Het einde van het jodendom : persoonlijke beschouwingen over jodendom, holocaust en Israel
Hajo G. Meyer (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Vassallucci, 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 903.5 MEYE |
Besprekingen
31/12/2004
Hajo Meyer is een overlevende van Auschwitz die als vluchtelingenkind alleen in Nederland arriveerde en zich op verschillende vlakken profileerde: hij werkte als landarbeider, bankwerker, dwangarbeider in een concentratiekamp, natuurkundig onderzoeker, topmanager en vioolbouwer. Naar eigen zeggen hebben de historische gebeurtenissen in zijn leven hem gehersenspoeld. Daarom opent hij zijn boek met ruim vijftig bladzijden autobiografische achtergrond. Sinds de oprichting in Nederland in 2001 van Een Ander Joods Geluid, een beweging die uitermate kritisch staat tegen het gevoerde beleid in het huidige Israël, trekt hij aan de alarmbel bij wat hij het misbruik noemt van het woord 'antisemitisme'. Meyer vindt de toenemende angst voor het antisemitisme overdreven, contraproductief en gebaseerd op een verkeerde beoordeling van de huidige wereld en de politieke omstandigheden. Antisemitisme wordt als spook gebruikt. Sedert de oorlog van 1967 zijn niet, zoals in de jaren '30, de kerk of het christendom of de Europese cultuur de bron voor antisemitisme, maar de staat Israël, die verworden is tot een semi-koloniale macht met alle daaraan gekoppelde afwijkingen: een politiek van uitsluiting en vernedering, van collectieve bestraffing en diabolisering.
In niet minder dan drie hoofdstukken gaat hij in op de nachtmerries van een in Duitsland geboren jood. Wat de toestanden in de bezette Palestijnse gebieden vandaag vertellen, vergelijkt hij met de omgang met de Blut-und-Bodentheorie en de ontmenselijking van de tegenstander in de nazitijd. Hij trekt zelf lessen uit Auschwitz, de xenofobie en het verraad aan de culturele erfenis van toen. En hij klaagt de begripsverwarring aan die alom heerst en "wat slordige denkers en bedriegers trachten te vertellen". Hij bedoelt hiermee te zeggen dat Auschwitz niet langer als absoluut ijkpunt moet worden genomen; dit leidt immers te gemakkelijk tot bagatellisering van ander onrecht in de wereld en maakt kritiek op bv. Israël bij voorbaat onmogelijk. Meyer vindt dat de morele eerlijkheid gebiedt dat joden nooit mogen worden als hun onderdrukkers.
Meyer voorspelt in het laatste hoofdstuk het einde van het jodendom. Hij ziet daarvan een aankondiging in de geschiedenis sedert de Reformatie en later de verlichting; maar vooral de moderne geschiedenis geeft daar volgens hem aanzetten toe. Zijn boek geeft daarom een pessimistisch beeld van de toekomst van het jodendom in de wereld. In Israël is er de spanning met de Palestijnen, ook zij hebben boter op het hoofd. Toch zijn joden en Palestijnen gedoemd om samen te leven. Er was een catastrofe nodig om na tweeduizend jaar de terugkeer van de joden naar Israël mogelijk te maken. Meyer hoopt dat de nog onwaarschijnlijkere vrede tussen de joodse Israëli's en de Palestijnen door een wonder tot stand zal komen, maar hij vreest dat daar een nog grotere menselijke ramp aan zal vooraf gaan.
Meyers betoog is opvallend en bijzonder. Veel joodse (en niet-joodse) lezers zullen zijn stellingen meteen naar de prullenmand verwijzen, terwijl sommigen ze zullen beamen. In zijn kritische beschouwingen zullen velen de visie van joden bespeuren die alle mystiek rond holocaust en jodenvervolgingen zien als een ongezonde industrie en vervalsing van de feitelijke geschiedenis; anderen zullen het geluid horen van een dissidente jood die het eigen nest bevuilt. [Frans L. Van den Brande]
Hanna Blok
Hayo Meyer (Bielefeld, 1924) groeide als joodse jongen op in Hitler-Duitsland. In 1939 vluchtte hij naar Nederland, waar hij na de Duitse inval via Westerbork in Auschwitz belandde. In hoofdstuk 2 en 3 beschrijft hij zijn kampervaringen. De auteur behoort tot de in 2001 in Nederland opgerichte beweging 'Een ander joods geluid', die zich keert tegen de ongelijke behandeling van Palestijnse Israëli's, tegen Israëls nederzettingenpolitiek en tegen het niet nakomen van de Oslo-akkoorden. Van de huidige leiders van Israël verwacht Meyer op dit gebied geen heil; daarbij moet vooral Sharon het ontgelden. Onder het trefwoord 'discriminatie' vergelijkt de auteur hun optreden met de praktijken van het nazi-regime! (pagina 68). Ten opzichte van de Palestijnen beschuldigt hij hen van racisme, discriminatie en haat. Dat hij bezorgd is over de relatie tussen Israël en de Palestijnen in de nabije toekomst, ligt daarbij voor de hand. Van een duidelijk plan of een begin van dialoog is in dit betoog, waarin de auteur van de hak op de tak springt met citaten van hem welgevallige of onwelgevallige uitspraken, nog weinig te merken. Vrede sluiten doe je nu eenmaal met je vijanden.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.