Thanatos : het zwarte boek : roman
Helmut Krausser
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KRAU |
31/12/2005
Nog compacter en daardoor nog indringender dan in zijn grote roman Thanathos beschrijft Helmut Krausser in de novelle Pijn hoe mensen de greep op het leven verliezen. Het meesterlijke daarbij is dat hij dat proces niet enkel observeert, maar de verwarring ook in zijn boek voelbaar maakt. Niet voor niets geldt Krausser als een van de belangrijkste hedendaagse Duitstalige auteurs. Pijn is een indrukwekkende vertelling, niet het minst door het stilistische vermogen van zijn auteur.
Het verhaal is simpel: een jonge psychiater raakt helemaal in de ban van de schizofrene actrice Johanna Palm. Eerst is hij gefascineerd door de complexiteit van haar psychische stoornis, maar al snel overstijgt zijn interesse het professionele. Er ontstaat een seksuele relatie, die ook invloed heeft op de geestelijke toestand van de zenuwarts. De grenzen tussen mentale ziekte en gezondheid beginnen te vervagen en het wordt hoe langer hoe onduidelijker voor hem wat werkelijkheid, fantasie of leugen is. Zijn aanvankelijk sterke identiteit brokkelt af en hij wordt als het ware een door Johanna gestuurd personage in haar schijnwereld. Deze ik-dissociatie heeft uiteindelijk fatale gevolgen voor alle personages.
Net zoals de psychiater meegesleept wordt in de schijnwerkelijkheid van zijn patiënte, sleept Krausser zijn lezers mee. Heb je in het begin nog het gevoel dat je de toestand en de relaties overziet, na een aantal hoofdstukjes is dat niet meer het geval. Ook als lezer is het moeilijk om vat te krijgen op de verhalen van en over Johanna. En duidelijkheid over de status van de tekst is er evenmin. Het uiteenvallen van de personages weerspiegelt zich immers op technisch vlak in de fragmentarisering van de tekst en het door elkaar lopen van tijden en stemmen. Krausser monteert flarden van gesprekken, brieven en ondervragingen door elkaar. Wie er aan het woord is, wat echt en wat verbeelding is, dat alles is slechts tot op een bepaalde hoogte met zekerheid te zeggen. Net zoals de personages in dit boek, heeft dus ook de lezer weinig houvast. En dat maakt van Pijn een fascinerende leeservaring. De auteur zet het hele arsenaal aan postmoderne verhaaltechnieken in, maar nergens komt dat geconstrueerd over. Ze hebben het effect dat de lezer twijfels begint te koesteren. De vragen die opgeworpen worden over de eigen identiteit, mentale ziekte, liefde, seksualiteit, het leven en de dood, worden enkel gesteld, nergens beantwoord. Op die manier word je verplaatst in de gespletenheid en onzekerheid van de personages en zijn net dat niet de overheersende gevoelens van de hedendaagse mens? Zo stijgt Pijn uit boven het verhaal dat het vertelt en wordt het een schitterende parabel over de levensconditie in de 21e eeuw. [Carl De Strycker]
Martin Mooij
Derde roman van deze Duitse auteur (1964) in Nederlandse vertaling. Een psychiater komt via een logeerpartij bij een vroegere leermeester in contact met een schizofrene 40-jarige actrice, de weduwe van een kunstenaar die op onduidelijke wijze om het leven is gekomen. Zelfmoord lijkt voor het gemak nog het meest aannemelijk. Over diens heengaan hoort de psychiater pas als hij de vrouw leert kennen. Voor haar is hij nog steeds in leven en zij zegt contact met hem te onderhouden. De dokter raakt steeds meer geobsedeerd door de vrouw, niet alleen beroepsmatig. Hij verliest er zelfs een andere vriendin, de vrouw van zijn leermeester, door uit het oog. Hij raakt steeds meer verward in de netten van de weduwe en zij in de zijne, in de wetenschap dat de relatie niet goed kan aflopen. Hij gaat bijna geloven in de brieven die ze zegt te ontvangen van de overledene en net als zij hoort hij hem spreken. Een ontwikkeling die leidt tot een fatale afloop. Een knappe op meer wijzen uitgewerkt thema (schizofrenie), soms zelfs fascinerend. Sommige lezers kunnen zich storen aan de seksuele details. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.