Eichmann in Jeruzalem : de banaliteit van het kwaad
Hannah Arendt
Hannah Arendt (Auteur), Remi Peeters (Vertaler), Dirk De Schutter (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Boom, cop. 2005 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 331.15 AREN |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Boom, 2017 |
Thema: vrede en conflicten 7.5.VRE |
31/12/2005
Met deze eerste publicatie (1951) maakte Hannah Arendt onmiddellijk naam in de vakkringen en het boek geldt sindsdien als een klassieker van de politieke filosofie. Arendt wou met haar studie over totalitarisme niet op zoek gaan naar de historische oorzaken ervan, ze geloofde niet zo in de bruikbaarheid van categorieën als causaliteit in de geschiedenis. De opkomst van nazi-Duitsland en stalinistisch Rusland waren volgens haar gebeurtenissen zonder voorgaande, die niet konden worden begrepen als loutere 'schaalvergrotingen' van precedenten in de geschiedenis. Arendt bestempelde beide regimes als nieuwe regeringsvormen, gebouwd op terreur en ideologische fictie. Tirannieën of dictaturen gebruikten terreur als instrument om de macht te verwerven of te behouden, terwijl totalitaire regimes als het nazisme of het stalinisme helemaal geen strategische rationaliteit vertoonden in hun gebruik van terreur. Terreur was het principe zelf van het totalitaire systeem. Het fungeerde niet als middel voor een politiek doel, maar was doel in zichzelf geworden. De bittere noodzakelijkheid van de terreur was volgens de totalitaire ideologie gerechtvaardigd door de zogezegde wetten van de geschiedenis (zoals de onvermijdelijke triomf van de klasseloze maatschappij) of de wetten van de natuur (zoals de onvermijdelijkheid van de triomf van uitverkoren rassen, en de noodzaak van het uitroeien van 'gedegenereerde' rassen). Het totalitarisme gedijde volgens Arendt uitstekend in moderne massamaatschappijen van onverschillige individuen, zonder sociale bindingen. Industrialisatie, werkloosheid en overbevolking leidden tot een gevoel van 'verlatenheid' en 'overbodigheid', waardoor deze massa's gemakkelijk te manipuleren vielen door totalitaire leiders. Samen met de gedachte van Arendt dat het totalitarisme een regeringsvorm is "waarmee wij waarschijnlijk blijvend opgezadeld zitten", en onze huidige massademocratieën beschouwend, is dit nogal verontrustend...
Toch is totalitarisme niet onontkoombaar. Met haar benadering wilde Arendt vermijden om het totalitarisme in te bedden in het historische continuüm van heden en verleden, waardoor de indruk zou worden gewekt dat het een logische uitkomst van de geschiedenis was geweest. Het geloof dat mensen ertoe aanzette zichzelf te ervaren als speelbal van anonieme, historische of natuurlijke krachten, was volgens Arendt zelf symptomatisch voor het totalitaire syndroom. De catastrofe van het totalitarisme heeft zich niet toevallig voorgedaan, maar was evenmin het noodzakelijke resultaat van onvermijdelijke processen. Zij was de uitkomst van menselijk handelen, en ontsloeg als dusdanig niemand van zijn persoonlijke verantwoordelijkheid. Deze uitgave, met uitvoerige inleiding en glossarium, vergt veel van de lezer, maar biedt een wereld van inzichten. [Hedwig Billiet]
Drs. H.H. Ahaus
In dit boek - een vertaalde heruitgave van de kern (deels in samenvatting) van het oorspronkelijke driedelige werk uit 1951- geeft de joodse politiek-filosofe Hannah Arendt (1906-1975) een scherpe analyse van de oorsprong van terreur. Het betreft hier feitelijk de eerste grote studie na de Tweede Wereldoorlog waarin oorsprong en dynamiek van totalitaire systemen (en dan met name de twintigste-eeuwse totalitaire regimes) centraal staan. Hoewel de auteur specifiek de opkomst van nazi-Duitsland en het sovjet-stalinisme als manifestaties van het politieke kwaad beschrijft, blijkt het boek nog wonderbaarlijk actueel in onze tijd. Het kloeke werk telt vier hoofdstukken plus een verklarende inleiding van de vertalers en de oorspronkelijke voorwoorden van de auteur zelf, alsmede een appendix, literatuuroverzicht, bibliografie, glossarium en register. Het boek is grondig gedocumenteerd; na elk hoofdstuk volgen uitgebreide noten. Uitvoering: sober, doorsnee typografie, geen illustraties. Er mag jammer genoeg geen grote lezerskring worden verwacht voor dit uitstekende, maar niet gemakkelijke boek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.