Moriae encomium, dat is De lof der zotheid
Desiderius Erasmus
Desiderius Erasmus (Auteur), John Piolon (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Donker, 2004 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 155.2 ERAS |
31/12/2004
In De lof der Zotheid deed Erasmus al een scherpe uitval tegen pausen die enkel aan luxe dachten en alle middelen goed vonden om aan inkomsten te komen. Zonder hem te noemen, bedoelde hij Julius (1443-1513), die op alle denkbare manieren geld verwierf om zijn oorlogvoering te financieren en bij zijn dood een volle schatkist achterliet, maar zich helemaal niet om de leer van Christus bekommerde. Volgens Erasmus was Julius zowat alles wat een plaatsvervanger van Christus niet hoort te zijn. In zijn satirische dialoog Julius mag de overleden paus de hemelpoort niet binnen.
Petrus zegt dat van de twintigduizend soldaten die Julius vergezellen, niemand iets christelijks heeft: het is "een zootje ongeregeld, dat geurt naar hoeren, drank en buskruit". En ook Julius zelf heeft niets van een apostolisch man: onder zijn priesterkleed "rammelen met bloed besmeurde wapens" en heel zijn lichaam draagt de sporen van "alle vormen van perverse wellust". Julius wijst erop dat hij Bologna en Venetië onder het gezag van de Heilige Stoel gebracht heeft; hij gaat prat op zijn verworven macht en rijkdom en op de verachtelijke middelen waarmee hij die verkregen heeft. Maar Petrus kreeg van Christus de opdracht de poort enkel te openen "voor hen die de naakten hebben gekleed, de hongerigen te eten en de dorstigen te drinken hebben gegeven, de gevangenen hebben bezocht, en vreemdelingen onderdak hebben verleend." Julius dreigt ermee Petrus in de ban te slaan (want hij blijft paus zolang de kardinalen over zijn opvolger ruziën). Ten slotte besluit hij te wachten totdat nog meer gesneuvelde soldaten zijn leger komen aanvullen, om zich dan met geweld van de hemelpoort meester te maken.
Deze dialoog is geen doctrinair geschrift, maar wel een van de geestigste en meest satirische werken die Erasmus geschreven heeft. Ook in vertaling is dit een bijzonder amusant en pittig boekje: alles wat Julius tot zijn verdediging aanvoert, valt in zijn nadeel uit, en aan Petrus' criteria voldoet hij helemaal niet. Erasmus heeft het auteurschap van dit werkje steeds ontkend, o.m. omdat hij hoopte dat de nieuwe paus hem van zijn kloostergeloftes zou ontslaan. De inleiding gaat in op het leven van Julius en de noten geven bronvermeldingen en aanvullende historische realia. [Jef Ector]
Dr. H.Chr. van Bemmel
Dit is een deel van een niet nader omschreven reeks waarin kortere werken van Erasmus afzonderlijk worden uitgegeven, elk voorzien van een kleurig omslag. Dit werkje is een vertaling van het oorspronkelijk in 1513 uitgegeven 'Julius exclusus e coelis'. Het is een gesprek bij de hemelpoort tussen Petrus als poortwachter, paus Julius die in 1513 overleed en diens begeleider Genius. Het werkje circuleerde kort na Julius' dood als een anoniem stuk. Maar tijdgenoten vermoedden al snel dat Erasmus erachter zat. Dat is niet zo verwonderlijk. De bezwaren die Erasmus tegen deze paus had waren legio. Hij voerde de kerk aan als was het een leger, had wereldlijke macht, bedreef simonie, hield een concilie tegen, bereidde zo een schisma voor en zou zelfs kinderen hebben. In dit gesprek bij de hemelpoort verwijt Petrus de overleden paus dit alles en wijst hem erop hoe het wel had gemoeten. Het slot van het liedje is dat de paus niet wordt toegelaten. Dit alles is in goed hedendaags Nederlands vertaald en komt zeer modern over. Achterin zijn noten opgenomen die bepaalde gebeurtenissen en situaties voor de huidige mens verduidelijken.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.