Bijt!
Hilde Hagerup
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2005 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : HAGE |
31/12/2005
Af en toe was er storm. Hagelbuien in juni, een overstroming in de kelder zodat de aardappels ronddreven als bootjes op bruin water, maar niets was fijner dan bliksem en donder. Ik liep het liefst de tuin in als het donderde. Dan ging ik op het randje van de aanlegsteiger zitten. Buiten schudde de hele wereld. De bliksem baant zich een weg naar de grond. Hij baant zich een weg naar de aarde, en wat hem in de weg staat interesseert hem geen zier, hij slingert zichzelf omlaag en schiet weer omhoog, en soms scheurt hij onderweg dingen aan flarden." (Uit: Zomerzeer)
'Ik' is de twaalfjarige roodharige Gerd, het jongensachtig hoofdpersonage uit Zomerzeer -- de tweede in het Nederlands vertaalde jeugdroman van de Noorse Hilde Hagerup --, wier wispelturige karakter het grillige verloop en de broeierige atmosfeer van zomers in Noorwegen weerspiegelt.
Dat is niet toevallig. Het klimaat, het zomerweer en de elementen, die in een land als Noorwegen het leven nog beïnvloeden, spelen in Hagerups verhaal bewust een grote, zo niet allesbepalende rol. Ze verschaffen niet alleen mooie beelden en landschapsbeschrijvingen van een rotsachtige kust met baaien, strandjes en een koude blauwe zee, maar ze creëren de broeierige sfeer, zijn verantwoordelijk voor het explosieve slot en de heftige ontknoping en bepalen de levens en handelingen van Gerd, haar twee jaar oudere zusje Siv en hun moeder die weduwe is.
Al in het eerste hoofdstuk vertelt Gerd aan de hand van een zelf ingevulde herinnering hoe op haar vijfde haar vader tijdens een vistochtje met Siv op zee verdween, waarna zijn lichaam nooit meer teruggevonden is. Gerd ziet voor zich hoe Siv en vader vroeg in de ochtend met hengels in 'de gele boot' vertrekken. Hoe ze haar laten slapen, terwijl zij juist haar vaders vismaatje is. En hoe Siv zachtjes zingend aanspoelt op een blauwe plastic deksel. Alleen, zonder vader. Siv is na het noodlottige vistochtje zodanig getraumatiseerd dat ze al zeven lange jaren niemand heeft kunnen vertellen wat er die vroege, mistige ochtend precies is gebeurd. Ze kan alleen maar zingen, of ze "wiegt op de maat van een melodie die alleen zíj kon horen. Een melodie aan de binnenkant van het overvolle hoofd van mijn zus", formuleert Hagerup op rake toon bij monde van Gerd.
De afwezigheid en het gemis van de vader en het raadsel rondom zijn verdwijning zijn het hele boek door intens voelbaar en vormen het onderliggende thema en het fundament waarop Hagerups alledaagse herkenbare meisjesgeschiedenis over drie jaloerse tienervriendinnen rust.
Zoals ook in Hagerups geprezen debuut Golfbewegingen draait de plot om een meisjesvriendschap die onder druk komt te staan. De vriendschap tussen Gerd en Kasja, die onwankelbaar leek, wordt opeens op de proef gesteld als Maja, die er volgens Gerd als een 'bioscoopreclame' uitziet, in hun dorp komt wonen. Deze gebeurtenis veroorzaakt niet alleen de nodige verwarring in Gerds leven, maar ook in dat van Siv. Zij wordt verliefd op de oudere broer van Maja. Het gevolg is dat Gerd zich overal buitengesloten voelt. Maar Gerd gaat niet zitten kniezen en ze trekt zich niet in stilte terug.
Als een aanwakkerende wind die geleidelijk aan in een razende onweersstorm verandert, zet Gerd haar hele wereld en die van haar directe omgeving op zijn kop. Ze vecht tegen zichzelf en met haar moeder en Siv. En ze vecht, letterlijk, met Kasja en Maja. Gerds gevecht leidt er uiteindelijk toe dat het geheim rondom de verdwijning van haar vader wordt onthuld.
Tijdens een fysiek treffen met Maja, dat Hagerup op prachtige wijze laat samenvallen met een losbarstende onweersbui, grijpt Siv moedig in en vertelt aan Gerd wat er indertijd tijdens het vistochtje is gebeurd. Als Siv klaar is met vertellen lijkt Gerds strijd definitief gestreden. Gerd weet nu wat er is gebeurd. De lucht klaart op. Sivs gezang stopt.
De onweersbui, vertelt Gerd, "kwam met horten en stoten". Want "soms sluipt de storm om de rotsen heen / soms weet je van niets tot hij voor je staat". En dan, als de storm voor je staat, baant de bliksem zich een weg naar de aarde. "En wat hem in de weg staat interesseert hem geen zier, hij slingert zichzelf omlaag en schiet weer omhoog, en soms scheurt hij onderweg dingen aan flarden". Dingen, of mensen...
Middels flashbacks en gedachtesprongen die zijn verwoord in fraaie, maar eenvoudige, ongekunstelde zinnen, kom je stukje bij beetje te weten, als de laatste onweersbui die met horten en stoten op gang komt, wat er zeven jaar geleden is gebeurd en kan je de puzzel leggen. Tijdens het puzzelen geeft Hagerup je voldoende ruimte -- en hieraan herken je de ware auteur -- om eigen beelden te vormen en eigen betekenis aan die beelden te geven.
