Moriae encomium, dat is De lof der zotheid
Desiderius Erasmus
Desiderius Erasmus (Auteur), Angenies Brandenburg (Redacteur), John Piolon (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Donker, 2005 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 155.2 ERAS |
31/12/2005
De humanist Erasmus liet een zeer gevarieerd oeuvre na. Zo behandelt hij ook, als zestigjarige en op verzoek, de vraag of het Westen de krachten moet bundelen om de Turken terug te dringen. Die hadden in 1453 Constantinopel al ingenomen en hun expansiedrang kon in 1530 niet langer genegeerd worden.
Deze Consultatio de bello Turcis inferendo is een essay of traktaat, en bestaat uit drie delen: Erasmus wijst op de toorn van God en op zijn gaven (tegen de achtergrond van psalm 29), hij schetst het ontstaan en de groei van de Turkse macht, en kiest in verband met de oorlog voor een middenweg. De humanist die om zijn pacifisme bekend is, verklaart nu dat "oorlog nooit een optie is, tenzij hij als laatste mogelijkheid overblijft, dus wanneer alles is geprobeerd om hem te vermijden". Hij verzet zich tegen wie meent dat een oorlog tegen de Turken ipso facto gerechtvaardigd is, maar ook tegen wie elke strijd afkeurt. Hij meent dat de christenen het niet tegen de Turkse macht konden halen, omdat God vertoornd was wegens de machtshonger, eerzucht, hebzucht en hypocrisie van hun kerkelijke en politieke leiders. Succes is maar mogelijk als alle christenen volgens het evangelie gaan leven. Dan zullen er ook meer financiële middelen voor de oorlog zijn, en zal het volk bereid zijn zich in te zetten. Het is merkwaardig dat Erasmus hier het oudtestamentische godsbeeld hanteert.
Erasmus' tekst bevat zowel heldere redeneringen als pathetische uitvallen. Regelmatig maakt hij gebruik van humor en sarcasme, bv. wanneer hij in zijn kritiek op de aflatenhandel zegt dat het aantal jaren tussen de jubeljaren gehalveerd werd om de inkomsten te verdubbelen, en dat door een soort superaflaat het vagevuur dreigde leeg te lopen. De vertaling van Piolon is vlot en helder. In zijn inleiding, soms pathetisch en archaïserend van taal, gaat hij in op de inhoud, de vorm en de bronnen van het traktaat en op de politieke situatie waarin het tot stand kwam. De uitvoerige noten geven o.m. bronvermeldingen, en verklaringen van historische feiten, figuren, beelden en allerlei realia. [Jef Ector]
Prof.dr. A. Wessels
In een prachtige Nederlandse vertaling is een geschrift van Erasmus uitgekomen dat bepaald actueel te noemen is. Het begint met een toelichting en uitleg van psalm 29, gevolgd door een beschrijving van ontstaan en uitbreiding van de macht van de Turken. Erasmus heeft scherpe oordelen over de Turken, maar tegelijkertijd ook ongezouten kritiek op de eigen samenleving. De Turken staan voor alle fouten en gebreken die eigentijdse regeerders ook kennen: machtshonger, spilzucht en hypocrisie. De strijd tegen de Turken kan alleen worden gewonnen wanneer de christenheid 'de Turk in zichzelf' doodt. Als wij ze bestrijden, zijn we eigenlijk zelf Turken. De massa staat er niet bij stil dat Turken in de eerste plaats mensen zijn en bovendien halve christenen. Het boek wordt voortreffelijk ingeleid en heeft een uitgebreid verklarend notenapparaat.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.