Een idee om voor te leven en te sterven
Søren Kierkegaard
Søren Kierkegaard (Auteur), Frits Florin (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ten Have, cop. 2006 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : FILOSOFIE : 156.2 KIER |
31/12/2006
Søren Kierkegaard (1813-1855) is bekend als een sterk criticus van zijn eigen tijd. Hij analyseerde op scherpe wijze de grote onverschilligheid die hij in het politiek en maatschappelijk veld meende te herkennen. Hij noemde zijn tijd een 'passieloze tijd', een tijd waarin de begeestering voor waarden werd uitgehold. Frits Florin, filosoof en theoloog, brengt in dit boek een geslaagde Nederlandse vertaling van een deel van Kierkegaards De recensie van een roman uit 1846, dat Een passieloze tijd als titel kreeg.
In het eerste deel wijdt Florin enkele beschouwingen aan Kierkegaards maatschappijkritiek, waarin hij vooral de thema's vrijheid, gelijkheid, broederschap ter sprake brengt die Kierkegaard bespeelde in het zog van de Franse Revolutie. Daarbij gaat Florin ook in op de betekenis van Kierkegaard voor onze tijd. Origineel is het slot van zijn kort essay, waarin hij een gesprek fingeert tussen Kierkegaard en Albert Camus over de romanfiguren van deze laatste uit De vreemdeling en De pest. Hier komen onverwachte perspectieven naar boven over leven en niet willen leven.
Het tweede deel van Florins essay bevat de vertaling van Kierkegaards Een passieloze tijd. Dit stuk is het derde deel van een grote recensie van de roman Twee tijdperken van de Deense schrijfster Thomasine Gyllembourg. Kierkegaard herkende in de ontwikkeling van de romanfiguren van twee generaties de juiste typering van wat er zich in de samenleving van zijn tijd afspeelde. Een verschuiving van passie naar passieloosheid. Dat komt vooral doordat de 'enkeling', de mens die op bewuste wijze voor het leven kiest, opgeslokt werd door het 'publiek' (massa), waarin de moraal zijn kracht verliest. Na het tijdperk van de 'revolutie' (op basis van de kracht van de individuen) is er het tijdperk van de verdwaling, de traagheid, de inertie, het alleman (door de leegheid van de massa). Het verstand wordt inhoudsloos en de geestdrift verdwijnt. Helden maken plaats voor meelopers. De drijfveren van het leven verliezen hun elasticiteit. Men houdt nog wel de status hoog, maar het is een en al dubbelzinnigheid. In plaats van het gesprek komt het kletsen, oppervlakkig gepraat, in plaats van erotiek komt geflirt. Mensen duiken onder in de anonimiteit. Ze weten veel, maar ze willen er niet naar handelen.
Als je deze recensie leest, 160 jaar geleden geschreven, krijg je soms het gevoel dat het allemaal over vandaag gaat. Hier en daar blijven uiteraard enkele historisch bepaalde accenten, maar het geheel kan gelezen worden als een kritiek op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen. Kierkegaard leefde in een tijd waarin de media nog geen grote invloed hadden, maar je zou kunnen zeggen dat hij aanvoelde wat ze in de toekomst zouden bewerken: een maatschappij vol oppervlakkigheid en dubbelzinnigheid. [Willy Deckers]
G. Visser
De auteur, Kierkegaard-specialist, biedt een heldere vertaling van een maatschappijkritische Kierkegaard-tekst (onderdeel van een uitvoerige boek-recensie, 1846), voorzien van een tekstsituerende inleiding en een actualiserende interpretatie. De actualisering (speels voorgedragen als onderdelen van een concert; de toegift is een fictief gesprek tussen Kierkegaard en Camus) volgt de algemene schrijfintentie van Kierkegaard: de lezer tot een keus uitdagen. Rode draad in de originele en auteurs co-tekst is de diagnose van de verwording van de idealen van de Franse Revolutie: vrijheid, gelijkheid, broederschap. De moeilijke Kierkegaard-tekst wordt behoorlijk verhelderd door de interpretatie en het uitvoerig notenapparaat. De actualisering, inhakend op het cultuur/religie-debat in media en publicaties, is frappant en inderdaad stimulerend tot eigen positiekeuze. Voor het begrip van de niet-ingewijde lezer was meer toelichting van Kierkegaards dialectische denktrant bevorderlijk geweest. Een suggestie voor 'verder lezen' besluit het boek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.