Amerika en de wereld : de Amerikaanse buitenlandse politiek in een wereld vol bedreigingen
Walter Russell Mead (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Het Spectrum, 2004 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VERENIGDE STATEN 945.6 |
Besprekingen
31/12/2004
Door al het publicatiegeweld over de Verenigde Staten heeft het zeer interessante Amerika en de wereld van de Amerikaanse historicus Walter Russell Mead in onze pers niet de aandacht gekregen die het verdient. Mead is een democraat, maar hij oordeelt op een zeer genuanceerde wijze over George Bush' buitenlands beleid, waarvan hij de keuzes "juist" en "onvermijdelijk" noemt. Om dat aan te tonen maakt hij een lange weg door de geschiedenis die hij op een generalistische wijze benadert. Mead stelt dat er van bij het ontstaan van de Verenigde Staten een soort 'Amerikaans project' ontstond dat erop was gericht een vreedzame wereldorde van democratische staten tot stand te brengen met gemeenschappelijke waarden en een gedeelde welvaart als bindmiddel. Met de val van de Muur leek dat project bijna geslaagd (cf. Fukuyama's theorie over de wereldwijde overwinning van de liberale democratie), maar toen viel de Amerikaanse regering jammer genoeg in slaap en "hield zichzelf voor de gek met aangename illusies over het gezonde, Amerikaanse systeem terwijl op hetzelfde moment op andere plekken in de wereld formidabele tegenstanders hun krachten bundelden". De verwoestende aanslagen van 11 september 2001 waren het gevolg. Bush' reactie paste in een brede overkoepelende strategie, die Amerika al van oudsher toepast: het voorkomen van de opkomst van vijandelijke, hegemonistische mogendheden in Europa, Azië en het Midden-Oosten; het waarborgen van de Amerikaanse vrijheid op zee en in de lucht en vooral het veiligstellen van de onbelemmerde toevoer van olie naar de internationale markten. Mead betreurt de inval in Irak niet, maar wél de gebrekkige strategie ervan en de slechte communicatie erover. In de plaats van altijd maar te hameren op de aanwezigheid van massavernietingswapens in dat land, waren er veel sterkere argumenten voor de oorlog aanwezig, zoals de noodzaak aan de "vijanden in het Midden-Oosten" de tanden te laten zien én zoals -- veel belangrijker -- de mogelijkheid dankzij de bevrijding van Irak de Amerikaanse troepen uit Saoedi-Arabië te kunnen terugtrekken, doorn in het oog van Bin Laden en belangrijke drijfveer achter de 11 september-aanslagen. In het laatste gedeelte van het boek geeft Mead op coherente en onderbouwde wijze zijn visie op het Amerikaanse toekomstige buitenlandbeleid. Krachtlijnen daarbij zijn een harde bestrijding van het Arabische fascisme in zijn wereldse (Baath) én religieuze (Taliban) vorm, het zoeken naar een oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict en een proactieve rol van de Verenigde Staten in de reorganisatie van de Verenigde Naties. Mead maakt ook een uitdagende economische analyse, die nogal utopisch lijkt. Het zogenaamde fordistische systeem (genoemd naar Henry Ford) gebaseerd op massaproductie en massaconsumptie maakt stilaan plaats voor een meer dynamisch "millenniumkapitalisme", waarin de vrije markt voordelig zou moeten worden voor iedereen, ook voor de ontwikkelingslanden. Hij verwijst o.a. naar de Peruviaanse econoom Hernando de Soto die het belang van privébezit en toegang tot krediet benadrukt voor het bestrijden van de armoede. Amerika en de wereld bevat nog heel wat andere boeiende analyses, die daarom niet noodzakelijk juist zijn, maar wel tot nadenken stemmen. Het is een verstandig, coherent verhaal, een plausibele interpretatie van het Amerikaanse buitenlandse beleid in historisch perspectief met aandacht voor de structurele laag. Alleen is het jammer dat Mead geen vlottere pen heeft. Hij heeft de neiging enorm lange zinnen te produceren, die de verstaanbaarheid bemoeilijken. [Gunter Bousset]
Drs. Marianne van den Heuvel
Analyse van de Amerikaanse politieke stromingen vanaf de New Deal en de weerslag die ze hebben op de buitenlandse politiek van Bush vanaf 11 september. Mead legt de relatie tussen de mislukking van de Volkenbond die uitgaat van een achterhaalde machtsevenwicht en de manier waarop Bush aan terrorismebestrijding doet. De weigering van Europa om Amerika daarin te volgen, is misplaatste hooghartigheid. Bejaardentehuis Europa. Wat Europeanen beschouwen als cruciale fouten van Amerika (het aan zijn laars lappen van de VN) doet Mead af als inschattingsfouten. Hij pleit voor modernisering van de VN. Zijn aanbeveling is dat Amerika de rest van de wereld niet van zich afhankelijk maakt (de 'Fordiaanse' verzorgingsstaat), maar toegang geeft tot het 'millenniumkapitalisme', zodat zij zich op eigen kracht ontwikkelt. De auteur is historicus en succesvol auteur op het gebied van internationale kwesties. Hij levert een briljante en gedegen bijdrage aan de discussie over de terrorismebestrijding en de rol van Amerika op het wereldtoneel. Onlangs werd de verkorte versie van hoofdstuk 8 ('Het gelijk van Bush') in de bijlage van dagblad Trouw geplaatst.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.