Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Ambo, 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 2101 |
Besprekingen
31/12/2006
Frontberichten verscheen oorspronkelijk al in 1930, maar werd nu pas ontdekt als een van de belangrijkste literaire representaties van de Eerste Wereldoorlog. Het vertelt het verhaal van Adolf Reisiger, een jonge student die zich in 1914 meldt als oorlogsvrijwilliger. Hij trekt vol enthousiasme naar het front, maar wat de Duitse Keizer Wilhelm II de frisse vrolijke oorlog noemde, blijkt al snel een hel te zijn. Zolang de Fransen een onzichtbare vijand blijven, heeft Reisiger er geen problemen mee om te vuren, maar wanneer hij geconfronteerd wordt met echte doden -- vnl. kameraden; later ook tegenstanders --, begint hij zich vragen te stellen bij het moorden op bevel. Hoewel hij stelselmatig promoveert, neemt zijn geestdrift steeds meer af. Zeker wanneer duidelijk wordt dat de kansen keren en het Duitse leger het onderspit zal moeten delven, ziet hij heel duidelijk in dat het opofferen van zoveel jonge levens zinloos is. Reisiger verzinkt in een depressie en bekeert zich, tot verbijstering van zijn oversten die in hem altijd een trouw en voorbeeldig soldaat hebben gezien, helemaal tot het pacifisme.
De titel Frontberichten moet je heel letterlijk nemen. Dit is geen roman, maar het rauwe verslag van wat er zich aan de voorste linies heeft afgespeeld tijdens de Grote Oorlog. Edlef Köppen put daarvoor uit zijn eigen ervaringen, want net als zijn personage Reisiger vocht hij als vrijwilliger in de Eerste Wereldoorlog. Köppen vertelt niets nieuws voor wie een beetje vertrouwd is met de geschiedenis van deze eerste grootschalige en geïndustrialiseerde oorlog, maar de manier waarop hij het bekende verhaal vertelt, is bijzonder. Dankzij een bijzondere stijl maakt hij de gruwel ook daadwerkelijk voelbaar. Door obsessieve herhalingen zoals "de vijand geeft trommelvuur" evoceert Köppen het machinale geweld, de expliciete beschrijvingen van sneuvelende kameraden zorgen voor een zeer rauwe sfeer en de stream of consciousness waarmee de ervaringen van Reisiger worden gepresenteerd, drukt de chaos en de existentiële verwarring treffend uit. Köppen voegt bovendien tussen het fictionele relaas van Reisiger ook originele documenten in: krantenberichten, toespraken van de Keizer en verslagen van hoge officieren. Door die te confronteren met het ooggetuigenverslag van iemand die aan de vuurlinie ligt, blijkt duidelijk dat het om vervalste berichten gaat en om demagogie. Het gevoel van zinloosheid dat je als lezer al had, wordt er alleen nog groter door.
Frontberichten is een onthutsend boek. Het voert je mee in een uitzichtloze nachtmerrie die 330 bladzijden duurt, maar het legt vooral de leugens bloot waarmee het naïeve enthousiasme van zovele jongemannen werd misbruikt. Niet voor niets werd Frontberichten verboden door de nazi's. Het is niet enkel een beklemmende weergave van de oorlog, maar ook een waarschuwing tegen de misleidende oorlogsretoriek en daar valt vandaag de dag nog steeds uit te leren. [Carl De Strycker]
Redactie
Collageachtige roman over de belevenissen van de Duitse student Adolf Reisiger in de Eerste Wereldoorlog. In 1915 vertrekt hij als oorlogsvrijwilliger vol idealisme naar het front. Gaandeweg ervaart hij de verschrikkingen van de oorlog aan den lijve en komt tot het inzicht dat de oorlog zinloos en misdadig is. Het verhaal is een mengeling van Reisigers belevenissen, zijn dagboeknotities, brieven, krantenartikelen, oorlogsfeiten (o.a. over gasvergiftiging en zelfmoorden aan het front), reclameboodschappen, en fragmenten uit o.a. officiële bekendmakingen van de Duitse keizer, militaire berichten van de generale staf, de Afdeling censuur enz. Aan het eind van de oorlog wordt Reisiger, als hij verklaart dat oorlog de grootste van alle misdaden is, gearresteerd en opgesloten in een krankzinnigengesticht. Goed geschreven, verrassend modern aandoende, indrukwekkende anti-oorlogsroman die de gruwelen en waanzin van de oorlog duidelijk laat zien. Köppen (1893-1939) was zelf soldaat van 1914 t/m 1918. Deze roman verscheen in 1930 en werd in 1935 door de nazi's verboden. Kleine druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.