IJzerkop
Jean-Claude Van Rijckeghem
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Davidsfonds, 2017 |
VERDIEPING 3 : STAMPKOT : YOUNG ADULT : VANR |
Uitgeleend
|
Davidsfonds, 2017 |
VERDIEPING 3 : STAMPKOT : YOUNG ADULT : VANR |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Facet, 2005 |
YOUNG ADULT : VANR |
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Manteau, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 14600 |
Magazijn |
Facet, 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : RIJC |
Stefan Vankerkhoven
2/ei/27 m
"Het is het derde jeugdboek dat wij samen schrijven", zeggen de Gentse coauteurs in koor. Jean-Claude van Rijckeghem (°1963) is vooral bekend als scenarist en filmproducent. Hij maakte o.a. het scenario voor de films De Bal en Science Fiction.
Vertaler en leraar Pat van Beirs (°1954) schreef o.a. de Vlaamse stemversies van de animatiefilms Chicken Run en Finding Nemo. Samen hebben zij al twee jeugdromans, met het veertienjarig jongetje Spijker in de hoofdrol, gerealiseerd : Duivelsoog en De Zevende Sluier.
Sleutelfiguur
"In feite wilden wij aanvankelijk een derde roman over Spijker schrijven", vertelt Jean-Claude van Rijckeghem. "Maar plots dacht ik : waarom niet eens een boek dat zich afspeelt in de Middeleeuwen, gezien vanuit het standpunt van een jonge vrouw ?"
"Na het lezen van een boek over de waanzinnige 14de eeuw kwam ik op het idee om iets te doen rond de historische figuur van Margareta van Male."
"Over haar jeugdjaren was nauwelijks iets bekend. Nochtans is zij een sleutelfiguur uit onze geschiedenis. Door haar huwelijk met de Bourgondische hertog Filips de Stoute kwam Vlaanderen voor 500 jaar in vreemde handen terecht !"
"De 14de eeuw was trouwens een heel boeiende periode : je had verschillende pestepidemieën en de Honderdjarige Oorlog. Veel mensen dachten dat het einde van de wereld nabij was. Tegelijkertijd ontwikkelde Brugge zich tot een van de meest welvarende steden in Europa. Tegen die achtergrond speelt Jonkvrouw zich af."
Pat van Beirs : "De Middeleeuwen zijn de mythologie van Vlaanderen. De 14de-eeuwse ridders zijn voor ons hetgeen de samoerai voor het Oosten en de cowboy's voor het Westen betekenen. Onze Middeleeuwen blijven met een mysterieus waas omgeven. Er bestaan bijvoorbeeld weinig bronnen over de kinderen in de Middeleeuwen."
"Het cliché dat kinderen in die periode meteen als volwassenen werden beschouwd, is niet waar. Jonkvrouwen werden vaak al op hun twaalfde uitgehuwelijkt. Maar dat betekent niet dat zij al volwassen waren. Misschien is dat verkeerde beeld wat aangedikt, omdat tegenwoordig heel wat jongeren tot hun dertigste kind zijn, omdat zij bij mama en papa blijven wonen."
Was het voor jullie als mannen moeilijk om je in te leven in de gedachtewereld en de gevoelens van een jonge vrouw ? Of zijn jullie Nieuwe Mannen ?
Pat van Beirs : "Vraag dat eens aan onze vrouwen. Ik geloof niet dat zij ervan overtuigd zijn dat wij Nieuwe Mannen zijn." (lacht)
Jean-Claude van Rijckeghem : "Het ging veel makkelijker dan ik aanvankelijk gedacht had. Margareta van Male is natuurlijk niet het type van de schone jonkvrouw. Zij is eerder een brutaal, wat jongensachtig type."
"Toch moet ik eerlijk toegeven dat wij meer dan twee jaar aan dit boek gewerkt hebben. De eerste versie was in de 'zij'-vorm. Nadien hebben wij alles veranderd en in het 'ik'-perspectief geplaatst. Zo kun je veel makkelijker iemands gevoelens verwoorden."
Pat van Beirs : "Centraal in de roman is de haat-liefde verhouding tussen Margareta van Male en haar vader, de graaf van Vlaanderen. Zij hebben beiden hetzelfde, koppig karakter. In feite heb ik veel geput uit de stormachtige verhouding die ik met mijn dochter heb. Wij maken constant ruzie met elkaar, maar toch zouden wij elkaar nooit kunnen missen."
Jean-Claude van Rijckeghem : "Wij hebben vooral een spannend boek willen maken. Het is een oefening in vertelkunst. Zelf zijn wij grote fans van auteur Raymond Chandler, die de techniek beheerste om in de ik-vorm meeslepende detectives te schrijven."
