Villa des Roses : roman
Willem Elsschot
Eric Rinckhout (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff/Manteau, 2006 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OVER LITERATUUR-SCHRIJVERS : NEDERLANDS 851.6 ELSS |
31/12/2006
Gedreven door de fascinatie die hij als kind opdeed voor Het dwaallicht van Willem Elsschot, gaat Eric Rinkhout in Dwaalspoor op zoek naar de werkelijkheid achter de roman. Helemaal aan het begin van zijn tocht noteert hij: "Het detail is vaak de essentie bij Elsschot." Met als vertrekpunt de plaatsaanduidingen in het boek, reconstrueert Rinckhout de tocht die Laarmans met de drie Afghanen onderneemt op weg naar Maria van Dam. Wat hij eruit leert, is dit: "Als je 'Het dwaallicht' leest met de plattegrond van Antwerpen in de hand, zie je hoe Elsschot die op een ingenieuze en geslepen manier verknipt. Daarna heeft hij enkele stukjes binnenstad weer aan elkaar gelijmd tot een literaire puzzel." Boeiender nog dan deze reconstructie van het stratenplan is de vraag die Rinckhout opgelost wil zien in verband met het tijdskader: Elsschot zou de drie matrozen ontmoet hebben in 1927 of daaromtrent, hij situeert zijn roman in het jaar 1938 en het boek werd pas gepubliceerd in 1946. Met veel inlevingsvermogen, via de vele vragen die hij oproept en aarzelend beantwoordt, slaagt Rinckhout erin een plausibele uitleg te formuleren voor dit spel met de tijd. Kern ervan is dat Het dwaallicht een politiek boek zou zijn, "een humanistisch, antiracistisch boek". En aan het slot stelt hij onomwonden: "Elsschot gebruikte Laarmans als een masker. In bijna elk boek schuilt er een andere persoon achter. In 'Het dwaallicht' is het Fons de Ridder. De Ridder als twijfelaar. De Ridder met het grote hart maar tegelijk als de burger die de schijn moet maar niet altijd wil ophouden. De Ridder die andere mensen wil omarmen. De rode romanticus, de anarchist, de dweper, die terugkijkt op een leven. Een leven als dwaaltocht."
Een boek als Dwaalspoor is een sterk voorbeeld van literaire onderzoeksjournalistiek, duidelijk in de lijn van wat David Van Reybrouck (die trouwens expliciet wordt vermeld in de 'Verantwoording') deed met De plaag. Voor wie Het dwaallicht op een diepere manier wil expliciteren, bevat Dwaalspoor alleszins boeiende informatie, die niet meteen alle vragen en problemen rond het werk oplost, maar alleszins een stevige stap in de richting biedt. [Jooris Van Hulle]
Gerard Oevering
De schrijver volgt het spoor terug dat Laarmans met zijn drie Afghanen aflegde, die in Elsschots 'Het Dwaallicht' op zoek waren naar Maria van Dam. Met de vasthoudendheid en de vindingrijkheid, de creativiteit en de belezenheid van een Inspector Morse in de Elsschotliteratuur weet de schrijver op een aantal intrigerende vragen een antwoord te vinden. Hoeveel autobiografie verbergt 'Het Dwaallicht', hoeveel De Ridder (de ‘echte’ naam van Elsschot) zit er in Laarmans, waarom spelen de gebeurtenissen zich af in november 1938? Elsschots ‘foutjes’ blijken tot zijn strategie te behoren, de tocht naar het zakkennaaistertje èn droombeeld Maria van Dam is een tocht door Antwerpens hoerenbuurt. 'Het Dwaallicht' blijkt ook een politiek boek te zijn, waarin xenofobie, antsemitisme en segregatie aangeklaagd worden. Een mene-tekel voor het Antwerpen van 2006. Rinckhouts Dwaallicht-fascinatie heeft een overtuigend en boeiend boek opgeleverd: zijn speurtocht leest als een (detective)roman. Met kaart en beredeneerde bibliografie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.