Hugo Claus : de jonge jaren
Georges Wildemeersch
Georges Wildemeersch (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : NEDERLANDS 851.6 CLAU |
31/12/2003
Georges Wildemeersch is directeur van het Studie- en Documentatiecentrum Hugo Claus aan de UA en een van de meest gerespecteerde Claus-vorsers. In zijn nieuwe boek over Vlaanderens belangrijkste Nobelprijskandidaat onderzoekt hij drie teksten: De Oostakkerse gedichten, het toneelstuk Vrijdag en de roman Het jaar van de kreeft. Hij motiveert die keuze van verschillende genres en teksten uit verschillende periodes vanuit de idee dat er in het werk van Claus een duidelijke eenheid in de verscheidenheid bestaat. Claus is een auteur die altijd over hetzelfde schrijft, maar altijd anders. De inhoud is zijn gebondenheid, de vorm zijn vrijheid.
Om die grondstelling aan te tonen, stelt Wildemeersch een lectuurmodel in drie lagen voor. Het oppervlakteverhaal is de realistische laag waarin de feiten als feiten getoond worden. Het is hier dat de opmerkelijkste verschillen tussen de werken liggen. Wie echter beter toekijkt, merkt een tweede, fictioneel niveau op. Aan de hand van kleine aanwijzingen in de teksten wordt duidelijk dat er steeds iets schort aan de gepresenteerde werkelijkheid. De waarneming van de personages is vertroebeld en de lezer krijgt dan ook geen objectieve wereld te zien, maar een gekleurd en vertekend beeld. De derde laag ten slotte is de psychologische laag. Daarin staat enerzijds de psychoanalyse centraal en meer bepaald het Oedipuscomplex zoals Freud dat beschrijft, anderzijds speelt de mythologie hier een belangrijke rol.
Dat lectuurmodel operationaliseert Wildemeersch tijdens zijn analyse van de teksten die hij onder de loep neemt. Vanuit de idee dat Claus' moeilijke teksten makkelijk zijn en zijn eenvoudig lijkende boeken complex, verduidelijkt Wildemeersch bepaalde problemen uit De Oostakkerse gedichten en problematiseert hij een aantal zaken uit de twee andere teksten. Zo legt hij bv. de religieuze en mythologische kern ervan bloot en toont hij aan dat christelijk geloof en heidense godsdienst in elkaar overvloeien. Vrijdag is bv. meer dan het verhaal van een terugkeer uit de gevangenis, het is een stuk over de overgang van heidendom naar christendom. En ook de vaak verguisde roman Het jaar van de kreeft blijkt vol verwijzingen naar Freud en toespelingen op Frazer te zitten.
In een bijzonder vlot geschreven en rijk gestoffeerd boek verruimt Wildemeersch de leeservaring van de gewone lezer en voegt hij belangrijke inzichten toe aan de Claus-studie. Voor wie dieper inzicht wil krijgen in de wereld van Claus is dit boek een onmisbaar instrument. Het reikt op een heldere wijze een leesstrategie aan die toegepast kan worden op het hele oeuvre van de meester. Daarnaast biedt het een verhelderende analyse van twee meesterwerken én toont het aan dat ook de als pulp afgedane roman Het jaar van de kreeft een typisch clausiaans boek is. Zo slaagt Wildemeersch erin om de ogen van de door Claus misleide lezer te openen. [Carl De Strycker]
Hans Groenewegen
Op heldere en originele wijze en met grote kennis van zaken zet Wildermeersch uiteen wat de centrale thematiek is van het veelzijdige en omvangrijke oeuvre van Hugo Claus. Hij geeft een nadere beschouwing van achtereenvolgens de dichtbundel 'De Oostakkerse gedichten' (1955), het toneelstuk 'Vrijdag' (1969) en de roman 'Het jaar van de kreeft' (1972). Refererend aan het werk van Freud en Frazer laat hij zien dat in deze door tijd en genre gescheiden werken eenzelfde omgang met mythe, religie, cultuur, psychologie en natuur plaatsvindt. Overtuigend toont hij aan dat in het meest doorzichtige werk een diepere laag verborgen is, en dat in het meest ondoorzichtige een heldere structuur zichtbaar kan worden gemaakt. De algemenere beschouwing in het slothoofdstuk gaat nader in op de eenheid in de enorme verscheidenheid van het werk van Claus. Eén bezwaar kan tegen de intertekstuele benadering van deze zeer geslaagde inleiding worden ingebracht. Soms lijkt het alsof lezen louter het oplossen van overigens verrukkelijke puzzels is. Paperback; vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.