Bedrogen ogen : geschilderde illusies van Cornelius Gijsbrechts
Olaf Koester (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Waanders, cop. 2005 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 700 GIJSBRECHTS |
Besprekingen
31/12/2005
Trompe l'oeil is een schildertechniek die de voorwerpen op een schilderij zodanig nabootst dat de toeschouwer de illusie krijgt dat hetgeen hij ziet het echte voorwerp is. Een meester daarin was de laat-17e-eeuwse meester van Antwerpse (?) afkomst, Cornelius Norbertus Gijsbrechts, die tussen 1657 en 1675 werkzaam was o.a. in Antwerpen, Regensburg, Hamburg, Stockholm en Breslau. Van 1668 tot 1672 werkte hij aan het Deense hof en schilderde voor koning Frederik III en diens opvolger Christiaan V een paar dozijn trompe-l'oeil-schilderijen, die nog altijd bewaard worden in het Statens Museum for Kunst en in het Slot Rosenborg, allebei in Kopenhagen. Die merkwaardige verzameling -- bijna in haar geheel -- was van begin februari tot midden mei 2005 te zien in het Mauritshuis in Den Haag. De catalogus (een bewerking van een Londense publicatie uit 2000, Painted illusions, van de hand van Olaf Koester) begeleidt deze tentoonstelling van 21 stukken. We krijgen achtereenvolgens een uiteenzetting over het trompe-l'oeil-genre (vroegst bewaard gebleven voorbeeld een stilleven van Jacopo de'Barbari, 1504, in de Münchense Alte Pinakothek), een biografie en oeuvre-overzicht van C.N. Gijsbrechts zelf (met nog een 20-tal zwart-witafbeeldingen van werk van anderen, waaronder de twee briefstillevens uit het Gentse Museum) en ten slotte een kleurenafbeelding-met-toelichting bij elk van de 21 tentoongestelde Gijsbrecht-stukken; telkens met uitvergrote fragmenten van de in de voorstelling afgebeelde, echt lijkende voorwerpen (brieven, schrijf- en/of schildergerief, een almanak, een koninklijke oorkonde, een gordijn, een flesje, muziekinstrumenten, miniatuurportretjes, medailles, muntstukken, sierbekers, tot en met de achterzijde van een schilderdoek). Vele van die bedrieglijk-echt afgebeelde voorwerpen (een pijp, een dode vogel, een kaars...) zijn de typische ingrediënten van de zgn. 'vanitas'-stillevens, waarin de vergankelijkheid van al het aardse symbolisch wordt uitgebeeld.
Deze monografie over een beperkt maar heel specifiek onderwerp heeft de voorname kwaliteit zich wijselijk tot de essentie te beperken, de belangrijkheid ervan niet over het paard te tillen, en vooral door een voortreffelijke illustratie visueel te tonen hoe (en waarom) de echtheidsillusie effectief werkt. Er is een beperkt notenapparaat en een deskundig geselecteerde bibliografie. Druk en boekverzorging zijn voortreffelijk. Aanbevolen. [Paul Huys]
Drs. C.J.M. Schulte-van Wersch
De Vlaamse schilder Gijsbrechts (werkzaam 1657-1675) was een specialist van het trompe-l'oeil stilleven: illusionistische schilderijen die zò echt lijken dat de toeschouwer zijn ogen niet gelooft. Het hoogtepunt in zijn oeuvre vormt een serie van 21 werken die hij maakte voor het Deense hof. Door middel van een expositie in het Mauritshuis te Den Haag en deze catalogus wordt deze bij een groot publiek onbekende, maar intrigerende schilder voor 't eerst in Nederland voor het voetlicht gebracht. Het boek begint met een inleidende tekst (met zwartwitfoto's en noten) waarin de auteur allereerst het genre trompe-l'oeil, de ontwikkeling en betekenis verklaart. Vervolgens beschrijft hij Gijsbrechts' leven. Tot slot gaat hij uitvoerig in op het werk, de verschillende types, de symboliek en de invloed op latere schilders. Het tweede deel van het boek bevat de catalogus waarin de 21 Deense werken in woord en beeld (full page, kleur) worden gepresenteerd. Met bibliografie.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.