn reisverslagen baden in koloniale ideeën; we krijgen voortdurend omschrijvingen van "wilde stammen" en Bossaert staat als ijverige en idealistische koloniaal volledig achter "het beschavingswerk en het moderniseren van de wildste streken aldaar". Hij veroordeelt scherp de wandaden van de blanken, maar toont begrip voor hun moeilijke leefomstandigheden. Dit is niet onbelangrijk, als men weet dat bij de rechterlijke uitspraak rekening werd gehouden met ontoerekeningsvatbaarheid door bv. "momenten van onzinnigheid", en misdaden en geweld door blanken in deze gevallen milder werden gestraft.
Deze ambtsgebonden herinneringen worden aangevuld met enkele gedichten en Bossaerts waagt zich zelfs aan een kortverhaal. Hierin krijgen we een heel ander soort herinneringen, waarin Bossaerts zich veel genuanceerder over Congo en zijn bewoners uitspreekt. Doorheen deze memoires krijgt de lezer een interessant beeld van de rechtspraak tijdens het schrikbewind van Leopold II. Toch blijven het herinneringen, en inderdaad neemt de auteur meermaals een loopje met de geschiedenis. Ook de interpretatie van zijn antropologische waarnemingen, bv. inzake hekserij of vermeend kannibalisme, getuigen van zijn misplaatst idee als zou hij deskundige zijn. Om de straffe verhalen en het koloniale taalgebruik van Désiré Bossaert in een juiste context te plaatsen, is voor een breed lezerspubliek een goede omkadering wenselijk. Dit werd voortreffelijk gedaan door Hein Vanhee. In een bondige inleiding worden de lezer de nodige achtergrondkennis en instrumenten gegeven om dit historisch document naar waarde te kunnen schatten. Het boek werd uitgegeven in een verzorgde lay-out en de tekst is verrijkt met enkele zwart-witfoto's. [Sari Middernacht]
Redactie Vlabin-VBC
Een interessant persoonlijk tijdsdocument, gebaseerd op fragmenten uit de ambtelijke dagboeken van Désiré Bossaert (1879-1934) die van 1904 tot 1907 in Vrijstaat Congo voor de rechtbank werkte en beroepshalve veel door het land reisde. Zijn reisverslagen worden gekenmerkt door een koloniaal taalgebruik en hoewel hij scherp de wandaden van de blanken veroordeelt, toont hij ook begrip voor hun moeilijke leefomstandigheden. De ambtsgebonden fragmenten worden aangevuld met enkele gedichten en Bossaerts waagt zich zelfs aan een kort verhaal, waarin hij zich veel genuanceerder over Congo en zijn bewoners uitspreekt. Dat neemt niet weg dat de auteur meermaals een loopje neemt met de geschiedenis en dat zijn waarnemingen over de Congolezen niet altijd even objectief zijn. Gelukkig plaatst historicus en antropoloog Hein Vanhee de straffe verhalen en kolonialistische ideeën in een juiste context in een bondige inleiding, waar je de nodige achtergrondkennis en instrumenten krijgt om dit document naar waarde te kunnen schatten. De lay-out is sober maar verzorgd en de tekst wordt verrijkt met enkele zwart-witfoto's.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.