Een graf in de wolken : roman
Willem Van Zadelhoff
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff, cop. 2003 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : ZADE |
31/12/2004
Achter een saaie titel verbergt zich een roman die een ode wil zijn aan de moderne architectuur. Het kaft is dan ook uitgevoerd in de modernistische stijl van Mondriaan. Drie generaties Kats uit Arnhem krijgen te maken met het prototype van de achterpootloze buisstoel. Die stoel wordt nu eens toegeschreven aan Marcel Breuer, dan weer aan Mart Stam, die allebei als architecten en meubeldesigners verbonden waren aan het Bauhaus. In een mengeling van feit en fictie laat de auteur (geb. 1958) de twee architecten in de jaren '20 voor een bouwopdracht naar Nederland komen. Ze mogen er een villa vol licht en lucht ontwerpen voor de wijnhandelaar Gerrit Kats, die genoeg heeft van de burgerlijke schemer en somberheid waar hij tot dan toe in heeft moeten leven. Verrassend genoeg ontwerpen ze eerst gezamenlijk een nieuwe stoel, de zogenaamde Freischwinger, die ze laten uitvoeren door een plaatselijke loodgieter. Door omstandigheden wordt de villa niet gebouwd, maar de stoel speelt tien jaar later een hoofdrol in het proefschrift over octrooirecht van de zoon Frederik Kats. Na zijn dood vraagt diens zoon Robert zich af waar de stoel gebleven is waarin zijn vader is gestorven. Het zitmeubel blijkt gelegateerd aan het Bauhaus-Archiv in Berlijn. Robert gaat op zoek naar die stoel en verzeilt in een ingewikkelde affaire met de conservator Frau Dr. Kwatta.
De roman evoceert met het enthousiasme van een jongensboek de utopie van een nieuwe architectuur. Interessant is hoe de droom van een betere maatschappij, verlangen en liefde op een voorwerp worden geprojecteerd. De bevlogenheid van de ontwerpers, het belang van de plek, de verwevenheid van verwachting en ontgoocheling in het leven komen als motieven aardig tot hun recht. Stilistisch valt het boek tegen. Wat aanvankelijk de krachtige eenvoud van de nieuwe zakelijkheid lijkt te weerspiegelen, blijkt eerder een teken van onmacht. Er is geen verschil in stijl tussen het verhaal dat de vader in het nagelaten cahier vertelt en het relaas van Robert Kats. Het anonieme taalgebruik staat in schril contrast met de bezieling die het boek inhoudelijk probeert over te brengen. [Erik de Smedt]
Drs. Erik Kreytz
Twee architecten van het Bauhaus, de Nederlander Mart Stam en de Hongaar Marcel Breuer, presenteerden een vrijwel gelijke stalen buisstoel. Hadden ze samen het prototype ontworpen of baseerde de een zich op het idee van de ander? Waarom is het prototype niet in het Bauhausarchiv terwijl er wel voor de ontvangst een bewijs is? Feit en fictie worden subtiel vermengd in deze roman. De erfgenaam van het prototype vindt zijn evenbeeld in een jurist gespecialiseerd in octrooirecht van wie hij het vak met een vrijwel gelijk talent overneemt. Dubbelspel, heden en verleden, daad of droom zijn ingenieus met elkaar verweven, zoals licht en lucht in de visie van het Nieuwe Bouwen. Niet alle vragen worden bevredigend opgelost en ten slotte blijft de lezer met een lichte verbazing achter omdat het ontwerp van de bestaande revolutionaire buisstoel wordt betwist en het auteursrecht is vervallen. Een knap debuut van de Nederlandse auteur (1958). Paperback; vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.