De hemelse jager
Roberto Calasso
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Wereldbibliotheek, cop. 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : CALA |
31/12/2006
Het oeuvre van Franz Kafka draagt een enorm potentieel aan betekenissen in zich. Ondanks de eenvoudige en transparante taal zijn Kafka's verhalen en romans intrinsiek meerduidig, reden waarom talloze interpreten van theologische, psychoanalytische, filosofische of sociologische snit dit werk hebben ingezet om hun eigen theorieën kracht bij te zetten. Ieder zíjn Kafka, zou je kunnen zeggen, maar deze schrijver verdient toch beter dan deze in het beste geval interessante, maar dikwijls ook reductionistische of misleidende exegeses. Wie dit werk al te graag wil 'uitleggen', hoe veelzijdig en ruimdenkend ook, mist immers de kwintessens van wat Kafka ons te zeggen heeft. Het is een beetje zoals een personage uit Het proces het zegt: "Je weet dat de verschillende meningen zich net zolang om de procedure heen ophopen tot ze het zicht erop benemen".
De schrijver van K., Roberto Calasso, gaat gelukkig op een heel andere manier te werk. Hij verheldert Kafka's werk niet, daarvoor neemt hij de literatuur op zich en deze schrijver in het bijzonder te serieus, maar schrijft een parallelle tekst die de gecompliceerde en ondoorzichtige eenvoud van dit oeuvre in zijn waarde laat. "Het raadsel kan alleen worden opgelost door een volgend raadsel", zo luidt ergens zijn devies. Dat ruikt naar mysticisme, maar eigenlijk weigert Calasso gewoonweg om zich te redden uit de verwarring die Kafka's werk eigen is. Hij verklaart het enigma niet (een onmogelijke zaak), hij "houdt het uit". En daar moet je sterk voor in je schoenen staan. Het vergt immers veel geestkracht om de onzichtbare maar allesoverheersende machten die Kafka zo akelig duidelijk voelbaar maakt, niet in de een of andere interpretatieve greep te willen krijgen. Calasso zoekt wel ingangen in het Kafkaiaanse labyrint, maar doet dat niet om er met alle geweld weer uit te geraken -- terug in de gewone werkelijkheid. Die uitweg is er namelijk niet. Het zal wel helpen dat deze schrijver zich in de regionen van het magische niet dadelijk op zijn ongemak voelt. Calasso is immers als geen ander thuis in de wereld van de goden, van het onzichtbaar aanwezige, zoals al bleek uit zijn meesterlijke hervertellingen van en reflecties over Griekse en Indische mythes (De bruiloft van Cadmus en Harmonia, Ka, De literatuur en de goden).
Wil je van dit boek genieten, moet je dus -- overigens net als bij Kafka zelf -- bereid zijn om heel wat verwarring en onzekerheid toe te laten. En je moet, dit keer in tegenstelling tot het werk van de Praagse meester, je al eens door duister geformuleerde passages worstelen, of te rade gaan bij Google of een van Calasso's andere boeken om de een of andere onbekende naam te kunnen plaatsen. Als inleiding tot het werk van Kafka is K. dan ook volstrekt ongeschikt, te meer omdat het soms wat richtingloos is en vele ideeën meer gesuggereerd dan uitgewerkt worden. Maar voor ieder die al geïntroduceerd is in Kafka's wereld (ingewijd is niemand, zelfs Kafka zelf niet), kan K. een intrigerende en beklijvende leeservaring zijn. Na lezing van Calasso's boek ben je deze wereld immers onmiskenbaar nader gekomen, zonder dat je er daarom veel stelligheden over kan verkondigen. Je ondervindt niet de pseudovoldoening van de gepaste verklaring, maar wel een diepere vreugde, die erin bestaat dat je de weinig geruststellende alledaagse vreemdheid van Kafka's literatuur -- en van het leven zelf -- beter begrijpt en misschien zelfs aanvaardt. [Koen Van Baelen]
A.P.G. Spamer
Dit boek wil de lezer binnenvoeren in het voornaamste werk van de Tsjechische schrijver Franz Kafka (1883-1924), auteur van o.a. 'Het Proces'. Kafka wordt algemeen als vrij moeilijk beschouwd, niet zozeer vanwege zijn taalgebruik als wel op grond van de onbegrijpelijke belevenissen van zijn hoofdpersonen, metaforen voor de moderne mens in een vijandige wereld. Een 'handleiding' zou daarom heel welkom kunnen zijn. Helaas is het werk van Calasso als zodanig niet bruikbaar. Zijn boek is pas begrijpelijk als men zelf al goed in Kafka thuis is. De talloze dwarsverbindingen met andere hoofdwerken van Kafka als 'Het Slot' en 'De gedaanteverwisseling' zijn dan eye-openers. Ook voor ingewijden is het taalgebruik van Calasso echter niet altijd helder, en vooral zijn verwijzingen naar de mythologie van India zullen voor veel lezers moeilijk te volgen zijn. Toch zullen de echte liefhebbers van Kafka over dit boek opgetogen zijn.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.