De Eerste Wereldoorlog
Simon Adams
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Biblion, cop. 2005 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : IK EN DE WERELD INFO (TURKOOIS) : GESCHIEDENIS
Oorlog en vrede - Wapens |
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Niet beschikbaar |
Biblion, cop. 2005 |
7.4.VRE.SO |
31/12/2005
De serie 'Flitslicht' onderzoekt "brandhaarden in de wereld", waar regionale conflicten diepe historische wortels hebben en daardoor "generaties lang blijven sudderen". Met informatieve tekst (telkens twee pagina's over zestien historische feiten), foto's, kaartjes, een chronologisch overzicht per behandeld aspect en treffende citaten, willen de boeken helpen "de geschiedenis achter de krantenkoppen te begrijpen". In de eerste uitgaven, De Balkan en Israël en Palestina, worden streken beschreven -- in zuidoostelijk Europa het Midden-Oosten -- die al eeuwenlang een slagveld waren.
Bij de naam 'Balkan' denkt niemand aan rust, vrede en veiligheid. In de geschiedenisles vernemen de leerlingen dat de Eerste Wereldoorlog gegroeid is uit een incident in Sarajevo in de Balkan. Politici met wat culturele bagage nemen ooit wel eens het woord 'balkaniseren' in de mond, als ze bedoelen dat je een land in een chaotische toestand brengt door het te verdelen in kleine, elkaar vijandige stukken. Het bloedige uiteenvallen van Joegoslavië in zes elkaar bevechtende republieken, zorgt nog dagelijks voor berichten over de nasleep van etnische zuiveringen en genocide. De namen Kosovo en Bosnië hebben voor velen een gruwelijke bijklank.
Dat Roemenië en Bulgarije lid willen worden van de EU, maakt heel wat mensen ongerust, al zijn eerder al twee Balkanlanden (Griekenland en Slovenië) tot de organisatie toegetreden. Op 3 juni meldden de kranten dat de Albanese auteur Ismaïl Kadaré de nieuwe Man Booker International Prize heeft gekregen, omdat hij een hele cultuur in kaart gebracht heeft en "een universeel schrijver is binnen een verhalende traditie die teruggaat op Homerus". Kadaré, die algemeen geldt als kandidaat-Nobelprijswinnaar, schrijft daarover: "Ik ben een schrijver uit de Balkan, een randgebied van Europa dat sinds lang berucht is voor alle soorten menselijke wreedheden en enkel daarvoor: gewapende conflicten, etnische zuiveringen, enz. Ik wil al lang dat de Europese en internationale opinie zich realiseert dat er in de Balkan ook kunst en literatuur worden gemaakt, dat er ook beschaving is. Hopelijk is deze prijs een bewijs dat mijn vertrouwen en mijn hoop niet misplaatst waren." Ironisch genoeg lezen we op dezelfde dag berichten over een video waarop men Servische paramilitairen in 1995 in Srebrenica zes Bosnische moslims ziet ombrengen, door de Servische premier een "brutale, laffe en schandelijke misdaad" genoemd. Voor ons redenen om aandacht te schenken aan een boek met een duidelijk en volledig overzicht van tweeduizend jaar geschiedenis van de Balkan.
De lezer krijgt o.m. informatie over de oorsprong van de naam Balkan, de rol van het Romeinse en het Byzantijnse en het Ottomaanse rijk in Europa, de druk van de grote landen om de Balkan, de situatie tijdens de twee wereldoorlogen, de toestand onder de communistische regimes en na de val van het communisme en de zware conflicten bij het uiteenvallen van Joegoslavië. Het boek begint met de zin "De Balkan is berucht vanwege de oorlogen die er werden uitgevochten en het blijft een onrustig gebied." en eindigt met "Zolang deze kwesties niet zijn opgelost en de grenzen betwist worden, blijft deze streek een van de potentieel gevaarlijkste brandhaarden in Europa." Het boek toont dat er meestal vrede heerste in die streek. Ten tijde van het Romeinse, Byzantijnse en Ottomaanse rijk leefden de volken en de minderheden en de verschillende religies vele eeuwen ongescheiden en in vrede zonder dat ze een nationale identiteit bezaten. Vooral in de 20e eeuw vloeide er bloed in de Balkan. Het boek toont dat de aanvallen en het gestook van de grote landen eromheen (Turkije, Rusland, Oostenrijk, Duitsland, Italië en zelfs Groot-Brittannië) daar een grote rol in speelden. Wie het ontstaan van de huidige situatie en de ontwikkelingen in de Balkan wil volgen of begrijpen, vindt in dit boek een handige en duidelijke hulp.
