De maat van alle dingen : de zevenjarige zoektocht naar de universele meter
Ken Alder (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Anthos, cop. 2003 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : WETENSCHAPPEN : 530.9 ALDE |
Besprekingen
31/12/2003
In 1792 -- enkele jaren na de Franse Revolutie -- begonnen de twee astronomen, Jean-Baptiste-Joseph Delambre (1749-1822) en Pierre-François-André Méchain (1744-1804) aan een heel bijzondere reis. Ze vertrokken vanuit Parijs in tegenovergestelde richting, de een naar het zuiden de ander naar het noorden, in een speciaal voor hun opzet ingerichte koets vol met de meest geavanceerde wetenschappelijke instrumenten van hun tijd. Hun missie was het meten van de wereld, of tenminste het deel van de meridiaan tussen Duinkerken en Barcelona. Ze hoopten dat alle volkeren ter wereld ooit een op de maat van de Aarde gebaseerde, gemeenschappelijke standaardmaateenheid zouden hanteren en het was hun taak om de lengte van deze nieuwe 'meter' -- één tienmiljoenste van de afstand van de noordpool tot de evenaar -- exact vast te stellen. De meter zou eeuwig zijn omdat hij van de Aarde was afgeleid, die zelf eeuwig was, en de meter -- overeenkomstig het gedachtegoed van de Franse Revolutie -- zou aan alle volkeren ter wereld in gelijke mate toebehoren, net zoals de Aarde hun allen in gelijke mate toebehoorde.
De maat van alle dingen verzoent wetenschap met diep menselijk drama, en geschiedenis met hedendaagse wetenschappelijke problemen. Bovendien brengt Ken Alder in zijn schitterende historische evocatie een van de roerigste en boeiendste perioden uit de Franse geschiedenis weer tot leven. De auteur baseerde zich voor dit werk op de wetenschappelijke geschriften en dagboeken van beide astronomen en in het bestuderen van deze documenten kwam tevens een opmerkelijk verhaal aan het licht, want ondanks extreme nauwgezetheid heeft Méchain in de eerste jaren van de expeditie een detail over het hoofd gezien. Deze fout heeft hij tot zijn dood geheimgehouden. Het besef vormde voor hem zo'n kwelling dat hij erdoor tot op de rand van de waanzin werd gedreven en hij om het leven kwam tijdens een poging om zijn vergissing alsnog ongedaan te maken.
De maat van alle dingen is de geschiedenis van de wetenschap in de vorm van een spannende historische detective die het menselijk falen in het streven naar perfectie op beklijvende wijze illustreert. [Staf Schoeters]
T.A.A.G. Stevens
Tot de invoering van het metrieke stelsel was het een wanorde. Elke stad had zijn eigen maten die bovendien nog afhankelijk waren van het onderwerp dat bemeten moest worden. Tijdens de Verlichting werd in Frankrijk het plan opgepakt een universele maat vast te leggen, de meter. Deze zou bepaald worden als 1/10.000.000 deel van de afstand van de noordpool tot de evenaar. Met zo'n maat die op de aarde zelf gebaseerd was, zou iedereen vrede kunnen hebben. Twee wetenschappers trokken elk met hun ploeg erop uit om de meridiaan tussen Duinkerken en Barcelona te meten. Deze meting duurde vanwege alle moeilijkheden zeven jaar. De discussie over de nauwkeurigheid duurde nog veel langer. Maar het verhaal is meer dan alleen een beschrijving van de driehoeksmeting. En passant zien we door de ervaringen van de landmeters de gebeurtenissen tijdens de Franse Revolutie. Ook maken we kennis met hun collega's van de Academie en met andere beroemde wetenschappers. De Amerikaanse historicus Ken Alder heeft al meer boeken geschreven over de geschiedenis van de techniek. Een schitterend boek met een intrigerende tekst op de omslag dat direct boeit. Het is echter geen onderwerp waar je gauw naar op zoek bent.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.