De onderwaterzwemmer : roman
P.F. Thomése
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Contact, 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : THOM |
31/12/2004
De personages in Greatest Hits (vermeerderde uitgave, 2004), een bundeling van verhalen die Thomése doorheen de jaren in verschillende tijdschriften, kranten en bloemlezingen heeft gepubliceerd, bevinden zich op dwaalwegen allerhande. Deze reis-, voetbal-, muziek- en/of vrouwenverhalen zijn oppervlakkig gezien erg verschillend, maar de grondstemming ervan is dezelfde. Het is die van de country & westernmuziek, oftewel die van vruchteloos verlangen, wanhoop en desoriëntatie.
In het eerste verhaal, 'Mijn onbekende stem', lezen we hoe de hoofdpersoon, die in Enschede gearriveerd is om er voor het eerst in het openbaar zijn repertoire country & westernklassiekers te zingen, de in een verlichte vitrine aangebrachte stadsplattegrond bekijkt: "U BEVINDT ZICH HIER, schreeuwde de pijl mij toe. Hier ja, achter het glas, niet daar, waar je denkt dat je staat. Ontkennen had geen zin. Ik kon me ineens niet voorstellen dat ik me ooit ergens anders had bevonden. Een stipje in een onbekend stratenplan was ik, waargenomen vanaf een punt waar ik me dus in feite niet bevond." Wie zich in nuchtere toestand zo gemakkelijk uit zichzelf weg kan kijken, die zit niet stevig in zijn vel. Als onze zanger zich in de straten van de hem onbekende stad begeeft, wordt hij dan ook al gauw "een jas met een of andere vent erin". En het komt niet meer goed. Juist wanneer hij op het podium van de Enschedeër stadsgehoorzaal Concordia eindelijk zijn zelfvertrouwen lijkt teruggevonden te hebben, en hij klaar is om "het diepste en meest verborgene" van zichzelf ten beste te geven, gaat het weer mis. Iemand anders, een hem volstrekt vreemde, zingt in zijn plaats uit zijn borst, en dramatisch genoeg ook nog iemand "die zijn uiterste best [deed] om zo vals mogelijk te zingen, en wel zo hard als ik kon".
Of het nu op een Enschedees podium is, in een Duits ski-oord of in een stationshal in Zwolle, de ikpersoon lijkt zich altijd wel op de verkeerde plaats te bevinden. Niet thuis in zichzelf, niet thuis in de wereld. Daarmee onderscheidt hij zich geenszins van de rest van de personages die in deze bundel voorkomen. Country & western heeft dan ook "veel te maken met het gevoel out of place te zijn". En dan gaat het niet alleen om mensen die de verste uithoeken van de wereld als woonplaats hebben gezocht, zoals de bewoners van 'the loneliest town on the lonieliest road in America' Eureka, maar ook en vooral om mensen die van nature of door omstandigheden ontheemd zijn. De legendarische Duitse voetballer Gerd Müller bijvoorbeeld, die na een glansrijke carrière verloren is gelopen in zijn eigen leven en zijn bestaansangst en heimwee weg probeert te drinken met liters Beiers bier. Of de Texaanse zanger Townes van Zandt, die zijn gevoel van existentiële misplaatstheid tot uitdrukking bracht in zijn donkermooie blues- en country-songs. Over deze eenzaamste en treurigste aller singer-songwriters schreef Thomése een even grappig en ontroerend als schrijnend verhaal. Grappig en ontroerend omdat de verteller en zijn vriend J. Kessels zich op puberaal belachelijke manier met de lonesome singer willen identificeren -- "hem toezwijgen dat we hem begrepen, dat J. Kessels hem misschien nog beter begreep dan hij zichzelf" -- schrijnend omdat tegenover deze brandende identificatiedrang, dit verlangen om 'iemand te zijn', de verlorenheid van de singer-songwriter des te ijziger verschijnt: "Als het aan hem lag, was hij het liefst niemand, het schitterende water van een bergbeek hoog in de koude lucht van Colorado, het zand op de weg ernaartoe, de wind die het zand wegblaast, de sneeuw als het koud is en de weg onbegaanbaar".
Wanneer de grote Townes onverhoopt in de wagen van zijn toegewijde fans belandt, is dat voor hen zeer bevreemdend: "Het was eigenlijk jammer dat Townes erbij was, nu kon ik met J. Kessels niet bespreken hoe raar het was dat we nu met Townes hier in de auto zaten." Het is een ervaring die vergelijkbaar is met een ontmoeting die beschreven wordt in het laatste verhaal van de bundel. De jonge hoofdfiguur danst er met een meisje dat zich onverwachts tegen hem aan is komen vleien. Het liedje waarop ze dansen, is 'A Whiter Shade Of Pale', een nummer dat de schuchtere jongen het liefst hoorde als hij liggend op zijn bed aan onbekende meisjes dacht. "Maar nu het gebeurde, was het toch anders. Minder echt, vreemd genoeg." Kunst (muziek), verbeelding, verlangen en realiteit grijpen hier zodanig in elkaar dat er van een eenduidige werkelijkheid geen sprake meer kan zijn. Hetzelfde gevoel van onwerkelijkheid overkomt de ikverteller en Kessels als ze na hun tocht door het Wilde Westen in Hollywood arriveren, of als ze het landschap binnenrijden waarin Ludwig II van Beieren zijn sprookjeskasteel op liet trekken: "het was alsof we een film binnenreden. Ja, we konden ons niet aan de indruk onttrekken dat we brutaalweg, in J. Kessels z'n auto nog wel, de film van Visconti binnenreden. Een soort veranderde, maar definitieve versie daarvan."
Deze Greatest Hits, het mag gebleken zijn, is niet zomaar een losse verzameling populaire deuntjes. Ze zijn weliswaar zeer anekdotisch, en hebben de smakelijke en lichtvrolijke toets die duidelijk ter vermaak van de lezer is aangebracht, maar er is tegelijk een onderstroom van melancholie, van onvervulbaar verlangen en van stil vermoeden dat de werkelijkheid altijd elders is. [Koen Van Baelen]
T. Leyendekker
Een compleet andere kant van de befaamde auteur van ondermeer de recente bestseller 'Schaduwkind' in deze bundel komische en vooral tragikomische verhalen over zijn belevenissen in Amerika, Duitsland, Portugal en eigen land. Elf originele schetsen waarin popconcerten, popmuziek, vooral country, voetbal en vroege ervaringen met meisjes centraal staan. Hij is meestal samen met zijn vriend J. Kessels op zoek naar wortels en omgeving van hun gezamenlijke helden. Hiervan verschenen er negen eerder in de gelimiteerde uitgaven 'Greatest Hits' (2000) en 'Deep South & Far West (1991). Bijzonder onderhoudende verhalen waarin bijvoorbeeld Solomon Burke, Townes Van Zandt, de Ludwig II-kitsch in Beieren en de aan langer wal geraakte Duitse voetballegende Gerd Müller de aanleiding vormden. Rake beschrijvingen met een groot gevoel van het schijnbaar kleine leed van de mens in een wereld in verval. Met een grote dosis zelfspot en humor zoals in het 'nieuwe' openingsverhaal 'Mijn onbekende stem'. Aantrekkelijk omslag. Paperback, kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.