Heeft de 29-jarige Hagerup haar verteltalent van haar beroemde vader Klaus geërfd? Zomerzeer is in elk geval een meeslepende jeugdroman die je raakt. Het is geen ongeloofwaardig drama van een in zichzelf gekeerde puber, zoals er zo veel worden geschreven, maar een realistisch verhaal over een dramatische gebeurtenis die je doet beseffen dat het leven grillig verloopt en vaak door toeval wordt bepaald. Net zo grillig en toevallig als de krachten der natuur zich aan ons openbaren. [Mirjam Noorduijn]
G. Brandorff
Deze Noorse jeugdroman is al in meer Europese landen verschenen en succesvol! De hoofdpersoon is het 12-jarige meisje Gerd, die samen met haar oudere zus Siv en haar moeder Mora een eenvoudig bestaan heeft aan een Noorse fjord. Gerds vader kwam om door een ongeluk tijdens het vissen op zee. De relatie tussen de meiden en hun moeder is afstandelijk. Gerd en haar vriendin Kajsa zijn echter onafscheidelijk van elkaar. Op een zomerdag komen er nieuwe mensen in het dorpje: uit Oslo, rijk en met hun succesvolle kinderen wonend in een mooi huis. De problemen voor Gerd beginnen als Kajsa zich meteen en zonder voorwaarden bij hun dochter Maja aansluit en Siv ´iets´ met Maja´s broer Robin André begint. Zo is het leven, maar dan is er nog het grote geheim over de vraag wat er toen werkelijk gebeurd is met vader. De bom barst, een hevige zomer begint. In een rustige, indringende taal beschrijft de auteur op herkenbare en optimistische wijze de kleine en grote problemen van meiden rond de puberteit. De omslagillustratie suggereert een hogere leeftijdsindicatie (14+) dan de inhoud. Vanaf ca. 12 jaar.
Luce Rutten
ua/an/22 j
Gerd is een jongensachtige Noorse tiener die met haar moeder en twee jaar oudere zus Siv in een eenvoudig zomerhuisje bij een fjord woont. Jaren geleden is haar vader op zee verdwenen. Hij trok ’s morgens vroeg in een klein bootje uit vissen, samen met Siv, maar het meisje keerde alleen terug, drijvend op een plastic deksel. Sindsdien is Siv een beetje vreemd. Nooit heeft zij verteld wat er precies gebeurd is. Gerd mist haar vader heel erg: zij was zijn lieveling. Hij begreep haar omdat hij zelf ook een beetje een wildebras was. Gerd is niet zo’n lief persoontje: zij laat haar zus voor alle huishoudelijke karweitjes opdraaien, stelt zich tegenover klasgenootjes geregeld op als een pestkop, is brutaal tegen haar leraar en andere volwassenen, steelt al eens en liegt voortdurend, ook tegen haar beste vriendin Kajsa. Gerd is jaloers op Kajsa, die enig kind is, verwend wordt en twéé liefhebbende ouders heeft. Zij is ook een beetje jaloers op haar eigenaardige zus, die veel talenten heeft en met haar innemende karakter de mensen voor zich weet te winnen. Als een rijk gezin uit Oslo zijn intrek neemt in het dorp, wordt het leventje van Gerd nog gecompliceerder. De vriendschap met Kajsa komt onder vuur te liggen doordat leeftijdgenote Maja op het toneel verschijnt. De bondgenootschappen wisselen voortdurend (net zoals in Hagerups eerste jeugdboek, ‘Golfbewegingen’) en de diepste tienergeheimen worden meedogenloos te grabbel gegooid. In de strijd lopen ze alledrie littekens op, letterlijk en figuurlijk. Op de koop toe begint Maja’s broer een relatie met Siv en Gerd meent instinctief aan te voelen dat zij haar zus moet beschermen. Tijdens een indrukwekkende onweersbui op zee barst ook het conflict tussen de jongeren in alle hevigheid los. En net zoals de storm na een tijdje gaat liggen, klaart ook op het sociale en psychische vlak de hemel weer op. Hilde Hagerup trapt echter niet in de val van het overall happy end. Op de achtergrond blijven er donkere wolken drijven, die vroeg of laat weer kunnen oprukken. De financiële situatie van Gerds gezin is erg wankel. De ouders van Maja blijven op hen neerkijken. In de tienervriendschap blijft het gevaar voor dubbele bodems en verschuivingen reëel. Maar Siv heeft zich uit haar trauma’s weten los te rukken. Eindelijk kan zij vertellen wat er destijds met haar vader gebeurd is. De zusjes kunnen samen hun rouwproces beginnen afronden. Als je als volwassene dit boek leest, herinner je je op slag heel levendig hoe hard het leven soms kan zijn in de zogenaamde ‘zorgeloze’ kinderjaren; hoe wreed tieners soms voor mekaar kunnen zijn en hoe moeilijk het is om greep op het leven te krijgen. Als je dit als tiener leest, voel je je ongetwijfeld begrepen en een beetje getroost: je bent niet de enige die worstelt om boven water te blijven en niet de enige die wel eens een smerige streek uithaalt met anderen om zelf te overleven. Hilde Hagerup verstaat uitstekend de kunst om in de huid van haar personage te kruipen. Gerd komt op elk ogenblik over als een energieke brok vlees en bloed met goede bedoelingen maar ook zwakke plekken en zelfs ergerlijke trekjes. Het hele gebeuren wordt beschreven zoals een jonge tiener het beleeft. Meesterlijk is bijvoorbeeld hoe de allesbehalve verwende maar snoepzieke Gerd de After Eight chocolaatjes op het nachttafeltje van haar vriendin beschrijft (een halve bladzijde lang, p.28), of het ochtendhumeur van haar leraar. Knap ook hoe de auteur in elk hoofdstuk een beetje meer informatie over het verleden vrijgeeft, zonder dat het geforceerd overkomt. De vertaalster verdient op haar beurt een pluimpje voor haar puike werk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.