Laat mij gaan, moeder
Helga Schneider
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Wereldbibliotheek, cop. 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : SCHN |
31/12/2003
Helga Schneider werd geboren in Polen in 1937, leefde in Duitsland en Oostenrijk en week uit naar Italië, waar zij nu woont en werkt als journaliste. Zij schrijft in het Italiaans, de taal van het land dat haar, na haar vlucht uit Oostenrijk, heeft geadopteerd. Eerder verscheen van haar Laat mij gaan, moeder (Li 2002, p. 113). Daarin beschreef ze hoe ze haar moeder, door het hof van Nüremburg tot 20 jaar veroordeeld wegens SS-activiteiten, voor een laatste keer ging bezoeken.
De brandstapel van Berlijn is in feite een vervolg op deze eerste roman, hoewel hij in Italië verscheen vóór Laat mij gaan, moeder. Nadat Helga's moeder haar en haar broer Peter heeft in de steek gelaten om carrière te maken bij de Nazi's, komen beide kinderen eerst bij oma terecht, vervolgens bij Ursula, de tweede vrouw van hun vader. Maar de vader is aan het front. Helga heeft het moeilijk bij haar stiefmoeder, die haar op een Pruisische manier wil opvoeden, terwijl ze haar voorkeur voor haar broertje Peter niet onder stoelen of banken steekt. De kinderen groeien op in de oorlogsjaren. Naast gebrek aan liefde moeten ze dus ook nog alle ontberingen ondergaan die de oorlog met zich meebrengt.
Het verhaal begint in 1941, maar het grootste deel van de roman speelt zich af in de periode van de bombardementen op Berlijn. De inwoners van het appartementsgebouw waar Helga en haar familie leven, hokken samen in de kelder van het gebouw. "Honger, dorst, doodsangst, slapeloosheid, smerigheid, zwakte, apathie, gevoel van verlatenheid en van machteloosheid, dat waren de ingrediënten van ons bestaan dat we dag en nacht in de kelder doorbrachten." Gas om warm eten te bereiden is er al lang niet meer. Voor wat water zijn de inwoners van Berlijn bereid de levensgevaarlijke tocht naar de openbare waterpomp, later naar de rivier, te ondernemen. Ze leven als mollen. Ze zijn ten prooi aan collectieve angst. Voor wat voedsel wordt er gedood. Er is een totale vervaging van het moreel besef.
De mooiste episode is die van het bezoek aan de bunker van Hitler. Dankzij relaties (de zus van Ursula werkt voor het ministerie van Propaganda) slagen de kinderen erin om een weekje door te brengen in de bunker van Hitler en zich daar, gedurende enkele dagen althans, vet te mesten. Ze krijgen warempel de Führer zelf te zien. Groot is echter de ontgoocheling wanneer ze daarna opnieuw met de realiteit worden geconfronteerd. Is er voor hen nog hoop? Naast de oorlog, de vernietiging, de dood is er bij Helga de vaste wil om te overleven.
De brandstapel van Berlijn is een ontluisterend relaas over het Berlijn van de oorlogsjaren, gezien door de ogen van een kind. [Bernard Huyvaert]
M. de Heus
In 1941 wordt de dan 4-jarige hoofdpersoon verlaten door haar moeder, die carrière bij de SS maakt. Helga groeit op bij verwanten en in instellingen en wordt een onhandelbaar kind. Deze persoonlijke tragiek is verweven met oorlogsdreiging: de ondergang van nazi-Duitsland, de ellende van de bombardementen, het maandenlange verblijf in schuilkelders, honger en dorst, ziekte en dood. Indringend en huiveringwekkend komt het dagelijks leven van dit kind maar ook van iedereen in haar omgeving tot leven. De lezer leeft mee en blijft achter in het besef dat beschaving een uiterst dun laagje vormt. De schrijfster (in 1937 in Polen geboren, reeds lang in Italië woonachtig) publiceerde eerder over de oorlogsjaren in Duitsland; in vertaling verscheen 'Laat mij gaan, moeder'*. Het boek is boeiend, maar deprimerend. Paperback; normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.