"Elk hoofdstuk werd opgevat als een spannende scène, met een conflict, waarbij de lezer aangemoedigd wordt om ook het volgende hoofdstuk aan te vatten. Het is geen grootse literatuur, maar het leest - hoop ik - vlot. Wij voelen ons als troubadours die een verhaal vertellen. Het boek moest ook goed klinken : wij stelden ons voortdurend de vraag : kun je het ook luidop voorlezen ?"
Hoe historisch juist is Jonkvrouw ?
Jean-Claude van Rijckeghem : "De basisfeiten zijn allemaal waar. Er was bijvoorbeeld in het Maagdendal in Brugge tijdens de Middeleeuwen een badhuis. Dergelijke stoven hadden een bedenkelijke reputatie. Het klopt ook dat de eerste echtgenoot van Margareta van Male bezweken is aan de pest. Enkel over haar precieze geboortejaar bestaat enige onzekerheid : 1348 of 1350. Voor ons kwam 1348 beter uit."
Pat van Beirs : "Ik heb maandenlang gesnuffeld in het rijke archief van mijn vader Karel. Die bezit een uitgebreide collectie van 19de-eeuwse geschiedkundige boeken."
"Geschiedschrijver als Pirenne en Huyzinga hanteerden heel andere maatstaven dan de huidige wetenschappers. Hun boeken zitten vol prachtige anekdotes, die wij in onze roman konden verwerken. Het feit dat hertog Filips van Rouvres in zijn hemd - zonder harnas - deelnam aan een steekspel, staat letterlijk in Huyzinga !"
Jullie schrijven samen een boek. Wie houdt de pen vast ?
Pat van Beirs : "In tegenstelling tot andere coauteurs, die afwisselend een hoofdstuk schrijven, doen wij het echt samen. Jean-Claude kan zeer goed typen en is als scenarist een meester in het bedenken van goed gestructureerde verhalen."
"Wij zitten samen aan zijn laptop. Dat gebeurt niet onvoorbereid. Wij werken als het ware van scène naar scène. Elk van ons beiden bedenkt voordien enkele suggesties, die dan samen uitgewerkt worden."
Jean-Claude van Rijckeghem : "Wij kennen elkaar al twintig jaar, sedert onze studies aan de tolkenschool. Wij beleven veel plezier aan die intense samenwerking, maar durven ook kritiek te geven op mekaar. Als iets slecht is, wordt dat ook zonder schroom gezegd. Wij discuteren vaak en schrappen ook veel zinnen. In die zin levert onze samenwerking volgend sommetjes op : 1 + 1 = 3."
Jonkvrouw, uitgegeven bij Facet, kost 17,95 euro. Info : www.jonkvrouw.be
Pat van Beirs en Jean-Claude van Rijckeghem schreven een spannend jeugdboek over Margareta van Male, dat zich uiteraard grotendeels afspeelt in het kasteel van Male.
em/ov/04 n
Met Jonkvrouw kaapten de Gentenaars Jean-Claude Van Rijckeghem (rechts) en Pat Van Beirs dit jaar de Thea Beckmanprijs voor het beste historische jeugdboek weg.
,,Marguerite van Male is de laatste erfgename van de graven van Vlaanderen en vertelt over haar jeugd in Brugge en Gent'', legt Van Rijckeghem uit. ,,Ze is veertien en droomt van een witte ridder die haar naar een kasteel in de wolken zal voeren. Op een dag beslist haar vader echter met wie ze die zomer moet trouwen. Het is eigenlijk een roman voor alle leeftijden.''
Hoezeer heeft de Arteveldestad invloed op een auteur? ,,Gent is een fantastische stad, zeker omdat ze zo'n oude geschiedenis heeft en veel verborgen mysteries kent. Er is overlaatst ook een leuke actie geweest, Gent Schrijft , ter gelegenheid van de jaarlijkse Bibliotheekweek in de bibliotheek aan het Zuid. Maar liefst dertig Gentse auteurs waren bereid om aan het gebeuren deel te nemen, dus dat wil toch zeggen dat Gent leeft op het gebied van literatuur.''
gsv ■
Linda Asselbergs
il/pr/06 a
Wie was de jonkvrouw in de slottoren ? Dat vroeg ik me als kleine jongen altijd af als ik vanuit onze flat in Ledeberg in de verte het Gravensteen zag liggen. Nu woon ik er vlakbij en ga ik er vaak heen met de kinderen. Wat er achter al die zware deuren met spijkers schuilgaat ? Waarschijnlijk niets, maar je kunt er wel geweldig over fantaseren.
