Piraten aan boord !
Anne-Sophie Baumann
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Davidsfonds/Infodok, 2006 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : KLEUTER : LEREN
Tijd |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Davidsfonds/Infodok, 2006 |
KLEUTER : LEREN
Tijd |
31/12/2006
Zoek- en doe-boekjes
Voor kleuters is er van alles, met voorop eerste-woordenboekjes, zoek- en aanwijsprentenboeken en flapboekjes. De kwaliteit durft sterk te variëren omdat men nogal vlug denkt dat het opstapelen van herkenbare voorwerpen al voldoende input biedt, of dat een meer of minder ingenieuze flapconstructie woorden en situaties afdoende spelenderwijs kan inoefenen, en men te weinig aandacht schenkt aan een correcte, interessante representatie en een compleet, coherent informatiegehalte.
Om identificatie te bereiken begeven deze docuboeken zich meestal niet ver van de eigen belevingswereld van de kleuter, en hanteren ze leeftijdsgenoten, of vertrouwde, sympathieke diertjes, als protagonisten. Ook is de mededelende informatie meestal groter dan de verklarende, omdat kleuters oorzaak-gevolg relaties nog niet volledig kunnen snappen, hoewel vanaf vier jaar de 'waarom-vraag' opduikt. Hier dreigt wel een gevaar van een teveel aan mededelende informatie, en sluipt er ongelijkheid binnen. De hieronder besproken twee reeksen bieden een goede mengeling van de verschillende criteria waaraan een non-fictie titel voor kleuters moet voldoen.
Tussen de reeksen 'Minikidi' (heel eenvoudige flapboekjes voor jonge kleuters) en 'Kididoc' (talrijke interactieve werkjes voor oudere kleuters en zesplussers, die goed onthaald worden door kinderen èn recensenten), start Davidsfonds/Infodok nu de series 'Speelboek met stickers' en 'Rond-om-Rond'-draaiboekjes op, met als aangewezen leeftijd resp. vier en vijf jaar.
De 'Rond-om-rond' boekjes zijn voor het overgrote deel van de aangeboden informatie al bruikbaar voor jongere kleuters. Het deeltje Het jaar rond bv. kunnen vierjarigen volledig begrijpen, op de laatste pagina na, waar de astronomische oorzaak van de seizoenswerking wordt uiteengezet. Het deeltje De klok rond lijkt zich moeilijker aan te dienen, maar er is slechts één draaiwiel dat een klok voorstelt, en dan nog is het eerder de bedoeling om kennis te maken met de rondgang van de wijzers en hoe zich dat verhoudt tot de dagindeling die kleuters kennen, dan de uren te kunnen aflezen. Deze twee 'tijd'-boekjes schat ik hoger in dan de twee 'ruimte'-boekjes (Rond de boerderij en Rond het huis), omdat ze coherenter en rijker werden uitgewerkt, en inventievere illustraties bevatten. In alle vier boekjes komen er ongelijkheden en nietszeggende zinnen voor: sommige woorden hoefden echt niet benoemd te worden (bv. tafel, deur, konijntjes), enkele vragen zijn te simpel, sommige tekeningen te onduidelijk (bv. om het verschil tussen rogge en tarwe te zien).
Het geheel van de informatie in deze reeks is echter goed afgesteld op het kleuterniveau en kan je gedegen en klassiek noemen, met een paar verrassende uitschieters, zoals de astronomische pagina's in de 'tijd'-boeken, of ook nog, in Rond de boerderij, de verschillende soorten boerderijen per klimaatszone. Wat vooral opvalt is de variatie in hoe de informatie wordt aangeboden. Per twee pagina's krijgen we onderaan een overzichtstekening met verschillende scènes, woorden en korte teksten binnen eenzelfde thema, ruimte of semantisch veld. Boven de tekening komen dan de voor deze reeks karakteristieke draaischijven (vandaar de reekstitel 'draaiboekje', die minder inventief klinkt dan het originele Franse 'Tournicokoi'). Links komt een schijf met allerlei visuele en tekstuele informatie, rechts een schijf met meerkeuzevragen en antwoorden. Het bijzondere aan de wielen is dat je eerst voorwerpen in zwart-wit krijgt, en daarna, bij het antwoord of de aanvullende informatie, in kleur en met toegevoegde elementen. De kleuren zijn niet echt functioneel, zeker niet in het herkennen van de voorwerpen, maar werken fascinerend voor kleuters. De toegevoegde elementen zijn wel functioneel, en dragen aldus op gevarieerde en speelse wijze extra informatie over.
Deze draaiboekjes mogen een geslaagde integratie van herkenbaarheid en uitbreiding (semantisch zowel als visueel) genoemd worden. Ook is er een goed evenwicht gevonden tussen mededeling, bevraging en verklaring, en dat ligt niet voor de hand in docuboeken voor kleuters. Alleen jammer van de kleine ongelijkheden in de aangeboden informatie. Soms komen de dubbele pagina's wat druk over, maar om dat te verhelpen werd aan elk boek een wit karton toegevoegd, zodat je gedeeltes voorlopig kan verbergen.
Deze reeks is opnieuw een vertaling uit het Frans, en die origine zie je onmiddellijk aan de tekeningen (erg vriendelijke scènes met gestileerde, sympathieke figuurtjes en zachte kleuren) en een didactische, licht bedillerige toon. De Franse bron van deze docuboeken voor jonge kinderen -- te situeren bij uitgeverijen als Nathan en het jonge, en specifiek op kleuters gerichte Tourbillon -- is zeker nog niet opgedroogd. Recent verschenen twee 'Speelboekjes met stickers': Bij juf op school! en Bij ridders thuis. Beide werden geschreven door Anne Sophie Bauman, die ook instond voor het deeltje De klok rond in de 'Rond-om-rond'-reeks, en ook al deeltjes schreef voor de 'Kididoc'-reeks.
