Voltooid mijn monument : de oden van Horatius
Quintus Horatius Flaccus
Quintus Horatius Flaccus (Auteur), Piet Schrijvers (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Historische Uitgeverij, 2003 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OUDE TALEN : Latijn HORA |
31/12/2004
Hoewel de vader van Horatius een vrijgelaten slaaf was, kon hij zijn zoon toch in Rome en in Athene laten studeren. Tijdens zijn verblijf in Athene streed Horatius als officier in het republikeinse leger van de Caesarmoordenaars tegen Antonius en Octavianus. Hij behoorde tot de verliezers en zijn bezittingen werden geconfisqueerd. Later werkte hij in Rome als ambtenaar van de schatkist en schreef hij zijn eerste gedichten. Toen Maecenas de dichter een villa schonk, kon hij zich fulltime aan de dichtkunst wijden.
Deze biografische gegevens komen vooral uit het werk van de dichter, dat naar vorm en inhoud zeer gevarieerd is. Horatius is een groot lyrisch dichter (Oden), een mild satiricus en levensfilosoof (Satiren, Epoden, Brieven) en een leermeester in de dichtkunst (Ars poetica). In zijn lyrische gedichten neemt hij de versvormen van de Griekse lyrici over en manifesteert hij zich als een uitzonderlijk woordkunstenaar. Hij heeft het o.m. over genieten en dood, liefde en politiek (vaak in gelegenheidsgedichten). Zijn levenswijsheid, die nu nog aanspreekt, is een synthese van het epicurisme (genieten, maar met maat), de Romeinse volksaard (streven naar maatschappelijke erkenning en maatschappelijk fatsoen), en van Aristoteles' deugdenleer (de gulden middenweg).
Poëzie als die van Horatius vertalen is eigenlijk een onmogelijke opgave. Metrum, klankeffecten en expressieve woordplaatsing waren voor de Latijnse poëzie essentieel, maar als de vertaler ze wil overnemen, heeft dat een minder adequate weergave van de inhoud en een onnatuurlijk taalgebruik tot gevolg. Piet Schrijvers hecht veel belang aan een vast metrum. In de bekende Ode I,11 (slechts acht verzen, met het bekende 'Carpe diem') resulteert het overnemen van choriamben (lang, kort, kort, lang) in stroeve zinnen: "Vraag niet (weten is slecht) naar de termijn goddelijk vastgesteld / voor mij én ook voor jou [...]" en "wijs zou je zijn als je de wijn filtert en lange illusies / snoeit met kortheid van duur [...]". In de even bekende Satire I,9 (over de lastpost die Horatius als kruiwagen wil gebruiken) zijn in de verzen 3-6 minder accurate vertalingen te verklaren omdat ze perfect passen in het jambische schema (dat de vertaler in de plaats van de oorspronkelijke hexameter gebruikt). Zulke onvolkomenheden zijn onvermijdelijk, hoewel men zich toch kan afvragen of het metrum in het Nederlands wel zo belangrijk is, en of de choriamben niet beter door een ander metrum vervangen werden.
Reeds vroeger gepubliceerde vertalingen heeft Piet Schrijvers voor deze uitgave soms grondig gewijzigd, o.m. omdat nu ook de Latijnse tekst afgedrukt is en dan de eigennamen best bewaard blijven. In een interessante inleiding plaatst hij het oeuvre van de dichter in relatie met zijn leven en de historische context. Hij geeft een uitvoerig namenregister, waarin hij niet alleen de namen verklaart, maar ook verwijst naar de plaatsen waar ze in het werk voorkomen. Dit namenregister kan echter de afwezigheid van verklarende noten slechts gedeeltelijk compenseren. Globaal gezien is deze publicatie van Horatius' volledige oeuvre zeer geslaagd. [Jef Ector]
Prof.dr. E.A. Hemelrijk
In dit vuistdikke boek heeft Piet Schrijvers, emeritus hoogleraar Latijn van de universiteit Leiden, het hele oeuvre van de Romeinse dichter Horatius (65-8 v. Chr.) vertaald en van inleiding en aantekeningen voorzien. Eerdere deelvertalingen van zijn hand, de 'Ars Poetica' (1980 en 1990), 'Horatius, de lyrische gedichten' (1993) en 'Epoden' (2000), zijn voor deze uitgave gewijzigd. Horatius, die net als Vergilius de steun van Maecenas (en via hem die van keizer Augustus) genoot, was een al in zijn tijd beroemd dichter. Zijn Satiren, Epoden, Oden, Brieven (waaronder de beroemde leerbrief Ars Poetica) en het Carmen Saeculare (hymne voor het Eeuwfeest in 17 v. Chr., in opdracht van Augustus) zijn hier op voorbeeldige wijze vertaald. Heel aantrekkelijk is het dat steeds op de linkerpagina de Latijnse tekst staat afgedrukt en rechts (metrisch-ritmisch en typografisch aangepast aan het origineel) de Nederlandse vertaling. Een uitvoerig namenregister geeft toelichting bij in de gedichten voorkomende namen en begrippen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.