De eeuw van Van Eyck 1430-1530 : de Vlaamse Primitieven en het Zuiden
Till-Holger Borchert
Dagmar Eichberger (Redacteur), Yvonne Bleyerveld (Auteur), Wim Blockmans (Auteur), Jens Ludwig Burk (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2005 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 936.1 EICH |
31/12/2006
In het najaar van 2005 liep in Mechelen de ophefmakende tentoonstelling 'Dames met Klasse. Margareta van York en Margareta van Oostenrijk'. Redenen voor dat spraakmakende karakter waren er te over: 1. De Vlaamse regering heeft, bij hoofde van Bart Somers bijzonder veel geld geïnvesteerd om de tentoonstelling en het project 'Stad in vrouwenhanden' waar de tentoonstelling deel van uitmaakte, te financieren. 2. Het vernieuwde Lamot-gebouw bleek bij de opnening van de tentoonstelling nog niet klaar, wat niet zonder gevolgen was voor de geëxposeerde stukken: één ervan, met name een folio van het befaamde Sforza-getijdenboek bewaard in de British Library in Londen, is wegens conservatorische problemen uit de tentoonstelling gehaald. 3. De Iraanse architecte Zaha Hadid heeft van het tentoonstellingsparcours in wit en zwart een zeer bijzondere ervaring gemaakt. Voor sommige bezoekers was de manifeste architectuur een draak, voor anderen was het een gedurfde doch goed werkende tentoonstellingsarchitectuur die de schitterende stukken helemaal tot hun recht liet komen en zodanig met elkaar verweefde dat ze een eigenzinnig en nieuw verhaal vertelden over de twee Margareta's. 4. Niet alleen de vormgeving, ook het tentoonstellingsconcept van curator Joris Capenberghs was zeer gedurfd en nieuw. In plaats van een klassiek, chronologisch parcours koos hij voor het herscheppen van de leefwereld van de twee Margareta's: een paleis met vele kamers, staatsieruimtes en intieme kamers cirkelend rond een imaginair hart. 5. Tijdens de tentoonstelling bleek dat één van de topstukken, het beeld van de jonge Margareta van Oostenrijk in een prachtig roodfluwelen kleed, vals was. Het is een herschepping van de bekende vervalser Van der Veken. Niemand van het wetenschappelijk comité had dat gezien en het schilderij werd zelfs tot promotiebeeld voor affiches en folders verheven en prijkt ook op de cover van de tentoonstellingscatalogus.
Ondanks die bewogen geschiedenis was de tentoonstelling een absolute voltreffer en de prachtig uitgegeven catalogus geeft een mooie neerslag van het hele project. Niet alleen de inleidende essays, maar ook de notities waarin vele, nauwelijks bekende stukken zijn beschreven en samengebracht, zijn van onschatbare waarde en brengen de leefwereld van de twee Margareta's op een bijzondere wijze tot leven.
Over Margareta van Oostenrijk is heel veel literatuur verschenen. Teksten over haar leven, haar politieke carrière en haar rol als promotor van de kunsten zijn talrijk. In deze catalogus hebben de auteurs geprobeerd om het klassieke beeld te nuanceren. Margareta verschijnt er niet enkel als een krachtige politieke figuur, maar ook als een mens: als een klein kind dat werd uitgehuwelijkt en politiek werd 'verkocht', als moederloos meisje, als weduwe op al te jonge leeftijd, als geliefde en minnares, als opvoedster van haar neefjes. Ook haar rol als devote, religieuze vrouw, beminster van muziek, literatuur en kunst, van exotische materialen en van nieuwe werelden komt ruimschoots aan bod. Margareta verschijnt als een vrouw van vlees en bloed.
Margareta van York, haar voorgangster en echtgenote van de Bourgondische hertog Karel de Stoute, komt in de catalogus wat minder uit de verf. De beschikbare kunstschatten en teksten die over het leven van Margareta van York kunnen vertellen, zijn immers veel minder talrijk. Maar toch. Op basis van haar bibliotheek en van de boeken die ze voor zichzelf liet vervaardigen, krijgt ook deze vorstin reliëf. In tophandschriften die uiterst verzorgd zijn gekopieerd, maar sober, vaak in grijzige tinten zijn versierd, promoot zij zichzelf als een milde, devote vrouw die aan goede werken doet en zich graag in het gezelschap van haar patroonheilige en/of eredames vertoont. Ook al zijn die handschriften minder rijk versierd dan sommige andere, toch tonen zij uiterst duidelijk hoeveel goede en progressieve smaak deze dame bezat. Aan de enkele miniaturen hebben de grootste kunstenaars gewerkt. [Brigitte Dekeyzer]
Drs. J. Kleisen
In het najaar van 2005 was in Mechelen een groots opgezette tentoonstelling te zien gewijd aan twee regentessen, weduwen, die tussen 1477 en 1530 deels na elkaar resideerden in die stad, toen regeringscentrum voor Bourgondië en de Nederlanden. Het betreffen Margareta van York (1446-1503), over wie tot nog toe weinig gepubliceerd werd, en Margareta van Oostenrijk (1480-1530). Bij de tentoonstelling verscheen deze mooi uitgevoerde publicatie. Het vormt een rijke bron van informatie over een cruciale periode in onze geschiedenis. Het was een tijd waarin zowel de macht der Habsburgers als de invloed van de Nederlandse burgerij toenam en ontdekkingsreizen de wereld vergrootten. Telkens ingeleid door enkele artikelen catalogiseert het boek in vijf afdelingen 153 objecten, die onder meer een beeld geven van de luister van het Bourgondische hof en de kunstzin van beide dames. De ruim 300 afbeeldingen zijn vrijwel alle in kleur (52 beslaan een hele pagina): prachtige portretten, waarvan een op het voorplat, boeken, sieraden, gebruiksvoorwerpen enz. De zestien artikelen belichten het leven en de politieke betekenis der dames en hun artistieke gerichtheid. Met chronologisch tijdskader, bibliografie en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.