Vergeleken met het gebruikelijke stickerboek zijn deze boekjes alvast een verademing. De stickers kun je plakken zowel in aparte kaders (waar je het woord kunt inoefenen), als in de hoofdprent (waar je het woord in context leert). Tekst, illustratie en sticker worden op elkaar betrokken via vragen en raadseltjes, aanvullen of imiteren van wat de personages in het boek doen. Het is een bescheiden, maar zinvol interactief concept. Soms is er in de prenten wat weinig plaats om een sticker aan te brengen. Wel handig is dat je de stickers telkens opnieuw kunt gebruiken dankzij de geplastificeerde pagina's. De boeken zijn ook heel robuust gemaakt en met een ring binnen de stevige kaft ingebonden.
Interessant is ook hoe de boeken opgebouwd werden. We krijgen telkens drie delen: vier tekstloze prenten die steeds groter worden en elkaar links overlappen, één pagina met foto's, en ten slotte 22 geplastificeerde pagina's. Die pagina's bieden een verhaal, waarbij dat van het ridderboek (de vader van de jonge Arthur neemt deel aan een steekspeltoernooi) meer boeit dan dat van het jufboek (een klassiek overzicht van hoe een dag op school er uit ziet). Ook het tekstloze gedeelte van het ridderboek (het bouwen en de inrichting van een kasteel) spreekt meer aan. Het jufboek biedt eigenlijk driemaal hetzelfde verhaal, met kleine variaties. Het hanteert ook een nogal betuttelend toontje, en de illustraties zijn al te banaal en te fel gekleurd. De illustraties, van de jonge Marion Billet, en kleuren in het ridderboek boeien een stuk meer. Anderzijds moet wel gezegd worden dat het ridderboek het niveau van vierjarigen vaak overstijgt, met moeilijke woorden en behoorlijk diepgaande informatie.
Deze stickerboekenreeks biedt dus voorlopig een nogal ongelijk geheel. De aanpak ligt duidelijk in het verlengde van de 'Kididoc'-reeks, en spreekt aan door de gevarieerde opbouw, het zinvolle interactieve spel en de voor kleuters eerder ongebruikelijke hoeveelheid van informatie. In de originele Franse reeks ('Mondo Mino') zijn er nog zeven titels beschikbaar, die hopelijk ook naar het Nederlands vertaald zullen worden. [Chris Bulcaen]
Drs. A. ten Bruggencate
In dit vierkante prentenboek wordt het begrip tijd van verschillende kanten belicht, zoals hoe lang duurt het lezen van een boek, het groeien van een boom en het verschil tussen dag en nacht. Op de twee-pagina-grote tekeningen staan verschillende situaties met enkele tekstregels die steeds een aan tijd gerelateerd begrip toelichten. Door middel van een draaiplateau tussen de bladzijdes, dat bediend kan worden door een wieltje aan de zijkant van het boek, komen vragen en vervolgens antwoorden of weetjes in beeld met respectievelijk zwart-wit en ingekleurde tekeningetjes ter illustratie. Dit draaigedeelte is enigszins kwetsbaar. De met fijne lijnen opgezette tekeningen in voornamelijk roodbruine tinten zijn vrolijk. De techniek is plat en enigszins onbeholpen: de mensen tonen karikaturaal. De tekst in vraag-en-antwoord-stijl, gedrukt in kleine letters, is begrijpelijk voor oudere kleuters. In dit aardige prentenboek valt veel te zien; het komt met de speelse manier waarop de informatie wordt gegeven, tegemoet aan de nieuwsgierigheid van kinderen vanaf circa 5 jaar. In deze reeks verschenen nog drie andere draaiboekjes*.
Katrien Reyntjens
ua/an/22 j
Rond-om-rond is een nieuwe educatieve reeks waarmee kleuters op speelse en thematische wijze op ontdekking kunnen gaan. ‘De klok rond’ is één van de vier thema’s. Het boek behandelt niet alleen de dagindeling en het klok lezen, maar ook de kalender, jarig zijn, het heden, het verleden en de toekomst krijgen een plaatsje. Wat moeilijkere begrippen, zoals chronometer, worden niet geschuwd, maar op een degelijke manier verklaard of gevisualiseerd. Elke dubbele bladzijde brengt een andere invalshoek aan en zowel links als rechts zijn grote draaischijven ingewerkt die de fantasie van de kleuter helemaal prikkelen. De linkse schijf is een ‘zie je dat'-schijf, de rechtse een 'wist je dat'-schijf. Ze bevatten uitdagende vragen en leuke weetjes. Grappig is dat de plaatjes in de schijf eerst zwart-wit verschijnen, maar als de kleuter doordraait, komen er kleuren tevoorschijn. De teksten werden kort en kernachtig opgevat en nemen weinig ruimte in, zodat de illustraties kunnen overheersen. De tekeningen kunnen niet echt bekoren, ze hebben een ouderwets en kinderlijk tintje, maar doen toch geen afbreuk aan de kracht van deze informatieve reeks. (Ook verkrijgbaar zijn ‘Rond het huis’, ‘Het jaar rond’ en ‘Rond de boerderij’.)
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.