Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Nijgh en Van Ditmar, 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : JEFF |
Besprekingen
31/12/2004
In oktober 1997 vertrok Mark Jeffery naar de Zuidpool in opdracht van de BAS (British Antarctic Society, een gereputeerde wetenschappelijke instelling die al meer dan zestig jaar aan wetenschappelijk onderzoek doet op Antarctica). Als natuurkundige en meteoroloog behoorde hij tot het ondersteunend personeel op de Britse basis van Rothera op Adelaide Island.
Het spoor bijster is het relaas van de twee jaar die hij er doorbracht. Aanvankelijk drijft het verhaal op de hooggestemde verwachtingen van de auteur, maar al heel snel klinkt een bittere ondertoon. Voortdurend botst Mark Jeffery immers op de stugge houding van de managers van de BAS, die vanuit Engeland (Cambridge) in alle opzichten de touwtjes in handen hebben. Zij verzetten zich tegen elke verandering, ook al houdt die aanwijsbare verbeteringen in zoals aanpassingen in de software voor weerregistratie. Hun aanpak staat haaks op de praktisch ingestelde veldwerkers op het poolijs. Hun stugge houding straalt af op het plaatselijke management en creëert een cultuur van vijandigheid die een verlammend effect heeft op de intermenselijke relaties. Tijdens de tweede winter barst een conflict uit. Tijdens een winteruitstap naar Lagoon Island raken de auteur en een collega van alles en iedereen afgesneden. Gedurende drie weken bivakkeren ze in een kleine hut. Ze lopen er koolstofmonoxidevergiftiging op en lijden aan onderkoeling. Ten einde raad keren zij op eigen houtje over pas gevormd zee-ijs terug naar Rothera. Deze 'roekeloze oversteek' komt hen duur te staan: ze worden beiden feitelijk ontslagen en moeten vervroegd terugkeren naar Engeland. Hoewel Mark Jeffery niet liever wil, valt hij toch in een diepe depressie omwille van dit gedwongen vertrek.
Het spoor bijster staat mijlenver van de avontuurlijke verhalen van de ontdekkingsreizigers uit de 19e eeuw, die in opdracht van de Engelse zeemacht het continent verkenden en in kaart brachten. Centraal in dit boek staat de verwerking van een persoonlijke frustratie. Het ongerepte landschap van Antarctica is enkel het kader. Jeffery beschrijft obsessief gedetailleerd zijn pogingen om de BAS-leiding van zijn gelijk te overtuigen. Zijn frustratie klinkt alsmaar bitterder en de beschrijving van het BAS-management wordt gaandeweg bijna grotesk. Zo grotesk dat je gaat twijfelen aan de geloofwaardigheid van zijn betoog. Het lijkt alsof iedereen het spoor bijster raakt.
Onbedoeld toont het boek onder welke enorme druk intermenselijke relaties komen te staan tijdens een langdurige isolatie in een beperkte omgeving. Vooral de winters zijn hard: 23 overwinteraars zitten zeven maanden in een kleine basis, zonder veel om handen te hebben en vrijwel zonder contact met de buitenwereld. Een betere voedingsbodem voor conflicten is nauwelijks denkbaar. Ongetwijfeld het interessantste aspect van dit verhaal. [Jan Vermeiren]
Jacolien Zwart
In 1997 wordt de auteur door de British Antarctic Survey (BAS) aangesteld als meteoroloog en elektrotechnicus op de Zuidpool. Het boek geeft een goed beeld van gedragsveranderingen bij gestationeerden op de afgezonderde onderzoeksbasis en van de starre regels die het leven aldaar domineren. De auteur beschrijft gedetailleerd de overtocht per schip, de werkzaamheden op de pool en de (afstandelijke en zelfs vijandige) sfeer gedurende het eerste jaar. Dit ter voorbereiding op de climax waarin een weekendtrip op een eiland uitmondt in drie weken vastzitten met slecht weer, koolmonoxidevergiftiging en bevriezingen. Naarmate het boek vordert is de onmacht tegenover de onlogische en oneerlijke besluiten van de organisatie goed te voelen. Goed en observerend geschreven, ontnuchterend voor romantische poolreizigers. Helaas geen kaart of foto’s.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.