Afrika : zelfportret : een eeuw Afrikaanse fotografie
Anne-Marie Bouttiaux-Ndiaye (Auteur), Alain D'Hooghe (Auteur), Jean Loup Pivin (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 761 AFRI |
Besprekingen
31/12/2003
Nog tot 28 september loopt in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika te Tervuren de expositie Afrika, zelfportret. Deze globale tentoonstelling over Afrikaanse fotografie -- die al sinds 1998 de wereld rondreist -- wil zich geen enkele encyclopedische waarde aanmeten. Het gaat om een esthetische, historische en geografische bundeling die tracht met meer dan 250 foto's een overzicht te geven van de verscheidenheid aan toepassingen en esthetische stromingen die tot nu toe getraceerd werden. Modieus exotisme werd zo veel mogelijk vermeden om een beeld te geven van de vernieuwende dynamiek waarmee het Afrikaanse continent zich de voorbije eeuw een medium van de kolonisator eigen maakte.
De oorspronkelijke tentoonstelling werd opgezet door Éditions Revue Noire (www.revuenoire.com), een Franse uitgeverij die zich gespecialiseerd heeft in uitgaven over hedendaagse Afrikaanse kunst. Over Afrikaanse fotografie alleen al hebben ze talrijke uitgaven, gaande van monografieën over individuele uitgaven tot het lijvige standaardwerk Anthologie de la photographie africaine, dat met de Prix Nadar 1998 des Gens d'Images werd bekroond. Deze anthologie fungeerde in 1998 als catalogus, wat maakt dat het gros van de foto's uit de tentoonstelling Afrika, zelfportret in deze uitgave zijn terug te vinden. Voor het Belgische publiek werd nu een pocket-catalogus uitgegeven met een selectie van een 150-tal foto's. Minder foto's, veel kleiner afgebeeld en slechts half zoveel bladzijden als het illustere voorbeeld. Daar staat tegenover dat nieuwe teksten werden opgenomen van Anne-Marie Bouttiaux en Alain D'Hooghe, die de foto's en de basisteksten van Jean Loup Pivin en Pascal Martin Saint Leon helpen kaderen. Aangezien in het Nederlands amper materiaal voorhanden is over Afrikaanse fotografie, is de Nederlandstalige versie van de catalogus een absolute must. Het Franstalige Anthologie de la photographie africaine blijft echter het standaardwerk bij uitstek, zowel qua fotografie als qua tekstuele uitdieping. Europese fotografen waren al actief in Afrika sinds de uitvinding van de fotografie in 1839, maar het duurt tot het begin van de 20e eeuw voor de eerste zelfstandige Afrikaanse fotografen zich vestigden. Landen als Sierra Leone, Senegal, Togo en Zuid-Afrika zijn de trendsetters. Doordat Afrikanen zichzelf in beeld gaan brengen, wordt er een contrast geschapen met de (westerse) clichématige etnografische fotografie en haar hang naar exotisme. Vooral de portretfotografie kent een grote vlucht: een mooie en flatterende afbeelding -- vaak tegen een met accessoires opgesmukte luxueuze achtergrond -- als symbool van sociale status en rijkdom. Het gaat zowel om studio-opnamen als meer natuurlijke, huiselijke portretten. (bv. Inwoonster van Saint-Louis zit op haar bed in een tailleur, ca. 1915) Zo ontstond een traditie die tot op de dag van vandaag nog zeer populair is in Afrika. Voor de informatieve beeldvorming door Afrikanen zijn we in de eerste plaats toegewezen op de officiële persagent-schap-pen. Tijdens de koloniale periode werden de opnamen op de leest van de officiële propaganda geschoeid. Na de onafhankelijkheid werden vooral het overheidsapparaat en de nieuwe natie in beeld gebracht. Het alledaagse leven krijgt meer zijn beslag buiten de officiële persagentschappen om. De onafhankelijkheid en het gebruik van lichtere fototoestellen met flash openen perspectieven om de beperkingen van de portretfotografie te doorbreken. De fotografen gaan de straat op en registeren het leven aldaar, in bars en restaurants. De foto's creëren een imago waarin de Afrikanen zich herkennen. Gedurende de jaren '80 en '90 is er naast de reportagefotografie van de grote kranten ook ruimte voor geëngageerde fotografie. De zelfkant van de maatschappij wordt aangeklaagd in foto's over armoede, sociale verwaarlozing , geweld...; sociale problemen die elders niet aan bod komen. Zo wordt de fotograaf een spreekbuis van het leven in de marge. (bv. Dorris Haron Kasco: Gek van Abidjan, 1993) De voorbije decennia is er groeiende aandacht voor de vormelijke compositie binnen de Afrikaanse fotografie. Zo'n puur esthetische invalshoek blijft echter vrij zeldzaam en wordt in grote mate gevoed door de diaspora en vanuit de confrontatie met de grote internationale esthetische stromingen. Foto's van Pierrot Men en René-Paul Savignan (Rijstteelt, Ambatondra-zaka, Madagaskar, 1994-'95) illustreren het potentieel van de Afrikaanse fotografie op dit terrein. [Kris van Zeghbroeck]
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.