Vlaamse belforten : werelderfgoed
Michiel Heirman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 718.4 HEIR |
31/12/2004
De laatste jaren heeft België letterlijk en figuurlijk een inhaalbeweging georganiseerd om een aantal opmerkelijke gebouwen op de lijst van het Unesco werelderfgoed geplaatst te zien. In Vlaanderen stond het algemeen stedelijk netwerk voorop. Een aantal begijnhoven werden geselecteerd om op de lijst te pronken. Als Vlaams stedelijk gegeven was dat slechts een onderdeel. Imposantere getuigen van de middeleeuwse stedelijke dynamiek in het huidige Vlaanderen zijn ongetwijfeld de belforten en stadshuizen van een niet onaanzienlijk aantal historische steden. Net als bij de begijnhoven diende de politieke grens als scheidingslijn. Een aantal Waalse belforten werden ook op de lijst opgenomen. De belforten in Frans-Vlaanderen en Nederland vielen, net als hun begijnhoven, uit de Unesco-boot. De ruimere geografische zoekoptie wordt in de inleiding kort aangehaald, om daarna de Vlaamse keuze te onderbouwen. Er wordt ook verwezen naar de export van het belforttype naar de Hanzesteden in het balticum. Een belfort is een politiek bewijs dat de stedelijke elites een eigen plaats verworven hadden en hun stad zelf konden besturen. De charters die de van de landsheer verkregen vrijheden bevatten, werden in het belfort bewaard. In dit politiek donjon kon ook vergaderd worden, wat dan dikwijls uitmondde in de bouw van een aanpalend stadhuis. Vaak was er ook een lakenhal aan verbonden. De economische en politieke macht werd op die manier aan elkaar gelinkt. In een aantal gevallen kreeg het belfort later dikwijls een beiaard, een bijkomend symbool van stedelijke zelfstandigheid. Oorspronkelijk was er alleen de stormklok, die de stedelijke milities te wapen kon roepen.
Ook na de middeleeuwse bloeiperiode bleven de meeste belforten bestaan. Zelfs in de 19e eeuw werden door nieuwe steden belforten aan de nieuwe stadshuizen gebouwd als symbool van het stedelijk succes. Na die historische inleiding volgt de bouw- en omgevingsgeschiedenis en bouwhistorische beschrijving van exterieur en interieur van twintig Vlaamse belforten en hun al dan niet aanpalende stadshuizen, van Veurne in de Westhoek tot Sint-Tuiden en Herentals aan de andere kant van Vlaanderen. In de bijlagen komen kort de nog bewaarde belforten in het historische Vlaanderen, buiten de huidige staatsgrenzen, aan bod, evenals het rare tussenbeentje van de kerkbelforten. Van elk besproken belfort werd ook een foto opgenomen. Een nieuwe cultuurhistorische publicatie voor de erfgoedtoerist. [Harry Van Royen]
Drs. Jef Abbeel
De Unesco rekent 31 Belgische belforten tot het cultureel werelderfgoed: 6 Waalse, 25 Vlaamse. Deze paperback is de goedkope versie van een gelijknamige luxe album*, gewijd aan die klokkentorens van steden of kerken. Belle betekent nl. klok en fort is een vesting. Het bezit van een klok was een symbool van de stedelijke vrijheid in de Middeleeuwen. De klok diende o.a. om brand en storm aan te kondigen. Soms fungeerde het belfort ook als stadhuis. Vanaf de 15e eeuw breidde de stedelijke administratie zich uit en bouwde men echte stadhuizen, die veel meer ruimte boden. De auteur geeft eerst een degelijke historische schets van Middeleeuwen tot nu, bespreekt dan de belforten per provincie, inclusief het enige Nederlandse in Sluis. Hij eindigt met een handige verklarende woordenlijst en een bibliografie. De zwartwitfoto's komen erg sober over. De kunsthistorische uitleg is uitvoerig en getuigt van deskundigheid. Het boek is geschikt voor historici, kunsthistorici, leraren en gemotiveerde stedenbezoekers.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.