Amerika heeft cowboys, Japan samoerai en wij ridders. Dat is onze mythologie, ons collectief bewustzijn. Maar vreemd genoeg zijn er niet zoveel ridderverhalen. En vrouwen en kinderen komen in de geschiedenis van de Middeleeuwen al helemaal niet aan bod. Daar wilden Pat van Beirs en ik met Jonkvrouw iets aan doen. Noem ons een stel feministen.
Een opstandig meisje in een wereld die doldraaide , zo stellen wij ons Margaretha van Male voor. De rebel die we allemaal een beetje willen, maar niet durven zijn. Verward ook, zoals zovelen onder ons. Er zijn trouwens nogal wat overeenkomsten tussen de veertiende eeuw en nu. Het klimaat veranderde, aids heette toen de pest, de kruistochten waren mislukt, de oorlogsdreiging was reëel. Toen al leek het einde van de wereld heel nabij.
Me inleven in de psyche van een vijftienjarig meisje, het was niet echt lastig. Omdat ik opgroeide tussen allemaal nichtjes en nog op een meisjesschool heb gezeten. En omdat 'onze' Margaretha zo slim en grappig is. Ik vrees dat Pat en ik allebei een beetje verliefd op haar zijn geworden.
Mijn grootmoeder was ouvreuse in de Capitole. Van haar erfde ik mijn voorliefde voor John Wayne en groene, glibberige buitenaardse wezens die niet met twee woorden spraken. Ik was meer een film- en stripverhalenkind dan een boekenkind : ook nu nog denk ik in scènes, niet in hoofdstukken.
Een roman schrijven is de totale vrijheid. Een filmscenario is meer een werkstuk, iedereen heeft daar zijn zeg over, er zijn technische beperkingen en nooit genoeg geld. De Slag bij Poitiers verfilmen ? Vergeet het, er zal maar een paard een been breken.
Liever samen dan alleen, ook bij het schrijven. Ik heb die stimulans nodig, dat sociale contact. Het lachen ook ; in de actiescènes hebben Pat en ik ons geweldig laten gaan.
Ik haat moeilijke woorden. Ik mag er niet aan denken dat een jonge gast ons boek midden in een schermscène moet neerleggen om een woordenboek te raadplegen. Moet kunnen, een boek over de Middeleeuwen zonder 'wambuizen'. Deed mij altijd al aan loodgieterij denken, dat woord.
I love you, I love you. Clichés, ik kan er niet tegen. Niet in films, niet in boeken. Daarom ook hebben we geen schoonheid van onze jonkvrouw gemaakt. Ze is een echte vossenkop, zoals haar vader. Mannen vallen voor haar temperament, haar esprit.
Een verhaal dat nog niet af is, koester ik angstvallig. Anders is het wég, nog voor we het geschreven hebben. Ik wil zelf gepakt worden en het liefst op een manier dat ik het niet verwacht. De eerste lezer is mijn vrouw Virginie , een zeer letterhongerig en kritisch mens. Als zij zich aan het eind van elk hoofdstuk afvraagt wat er nu weer gaat gebeuren, zit het goed.
Mijn leven is een chaos . Altijd ben ik met twee, drie projecten tegelijk bezig. De audiovisuele wereld is hard, voor elke film moet jarenlang gevochten worden. En om halfvijf haal ik mijn drie kinderen van school. Dat hou je alleen maar vol als je graag werkt én goed omringd bent, door vrouw, vrienden en collega's.
:: Jean-Claude van Rijckeghem en Pat van Beirs, 'Jonkvrouw', uitgeverij Facet, voor lezers vanaf 14 jaar, 280 p., 17,95 euro.
i /un/06 j
Het moet in de veertiende eeuw geen makkie geweest zijn om je weg te vinden in het leven, zeker niet als je Marguerite van Male heette en dochter was van de graaf van Vlaanderen. Vader die moeder opsluit in het klooster omdat ze hem geen zoon heeft geschonken, daarna met zijn ridders ten strijde trekt tegen de Engelsen en uiteindelijk verslagen en gehavend terugkeert... Kapelanen die je naar de hel wensen wanneer je het met je vriendinnen over de knappe schildknapen hebt... In 'Jonkvrouw' schetsen Jean-Claude van Rijckeghem en Pat van Beirs een eigenzinnig maar rijk geschakeerd en uiterst gedetailleerd beeld van het leven in de burcht van de graaf van Vlaanderen. En van het leven van een meisje van bijna vijftien. Prettige lectuur, in de beste traditie van de historische jeugdroman.
Jean-Claude van Rijckeghem & Pat van Beirs, Jonkvrouw, Facet, E 17,95.