Het boek over Israël en Palestina is al even nuttig voor wie de evolutie van het politieke, militaire en economische conflict in die regio wil volgen. De toestand daar is niet beter dan die in zuidoostelijk Europa en ook over die brandhaard krijgen we vrijwel dagelijks informatie in de media. Al hebben ook de Israëlische joden en Palestijnse Arabieren een gemeenschappelijk verleden, toch wordt die streek eveneens verstoord door een tragisch conflict waarvan de oorsprong in bijbelse tijden ligt en dat "zich in de toekomst over een veel groter gebied zou kunnen verspreiden als we niet nog meer ons best doen voor een duurzame vrede". Het boek verschaft informatie over o.m. het zionisme, de rol van Groot-Brittannië in het conflict, de gewelddadige beginjaren van de nieuwe staat Israël (1948), de zesdaagse oorlog, de nederzettingen van kolonisten ten westen van de Jordaan, de PLO, de akkoorden van Oslo en Camp David, de toestand in Libanon, de intifada... 'Terug naar af', de titel van het laatste hoofdstukje vat de hele geschiedenis van de meer dan vijftig jaar van Israëls bestaan treffend samen. Het oorspronkelijke conflict is alleen nog verergerd. Hier dus al evenmin een gunstige toekomstvoorspelling. Net zoals dat voor de Balkanvolkeren gebeurde, is ook hier de grote ommekeer van de eeuwenlang betrekkelijke harmonie tussen joden en Arabische moslims in Jeruzalem naar chaos en bloedvergieten veroorzaakt door andere volken, met name de Europese kruisvaarders die rond 1200 Jeruzalem bereikten, daar een bloedbad aanrichten onder moslims en joden en nog eeuwenlang de stad bleven aanvallen. Het boek toont hoe ook voor deze regio de grote naties (Engeland, Frankrijk, Rusland en de VS) in de tweede helft van de 20e eeuw het vuur veeleer aangewakkerd dan geblust hebben. De lezer wordt telkens weer geconfronteerd met eigenbelang, chauvinisme, onverzoenlijkheid, de tegenstelling tussen vredelievende woorden en hatelijke handelingen van beide partijen. Het boekt toont de begrijpelijke drang van de joden om een eigen land te hebben en verder ook de efficiëntie van de Israëlische oorlogsvoering of verdediging, de drang van het land tot ruimtelijke expansie en de verankering van nieuw gewonnen gebied, met minachting voor het internationale recht dat de nederzettingen in de bezette gebieden illegaal noemt. Dat staat in schril contrast met de wanhoop van de Palestijnen die hun land kwijtgeraakt zijn, met de onderlinge verdeeldheid van de Arabieren, maar ook met de vertwijfelde en zwakke verdediging van de Palestijnen en hun wanhopige pogingen om greep te krijgen op de situatie, bv. met de intifadabeweging, die er geen is van soldaten maar wel van ontgoochelde jongeren en kinderen. Jammer dat in dit begin 2005 verschenen boek de dood van Arafat (november 2004) en de samenstelling van een nieuwe Israëlische regering en de gevolgen daarvan niet meer vermeld konden worden. Het is verder niet duidelijk waarom de auteur de namen Nasser en Nassar door elkaar gebruikt. Een uitglijder van formaat is de mededeling in de tijdbalk dat "op 15 november 1954: Nasser president wordt van Israël". In elk geval is ook dit boek een overzichtelijke bron van algemene informatie voor wie bijv. in de krant van 6 juni 2005 het bericht leest over de beslissing van de Palestijnse leider Mahmoud Abbas (op 4 juni) de voor 17 juli geplande parlementsverkiezingen voor onbepaalde tijd uit te stellen. De extremistische Hamas, die de vernietiging wil van Israël, had eerder immers gedreigd in dat geval het wapenbestand te verbreken. Ook het vreemde bericht over joodse kolonisten die in het kader van de Israëlische terugtrekking uit de Gazastrook deze zomer, asiel vragen aan de Palestijnen, valt makkelijker te begrijpen met dit Flitslichtboek. In beide boeken vindt de lezer achteraan een verklarende woordenlijst en een register. [Herman De Graef]
Th. Herrman
De geschiedenis beschrijven van de Balkan vanaf de Romeinse tijd, en dat in zo'n 40 blz., is een schier onmogelijke taak. Die missie is dan ook maar zeer ten dele geslaagd. Mede dankzij chronologische overzichten aan het eind van elk hoofdstuk staan de gebeurtenissen weliswaar op een rijtje, maar het bestek is te beperkt om verbanden, oorzaken en gevolgen bloot te leggen. De, zoals gebruikelijk, rijk in kleur geïllustreerde tekst komt begrijpelijkerwijze niet veel verder dan het aanstippen van de feiten. Die zijn, ook letterlijk, in kaart gebracht, maar verder dan zeer grove, grote lijnen, veel namen en veel jaartallen komt het eigenlijk niet. Ook niet m.b.t. de jongste geschiedenis waarop natuurlijk de nadruk valt. Met verklarende woordenlijst en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.