Nultijd
Juli Zeh
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Wereldbibliotheek, cop. 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KETE |
31/12/2004
Drie jaar na haar opgemerkt debuut, Al wat winter is en waar, komt Hilde Keteleer met een nieuwe bundel, die haar talent ruimschoots bevestigt. Deuren is een lyrische autobiografie waarin ze, meer nog dan in haar eersteling, aan zelfanalyse doet en de balans opmaakt van haar leven. Winst en verlies, geluksmomenten en schrijnende ervaringen worden naast elkaar gezet, of liever: met elkaar verweven. Net als bij de Matjroschka's, de Russische poppetjes, blijkt de schijnbaar ene figuur (de identiteit voor de buitenwereld) verscheidene andere -- kleinere, lievere, fellere -- in zich te hebben. Pas als je de ene pop opendoet, vind je de andere, en dat gaat zo door tot er een onooglijk poppetje uit één stuk overblijft, dat iets heeft van het embryo waaruit de grotere zijn ontstaan. Die gelaagdheid kan weemoedig stemmen of rebels. Ze vraagt er in ieder geval om die verschillende 'ikken' te aanvaarden, zelfs vreedzaam te laten coëxisteren. Dat vraagt moed: hoeveel wordt er niet onder de mat geveegd, verdrongen, geloochend en veroordeeld? Met het doorbreken van die zelfcensuur begint de bundel: 'Effeta', ga open, "Spreek uit, die dwarse devotie". Maagdelijkheid en erotiek, de vervulling van een intense liefdesrelatie, zijn de motieven die de eerste afdeling beheersen. Ze culmineert in een luchtige 'Fantasie in a tot z groot' waarin in elke strofe een letter van het alfabet centraal staat om het genot van het liefdesspel te evoceren. Op die afdeling 'Open' volgt de driemaal langere afdeling 'Dicht'. Ze begint met een 'Lamento in a tot z klein', een grootse, beeldende treurzang over de levensweg als 'boulevard of broken dreams'. Naast geluk en vervulling brengt het leven verraad, dwang en ontgoocheling, waar je opstandig van wordt: "Wat doen Gods hersenen / als ze, het spoor van scheppen bijster, / in chaos zijn beland? / Een waas van waardigheid / omhult hun feilen feilloos. // Mooi praten heb je, God, / niemand noemt jou ooit een del. / Mij wel."
Enjambementen zetten op het verkeerde been, alliteraties en assonanties benadrukken de 'littérature enragée'. In deze afdeling staan navrante gedichten over aftakeling en ongeluk (een cyclus n.a.v. wat de dichter Joris Iven is overkomen). Soms bedrieglijk eenvoudig geformuleerd, zoals in het gedicht 'Man in deur', een lucide tegenhanger van 'Little Ms Dalloway' uit de vorige bundel: "Hoe gaat het, goed / met mij, volleerd souffleur, / en maakt zich telkens weer / volmaakt van kant." De bitterheid heeft niet het laatste woord. Er volgen nog twee afdelingen: 'Kier' en 'Achterpoortje'. Voortleven is herinneringen koesteren, de kwetsuren beamen, de troost van de tuin aanvaarden, beseffen: "[...] we vallen / samen met het vergeefse". De dramatische geladenheid, de afwisseling van transparante en opake woorden en de zangerige zeggingskracht van deze bundel roepen een uitspraak van Braque in herinnering: "L'art: cette blessure qui devient lumière".
[Erik de Smedt]
Wijnand Steemers
Waar zij in 'Al wat winter is en waar' (debuut, 2001*) met de toestanden van het lichaam samenhang tussen de afdelingen suggereert, geeft de dichteres haar tweede bundel eenheid door afdelingstitels als Open, Dicht, Kier en Achterpoortje. De hand aan de klink op de omslag (fragment van het Portret van Marquerite Mons van Theo van Rijsselbergh) verraadt al de spanning van hoe zij zich wil openen of sluiten: in afwisselend heldere, soms originele metaforen en vergelijkingen, of hermetisch, duister en erotisch in speelse taalvondsten, (liefdes)verlangens, ervaringen, waarnemingen, inzichten en levensraadsels elegant versleutelend, sierlijk licht dansend op de evenwichtsbalk tussen abstractie en zintuigelijkheid. Een hang naar muzikaliteit en gedurfde ongrammaticale sprongen, in bijna elk gedicht een anekdotische lijn met verfijnd humoristische inslagen volgend, ofschoon de lezer soms in haar spiegellabyrinten verdwaalt. Waar zij haar loupe op richt wordt elke stofkeuze intrigerend, al kan het herhaalde pogen om het nóg pregnanter te zeggen vermoeien. Stilistisch een natuurlijke voortzetting van haar debuut.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.