Hannelore Rubie
In 1341 wordt in Vlaanderen Marguerite van Male geboren, de dochter die eigenlijk een zoon moest zijn. Ze groeit op met de liefde van haar moeder, die zoon na zoon verliest en door dit grote verdriet geestesziek opgesloten wordt bij de monniken. De vader, graaf van Vlaanderen, gaat voorop in de oorlog tegen de Engelsen, een oorlog die desastreus verloren wordt. Marguerite lijkt een halve jongen: eigenzinnig, ze leert schermen en ze krijgt een eigen zwaard van Ferre, de smid. Alles lijkt goed te gaan tot ze wordt uitgehuwelijkt aan de Engelse Edmund van Langley, een afzichtelijk en gemeen iemand. Filips van Rouvres wint haar liefde wel, tot de pest die droom verstoort. Er blijft Marguerite niets over dan met haar vader terug te gaan naar de plichten als toekomstige heerseres van Vlaanderen. In boeiende, beeldende taal nemen de auteurs (diverse boeken, filmscenario's) de lezer mee door de geschiedenis van Vlaanderen. Geloof en bijgeloof, het leven van de edelen, ridders in oorlog en de zwarte pest komen in volle vaart voorbij; soms zo snel dat er te veel op een enkele bladzijde gebeurt en het verhaal gaandeweg wat minder geloofwaardig wordt. Desondanks een boek dat zijn weg naar ieder die van historische verhalen houdt, zal vinden. Thea Beckmanprijs 2005. Vanaf ca. 15 jaar.
Gonda Lesaffer
ua/an/22 j
1347. In het kasteel van Male wordt Margareta geboren. Zij is de dochter van Lodewijk, graaf van Vlaanderen. Haar moeder, krankzinnig geworden na twee doodgeboren zoontjes, kwijnt weg in een klooster. In de ik-persoon vertelt Margareta haar jeugd als enige dochter van de ruwe graaf. Het vrijgevochten meisje volgt schermles en haalt kattenkwaad uit met de zonen van de ridders. Ze weigert te trouwen met Edmund van Langley, de jongste zoon van de Engelse vorst. De gildenmeesters hadden haar vader onder druk gezet. Met Filips van Rouvres vertrekt ze naar Frankrijk. Wanneer hij sterft aan de pest, trekt Margareta zich terug in een klooster. Haar vader roept haar als enige erfgename terug naar Vlaanderen. Ze huwt in 1369 met Filips de Stoute, hertog van Bourgondië. De auteurs hebben een ongewoon portret geschilderd van Margareta van Male. Zo vrijgevochten kan de dochter van een middeleeuwse graaf niet zijn. We vernemen veel over het veertiende-eeuwse leven in de burcht en op het platteland. Het vlot vertelde verhaal wordt ontsierd door fouten: bv. spiritui sancto i.p.v. spiritus sancti (p. 72, 252); Hyppolyta i.p.v. Hippolyta (p. 77); in suiker gedrenkte appels i.p.v. in honing (p. 89). De stijl slaat soms op hol: ‘zijn ogen spuwen duizend verwijten’ (p. 18); ‘Mijn vader ruikt naar oksel’ (p. 22); ‘ik voel distels in mijn keel ontluiken’ (p. 41).
Gonda Lesaffer
ua/an/22 j
1347. In het kasteel van Male wordt Margareta geboren. Zij is de dochter van Lodewijk, graaf van Vlaanderen. Haar moeder, krankzinnig geworden na twee doodgeboren zoontjes, kwijnt weg in een klooster. In de ik-persoon vertelt Margareta haar jeugd als enige dochter van de ruwe graaf. Het vrijgevochten meisje volgt schermles en haalt kattenkwaad uit met de zonen van de ridders. Ze weigert te trouwen met Edmund van Langley, de jongste zoon van de Engelse vorst. De gildenmeesters hadden haar vader onder druk gezet. Met Filips van Rouvres vertrekt ze naar Frankrijk. Wanneer hij sterft aan de pest, trekt Margareta zich terug in een klooster. Haar vader roept haar als enige erfgename terug naar Vlaanderen. Ze huwt in 1369 met Filips de Stoute, hertog van Bourgondië. De auteurs hebben een ongewoon portret geschilderd van Margareta van Male. Zo vrijgevochten kan de dochter van een middeleeuwse graaf niet zijn. We vernemen veel over het veertiende-eeuwse leven in de burcht en op het platteland. Het vlot vertelde verhaal wordt ontsierd door fouten: bv. spiritui sancto i.p.v. spiritus sancti (p. 72, 252); Hyppolyta i.p.v. Hippolyta (p. 77); in suiker gedrenkte appels i.p.v. in honing (p. 89). De stijl slaat soms op hol: ‘zijn ogen spuwen duizend verwijten’ (p. 18); ‘Mijn vader ruikt naar oksel’ (p. 22); ‘ik voel distels in mijn keel ontluiken’ (p. 41).
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.