Stoner
John Williams
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MCGA |
31/12/2008
In ons land zijn vooral zijn collega's bekend ? zoals Frank (en zijn broer Malachy) McCourt (De as van mijn moeder, Bakker, 2003), Roddy Doyle (Paddy Clarke Ha Ha Ha, Singel, 2000) of Joseph O'Connor (Redemption falls, Nieuw Amsterdam, 2007) ?, maar er is geen auteur die in zijn werk het Ierse leven en landschap zo indrukwekkend heeft beschreven als de in 2006 overleden John McGahern.
Hij werd in 1934 in Dublin geboren, maar bracht zijn jeugd door in Mohill, een dorpje in het graafschap Leitrim, waar zijn vader als politieman in verschillende kazernes dienstdeed. Zijn jonge jaren verwerkte hij in twee romans: zijn debuut The barracks uit 1963 en het twee jaar later verschenen The dark, boeken waarin hij kritiek leverde op de alles en iedereen overheersende katholieke Kerk, en vrijmoedig over seksualiteit (masturbatie) schreef. Reden waarom The dark werd verboden en MacGahern zijn onderwijzersbaan in Dublin verloor. Hij verhuisde naar Engeland, en keerde pas eind jaren '70 terug naar Ierland. Bekend werd hij met de roman Amongst woman, in 1990 genomineerd voor de Booker Prize en ook in ons land vertaald (Tussen vrouwen, De Arbeiderspers, 1993), dat in 1998 succesvol werd verfilmd door de BBC. In 2003 publiceerde hij That they may face the rising sun, een jaar later onder de titel Aan het meer hier uitgebracht (De Geus), en kort voor zijn dood schreef hij Memoir, dat nu als Herinneringen, mijn leven in Ierland is verschenen. Vooral dat laatste boek toont hem als een begenadigd auteur, die terugblikkend een onvergetelijk beeld geeft van een jeugd op het arme platteland.
McGahern beschikt over een zeldzaam literair geluid, herkenbaar aan een authentieke mengvorm van sfeer, toon en precieze formuleringen, waarbij de beschreven werkelijkheid als bezield, elegisch en bijna tastbaar wordt overgedragen met een licht weemoedige, maar daarom niet minder exacte, stilistische elegantie. Dat komt vooral tot uiting in de ontroerende portretten van mannen en vrouwen, en in zijn beeldende evocatie van het unieke Ierse landschap, ? de weiden, bergen, meren, kalksteenvelden en veenmoerassen.
John McGahern groeit op als oudste zoon in een gezin van zeven kinderen en in Herinneringen verhaalt hij over zijn kinderjaren, die tot aan zijn dood bepalend blijven voor alles wat hij schrijft. Vooral de zeer verschillende relaties met zijn moeder en zijn vader kleuren zijn werk in de voortdurende controverse tussen liefde en geweld. Zijn moeder Susan is een intelligente, zachtmoedige en gelovige plattelandsonderwijzeres die hem inwijdt in de geheimen en schoonheid van het leven, het landschap, de dieren, de bloemen, en met wie hij een zeer innige band heeft tot ze ? als hij negen is ? aan borstkanker overlijdt. Zijn vader Frank is een autoritaire, zelfzuchtige man, agressief, ijdel en streng godsdienstig, die veelal in een politiekazerne woont en zijn gezin verwaarloost. Zelfs tijdens de stervensdagen van zijn vrouw is hij niet aanwezig, en na haar dood verhuist hij de kinderen zonder mededogen naar de kazerne, waar ze onder zijn gewelddadige regime worden geplaatst. Het leven op een strenge kostschool is al weinig anders, en McGahern houdt er een levenslange hekel aan mannelijke potentaten aan over. Lang aarzelt hij of hij priester zal worden ? een belofte aan zijn moeder op jonge leeftijd ?, maar uiteindelijk kiest hij voor het schrijverschap.
Herinneringen is meer dan een zoektocht naar een verloren jeugdparadijs: het is vooral een gevoelvol eerbetoon aan zijn moeder, zonder ook maar een spoor van valse romantiek of mooischrijverij. Zijn ingetogen stijl vermijdt nostalgie of sentiment en beroert op een eerlijke, zuivere manier ? een kernmerk van een groot schrijver.
Die grootheid bewijst hij ook in Aan het meer, een bijna plotloos verhaal over twee gezinnen die keuterboerderijtjes bewonen aan de oever van een meer. Veel gebeurt er niet in het jaar dat wordt beschreven: men gaat bij elkaar op bezoek, er wordt een nieuwe schuur gebouwd die almaar niet afkomt, iemand die in Engeland werkt komt terug voor een vakantie, het land wordt bebouwd, de dieren verzorgd en verkocht, er vindt een huwelijk plaats, plotseling overlijdt iemand. Ook hier komt geweld in gezin en school aan de orde, maar zijdelings. Het gaat in Aan het meer toch vooral om de haarscherpe tekeningen van de (soms excentrieke) boerenbevolking, de weergaloos sensitieve natuurbeschrijvingen, de kleine en grote drama's van het dagelijks leven, het verstrijken van de seizoenen, de invloed van het weer, de verhouding tussen stad en platteland, de troost van de whisky, de alomtegenwoordige dieren. Wie eenmaal aan de hand van McGaherns soepele dialogen, milde humor en fijnzinnige beschrijvingskunst een plek tussen deze dorpsbewoners heeft gevonden, wil er niet meer weg.
Het lezen van Aan het meer en Herinneringen is als een lange, intense vakantie op het Ierse platteland, met als gids iemand die op elke bladzijde zijn leven en liefde voor je openbaart. Prachtig. [Peter van den Hoven]
F. Hockx
Het echtpaar Joe en Kate Ruttledge heeft het drukke Londen verruild voor een rustig bestaan in het graafschap Leitrim, in het noordwesten van de Ierse republiek. Daar zijn ze inmiddels volledig opgenomen in de hechte gemeenschap die de bewoners van de woningen rondom het meer vormen. Deze roman beschrijft een jaar uit het leven van de verschillende bewoners. Hun leven voltrekt zich volgens vaste, zich herhalende patronen, evenals de gesprekken die ze onderling voeren. Toch is aan het eind van het boek duidelijk dat er veranderingen op komst zijn. Wanneer het verhaal zich afspeelt, is slechts af te leiden uit in het voorbijgaan genoemde gebeurtenissen, zoals de IRA-aanslag in Enniskillen van 1987. De lezer stapt zonder veel inleiding deze gemeenschap binnen en leert door de gesprekken, de ontmoetingen en de weinig spectaculaire gebeurtenissen de bewoners en de landstreek kennen. Dat is even wennen, maar het is de moeite waard. Een zeer sfeervolle roman van een auteur die weinig publiceert, maar geldt als een van Ierlands meest vooraanstaande schrijvers. Gebonden; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.