Het volmaakte rood : macht, spionage en de zoektocht naar de kleur van passie
Amy Butler Greenfield (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2005 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 909 GREE |
Besprekingen
31/12/2005
Mensen kunnen meer dan een miljoen verschillende kleurtinten onderscheiden. De kleur die het meest aanspreekt, is rood. Getuige daarvan zijn de talloze uitdrukkingen in alle talen waarin 'rood' voorkomt en de symbolische (dikwijls religieuze) betekenis die de kleur in vele culturen van oudsher heeft. Maar rood was ook eeuwenlang de moeilijkste kleur om te maken. Rode stoffen waren daarom zeldzaam en duur en werden vooral gedragen door rijke en machtige personen (de sjah van Perzië, Romeinse senatoren, kardinalen...). Toen de Spanjaarden in 1519 de 'grana cochinilla' ontdekten bij de Azteken, kregen ze 'het meest volmaakte rood' in handen. Deze kleurstof wordt gewonnen uit een soort schildluis, de Dactylopius coccus. Dit insect leeft op enkele soorten cactussen en werd aanvankelijk alleen gekweekt op de droge Zuid-Mexicaanse hooglanden. Gedroogd, verpulverd en gebonden aan tin leveren de vrouwtjesluizen (de mannetjes zijn waardeloos) een bijzonder heldere rode kleurstof op. Voor één pond van het goedje zijn evenwel ± 70.000 insecten nodig. De belangrijkste toepassing was het verven van stoffen. De prijs die ervoor betaald moest worden, bleef zeer hoog, niet het minst omdat de Spaanse vorsten hun monopolie op de handel angstvallig beschermden. Tot in de 18e eeuw wist men in andere landen niet eens of de grana cochinilla van plantaardige of dierlijke origine was. De ontdekking van synthetische kleurstoffen in de 19e eeuw betekende de doodsteek voor de cochenilleboeren. De goedkope beschikbaarheid van de kleur veranderde meteen ook de mode: de lagere klassen gingen rood dragen en dus schakelden de hogere klassen over naar andere kleuren: zwart, grijs en blauw. Vooral die laatste kleur is sindsdien de populairste.
Amy Butler Greenfield (een Amerikaanse historica, die in Oxford studeerde en wier voorouders stoffenververs waren) brengt deze stevig onderbouwde studie op een zeer toegankelijke manier. Zonder in te leveren op de wetenschappelijke waarde van haar onderzoek, schildert zij een boeiend verhaal van een tijdsgebonden, maar maatschappelijk relevant product. Het boeiendste aspect van haar studie zijn de relaties tussen de schaarste, de prijs en de aantrekkingskracht van een product. Zolang het schaars is en de prijs buitensporig hoog, is de aantrekkingskracht uitzonderlijk: zozeer zelfs dat de rijken en machtigen het exclusief voor zichzelf reserveren. Eens iedereen erover kan beschikken, verliest diezelfde groep alle interesse. [Jan Vermeiren]
Ileen Montijn
'Macht, spionage en de zoektocht naar de kleur van passie' luidt de wat opgeblazen ondertitel van dit boek van een Amerikaanse schrijfster, dat meteen bij verschijnen ook in het Nederlands is vertaald. Het vertelt niet zozeer over de geschiedenis van de kleur rood, als wel over die van de cochenille-schildluis, waarvan de beste rode kleurstof werd gemaakt in het pre-industriële tijdperk en die oorspronkelijk alleen in Mexico werd geteeld. In het boek, dat leesbaar geschreven en goed vertaald is, wordt eigenlijk de hele Europese èn koloniale geschiedenis vanaf de zestiende eeuw behandeld vanuit het onverwachte perspectief van een begeerde verfstof. Het bevat een overweldigend aantal feiten en details, te veel voor een gewone lezer die zich even wil informeren, maar in zijn soort is het een interessante studie. Met een beperkt aantal illustraties in kleur.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.