Henry van de Velde : passie, functie, schoonheid : 1863-1957
Thomas Föhl
Werner Thomas (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Amsterdam University Press, cop. 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : Spanje 944.4 |
31/12/2003
Tussen 1517 en 1648 werden in Spanje meer dan drieduizend protestanten door het Heilig Officie van de inquisitie veroordeeld. Het waren vooral Fransen, Engelsen en Spanjaarden, maar ook Duitsers, Nederlanders, Vlamingen, Italianen, Schotten en Noren.
In een eerste hoofdstuk behandelt Werner Thomas de mislukking van de Reformatie in Spanje. Op een bepaald ogenblik is er in Spanje sprake van twee soorten christenen: de Spaanse oud-christenen en de nieuw-christenen tengevolge van de gedwongen bekering van joden en moslims. De opslorping van deze laatste groep door de christelijke kaste ontnam de oorspronkelijke christenen elke mogelijkheid om zich van de anderen te onderscheiden en een zeker sociaal aanzien te verwerven. Thomas wijst op het verband tussen socialisatie en inquisitoriale stigmatisering van de nieuwelingen en de afkeer van de Reformatie onder de Spaanse oud-christenen. Het Heilig Officie vaardigt snel raciale bloedwetten uit, en concentreert zich op de nieuw-christenen. Het tweede hoofdstuk behandelt de inquisitie en de bestrijding van de Reformatie in de periode 1517-1648. De inquisitie heeft een ware obsessie met het jodendom en met het protestantisme. Terwijl er een toename merkbaar is van de lutherse activiteiten op het Iberisch Schiereiland, ontdekt de overheid de reformatorische kernen en opent ongenadig de strijd met het protestantisme. Nieuwe (protestantse) Spaanse bijbelvertalingen zien in Antwerpen het levenslicht, en worden langs diverse wegen in Spanje binnengesmokkeld, maar heel vaak door controleurs aangeslagen. Na een hernieuwde protestantse infiltratie is de inquisitoriale repressie ongemeen hard. In de drie volgende hoofdstukken gaat de auteur grondig in op telkens één aspect van de inquisitie en de sociale controle op alles wat maar een zweem vertoont van protestantse zogezegde dwalingen. Hoofdstuk drie heeft als titel 'De aangever', en beschrijft het functioneren van de sociale controle, de 'pédagogie de la peur' en de ondoeltreffendheid ervan, misbruiken in het 'verklikken' alsook het profiel van de aangever. 'De beschuldigde', titel van hoofdstuk vier, houdt een beschrijving in van afkomst, leeftijd en beroepsactiviteiten van de beschuldigden, de motivatie van de migranten en hun integratie, de geloofsbeleving van de protestanten in Spanje. Hoofdstuk vijf behandelt het aspect van 'De zelfaangever': deze espontanéos waren personen die zich om diverse redenen vrijwillig bij het Heilig Officie aangaven.
Thomas baseert zich op meer dan driehonderd authentieke procesbundels en op duizenden processamenvattingen. In tegenstelling tot de valselijk bekeerde joden (marranos) en Moren trokken de vervolgde protestanten nauwelijks de aandacht van de historici. Deze leegte wordt met dit boek ruimschoots ingevuld. Het is een degelijke en bijzonder boeiende studie met ettelijke bladzijden noten, een bijzonder bruikbare verklarende woordenlijst, een uitgebreide bibliografie en register. Het boek veronderstelt wel enige voorkennis bij de lezer. [Frans L. Van den Brande]
A.J. Jelsma
Dit boek mag met recht grensverleggend genoemd worden. Op basis van duizenden inquisitieverslagen wordt inzicht gegeven in de wijze waarop protestantse invloeden in Spanje bestreden werden. De situatie in Spanje verschilde van de rest van Europa. Het wantrouwen van oudchristenen tegenover joden en moslims die zich onder druk tot het christendom bekeerd hadden en dus tot de nieuwchristenen behoorden, bepaalde ook de houding van overheid en kerk tegenover het protestantisme. De meeste protestanten die vanwege hun geloof gearresteerd werden, bleken uit Frankrijk, Engeland en de Nederlanden afkomstig te zijn. De inquisitie bevorderde het aangeven van mensen met een afwijkende mening. In de geheime folterkamers stelden de inquisiteurs een zorgvuldig onderzoek in. Niet alle protestanten werden ter dood gebracht; velen belandden op de galeien. Soms gaven mensen zich ook vrijwillig bij de religieuze autoriteiten aan. Dankzij het zorgvuldige onderzoek mag dit boek met recht het standaardwerk bij uitstek over de geschiedenis van het protestantisme in Spanje genoemd worden.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.