De vernietiging van de Europese Joden
Raul Hilberg
Richard Breitman (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Verbum, cop. 2005 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : DUITSLAND 947 |
31/12/2005
Napoleon had Fouché, Hitler had zijn "trouwe Heinrich" Himmler. Fouché stond bij de wieg van de moderne politiestaat. Himmler verwezenlijkte er het apogeum van. Of beter gezegd: zijn SS, die hij uitbouwde tot een almachtige terreur- en uitroeiingsmachine in dienst van de rassenideologie van nazi-Duitsland, was er inzake onmenselijkheid het laagste dieptepunt van. Uit Richard Breitmans boek, dat meer in het bijzonder handelt over Himmler als "architect van de holocaust", blijkt dat de Reichsführer SS voor niets of niemand, zelfs niet voor Stalin, moest onderdoen in geïnstitutionaliseerde wreedheid.
Heinrich Himmler was opgegroeid in een burgerlijk milieu als een van de drie zonen van een Beierse leraar. Het ontbrak hem niet aan intelligentie, maar wel aan flair en uitstraling. Hij was het jongetje dat in de gymnastiekles werd uitgelachen en in stilte zwoer dat hij het "ze" betaald zou zetten. Hij zette het heel Europa betaald. Waarschijnlijk uit pure weerbarstigheid ontgoochelde hij zijn vader door naar een landbouwschool te gaan, in plaats van naar de universiteit. En Breitman citeert ernstige bronnen die veronderstellen dat Himmler via die studie ook mensen ging beschouwen als fokdieren en als slachtvee. De Duitse nederlaag in 1918 greep hem sterk aan. Die ontgoocheling maakte hem tot een militarist, nationalist en antisemiet, zoals zovelen. Ook ontwikkelde hij een verregaande sluwheid. Kortom, de jeugdige binnenvetter en gluiperd verenigde in zich alle gaven om te ontluiken tot de schurk van wereldhistorisch formaat die hij is geworden. Als volgeling van Ernst Röhm, oprichter van de SA, nam hij deel aan Hitlers mislukte putsch in München van 1923 en in 1924 leerde hij Hitler persoonlijk kennen. Het is kenschetsend dat Röhm en Strasser behoorden tot de slachtoffers van Himmlers SS tijdens de nacht van de lange messen van 30 juni 1934. De would-be kunstenaar Hitler, die een afkeer had van regelmaat en bureaucratie, en de meticuleuze Himmler waren tegenpolen die elkaar aantrokken. Hitler maakte Himmler in 1929 tot Reichsführer van de SS, toen nog een kleine 'elite'-knokploeg, waarmee hij vertrokken was voor zijn onstuitbare opgang. Breitman beschrijft hoe beiden altijd al de kiemen van de holocaust in zich droegen en hoe ze stapje voor stapje, als geleid door een griezelige, onzichtbare hand, de massamoorden naderbij brachten bij elke van hun machiavellistische zetten op het politieke schaakbord. Geen twijfel mogelijk: Hitler gaf het ongeschreven bevel -- met een enkel woord, mogelijk met een hoofdknikje -- tot de uitroeiing van de Europese joden en van andere rassen en groepen. Himmler en zijn rechterhand, de infame Reinhard Heydrich, voorzitter van de Wannseeconferentie, superviseerden het. Maar tienduizenden planners en uitvoerders waren rechtstreeks betrokken en nog veel meer waren het onrechtstreeks -- en de meesten werden nooit bestraft.
Hitler zette de definitieve psychologische stap toen hij op 30 januari 1939 in een openbare rede te Berlijn zonder meer "de vernietiging van het joodse ras in Europa" aankondigde, "als er een nieuwe wereldoorlog zou uitbreken", waarvan hij de joden alvast de schuld gaf, maar die hij aan het voorbereiden was. En in oktober 1943, toen de uitroeiingskampen volop op industriële schaal hele treinladingen mensen ombrachten, sprak Himmler voor een gezelschap nazi-kopstukken in Poznan hoogst uitzonderlijk eens geen versluierde taal over de "vernietiging van de joden" en uitte hij zijn tevredenheid, omdat zijn SS-mannen "afgezien van enkele uitzonderingen" daarbij hun "fatsoenlijkheid" hadden bewaard. Je schrikt wel even, als je in Breitmans uiterst verhelderend boek leest dat diezelfde Himmler na een inspectiereis in mei 1940 oordeelde dat de bevolkingen van Nederland en België "onmiskenbaar een (raciale) aanwinst voor Duitsland" vormden. Een huiveringwekkend schouderklopje. [Robert Schoeters]
A.H.B. de Munnick
Deze biografie over Heinrich Himmler, een van de machtigste mannen na Hitler in het Derde Rijk, is niet de standaard die zijn leven beschrijft van geboorte tot dood, inclusief het privé-leven. Eerder wil de auteur de rol van Himmler binnen het besluitvormingsproces van de Endlösung ontrafelen en zijn positie van stuwende kracht daarin beschrijven. Aan de hand van vele documenten, bevelen, vergaderingen en gesprekken schetst Breitman een beeld van de man Himmler als de architect van de holocaust. Vanaf zijn snelle stijging in het Duitse politieapparaat via zijn enorme macht tijdens de Tweede Wereldoorlog over de vernietigings- en concentratiekampen tot aan zijn roemloze dood door zelfmoord in mei 1945. Met uitgebreid notenapparaat en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.