Het martyrium
Elias Canetti
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas, 2006 |
VERDIEPING 3 : SIBERIË : REISVERHALEN : CANE |
31/12/2006
In 1954 verbleef Canetti enkele weken in Marrakech, dus nog voor de onafhankelijkheid van Marokko. Politieke feiten komen echter nauwelijks aan bod in zijn reisverslag, wel de typische elementen waar een Westerse bezoeker toen van opkeek, zoals de kamelenmarkt, de soeks, de bedelaars, de Joodse wijk, de afwezige vrouwen, etc. Als je dit reisverslag vergelijkt met dat van Cees Nooteboom (zijn reisnotities uit 1960 werden onlangs nog opgenomen in Het geluid van Zijn naam, Atlas, 2005), dan valt op dat Canetti niet lang stil blijft staan bij zijn vervreemding van wat hij allemaal ervaart in Marrakech, maar zoekt naar een begrijpelijk patroon, een mogelijke betekenis en een andere waardigheid. De wijze waarop hij de overweldigende soeks beschrijft getuigt hiervan: "Het gildegevoel van deze voorwerpen, die gescheiden van alle andersoortige bij elkaar liggen, wordt door de voorbijganger bij iedere rondgang door de soeks steeds opnieuw gewekt, afhankelijk van zijn stemming. Andere zaken schokken hem, zoals een onophoudelijk kauwende, armoedige maraboet, een volledig uitgeleefd ezeltje of een zielig bruin hoopje mens op het centrale plein. Enerzijds stelt de auteur "goede reizigers hebben geen gevoel", anderzijds zoekt en vindt hij steeds een waardigheid in deze bevreemdende situaties.
Maar Marrakech confronteert Canetti ook met zichzelf, wanneer hij de mellah, de joodse wijk bezoekt. In een druk pleintje vindt hij de bestemming van zijn reis: "Ik vond er die dichtheid en warmte van het leven die ik in mijzelf voel. Ik wás dit pleintje toen ik daar stond. Ik geloof dat ik dit pleintje altijd ben." Het is de verleiding van een traditioneel, ambachtelijk leven, maar ook van een natuurlijk beleden joodsheid, die hij even later ook terugvindt in een waardige joodse winkelier. Dat bezoek betekent een omslag in zijn reisverhaal, en vanaf dan heeft hij meer contact met de stedelingen. Terzelfdertijd stopt hij in zijn laatste verhalen een allegorische laag over de intermenselijke en politieke verhoudingen in Marokko.
Cees Nooteboom schrijft mooie notities over zijn rondreis in Marokko, maar je wordt wat moedeloos van zijn eeuwige vervreemding. Bij Canetti echter sprankelt het en voel je een aanstekelijke interesse voor het vreemde om hem heen. Dit werkje wordt terecht geprezen als een stilistisch pareltje, een luchtig moment in het nogal zware oeuvre van Canetti. De klassiek geworden foto's van Kurt-Michael Westermann werden aan een latere Duitse editie toegevoegd, en nu ook aan deze derde, herziene druk van de vertaling door Theo Duquesnoy. [Chris Bulcaen]
Redactie
In het oeuvre van de schrijver (1905-1994, Nobelprijs 1981) dat vooral uit monumentale werken bestaat, neemt dit reisverslag een minder prominente plaats in. Toch kan het niet als een terloops product worden afgedaan. Daarvoor zijn de schetsen te poëtisch van taal en hebben ze te veel inhoud. Hoewel een stad beschreven wordt, herkent Canetti in het bijzondere het algemene, waardoor de beschreven burgers niet slechts inwoners van Marrakesch zijn, maar vooral algemeen menselijke eigenschappen vertonen. Elk stuk vormt een afgerond literair verhaal, dat heel anders van toon is dan Canetti's autobiografische werk, waarin hijzelf nadrukkelijk aanwezig is. Een reisverslag dat aan het genre een nieuwe waarde toevoegt. Licht herziene druk, waaraan een katern kleurenfoto's is toegevoegd. Paperback, normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.