Van Eyck : een optische revolutie
Maximiliaan P.J. Martens
Till-Holger Borchert (Auteur), Maryan W. Ainsworth (Auteur), Lorne Campbell (Auteur), Paula Nuttall (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ludion, 2005 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : KUNST : 700 MEMLING |
31/12/2005
Portretten zijn voor de hedendaagse kijker nu eenmaal toegankelijker dan religieuze werken. Veel mensen kunnen niet ten volle genieten van een mooi altaarstuk, omdat de inhoud in de weg zit. Ze proberen het tafereel te begrijpen en daar slagen ze niet meer in. Bij een portret is de ervaring veel directer. [...] Van geen enkele schilder van de Vlaamse Primitieven zijn zoveel portretten bekend als van Memling. Er bleven 28 exemplaren bewaard en daarvan kunnen we er nu in Brugge twintig laten zien." Dat zijn de woorden van Till-Holger Borchert ('De Standaard', 8 juni 2005), conservator van het Groeningemuseum in Brugge en curator van de reizende tentoonstelling 'De portretten van Memling' die eerst in Madrid te zien was, van 7 juni tot 4 september 2005 in Brugge en daarna in New York.
Hans Memling is een van de bekendste Oudnederlandse schilders. Hij is geboren in het Duitse Seligenstadt rond 1435. Waar hij zijn opleiding genoot is niet duidelijk, maar allicht heeft Memling een tijd in het Brusselse atelier van Rogier van der Weyden gewerkt. Zijn oeuvre vertoont immers een opvallende verwantschap met dat van Van der Weyden. Tegelijk is hij duidelijk ook schatplichtig aan het werk van Jan van Eyck. Zoals zovele andere kunstenaars uit die tijd, vestigde Memling zich in Brugge en bouwde er een bloeiend atelier uit. Zijn opdrachtgevers waren vooral geestelijken, kooplieden en rijke burgers. Vaak waren zij van buitenlandse komaf. Vooral Italianen werden gegrepen door de vormentaal van de schilder. Ze waardeerden de subtiliteit van zijn portretten en het ingenieuze, schilderachtige spel met de ruimte. Anders dan zijn voorgangers situeert Memling vele van zijn portretten immers niet tegen een donkere, egale achtergrond, maar tegen een panoramisch landschap vol schilderachtige details.
De catalogus die n.a.v. deze bijzondere tentoonstelling is geschreven, belicht het geportretteerde oeuvre van Memling op een uitstekende wijze. In het eerste deel geeft Till-Holger Borchert een gedegen status quaestionis van het leven en werk van de kunstenaar. Daarna volgt een bevlogen stuk van Lorne Campbell, onderzoeksconservator van de National Gallery in Londen, over Memling en de Oudnederlandse portrettraditie. Campbell combineert er op een uiterst uitgebalanceerde wijze factische gegevens -- welke soorten portretten zijn er en wie zijn de geportretteerden -- met een artistieke analyse van de werken: "Voor zijn zelfstandige portretten gaf Memling duidelijk de voorkeur aan een 'zeven-achtste'- boven een driekwartpose. Bij een kop in zuiver driekwartaanzicht raakt het traanpunt de neuscontour en de andere kant van het oog de gelaatsomtrek; een goed voorbeeld daarvan is Portret van een biddende jongeman in Londen". Als geen ander weet Campbell de eigenheid van de Memling-portretten tot leven te wekken. In het artikel van Paula Nuttall, docent kunstgeschiedenis o.m. aan het Courtauld Institute in Londen, wordt de bijzondere uitstraling van de portretten van Memling beschreven. Grote Italiaanse kunstenaars als Giovanni Bellini, Antonella da Messina, Perugino, Leonardo da Vinci en Rafaël blijken schatplichtig aan zijn oeuvre. Ten slotte geeft Maryan W. Ainsworth, conservator van het European Paintings department van het Metropolitan Museum in New York, ons een inzicht in de schilderkunstige middelen die Memling hanteerde om zijn werken gestalte te geven. Aan de hand van dendrochronologische en vooral infraroodgegevens belicht zij de onderliggende structuur en de opbouw van de werken. De vier inleidende essays worden gevolgd door prachtige kleurenafdrukken van de portretten en van klassieke catalogusnotities. Samen geven zij een bijzonder beeld van Memlings portretkunst. Dit boek is een echte aanrader. [Brigitte Dekeyzer]
Anne Schulte Nordholt
De 15e eeuwse Vlaamse schilder Hans Memling is een van de zgn. Vlaamse primitieven, de schilders die de verfijnde Noord-Nederlandse schilderstijl ontwikkelden. Hij is bekend om zijn altaarstukken, maar was ook een virtuoos en internationaal bekend portrettist. Dit boek behandelt zijn werk in het algemeen en plaatst zijn portretten in een Hollands en een Europees Renaissance kader. Er wordt gebruik gemaakt van vanouds bekend materiaal, maar er is ook veel nieuw onderzoek gedaan. Daardoor zijn nieuwe toeschrijvingen mogelijk en zijn er nieuwe feiten over de werken opgedoken. Het catalogusgedeelte bevat 30 mooie afbeeldingen in kleur. Van de meeste van deze is een beschrijving opgenomen. Van veel religieuze werken zijn er kleurenafbeeldingen bij de inleidende artikelen. Het boek is voorzien van een notenapparaat. Een mooi uitgegeven boek met een zeer lezenswaardige tekst. Met register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.