Zelfportret
Willem Kloos
Harry G.M. Prick (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Athenaeum-Polak en Van Gennep, 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : * 851.6 DEYS |
31/12/2004
Harry G.M. Prick (geb. 1925) was 17 jaar toen Karel Alberdingk Thijm, alias Lodewijk van Deyssel (1864-1952) hem vroeg zijn schriftelijke nalatenschap na zijn dood te beheren en zijn biografie te schrijven. In 1997 verscheen het eerste deel In de zekerheid van eigen heerlijkheid. Het leven van Lodewijk van Deyssel tot 1890, dat zeer lovend ontvangen werd wegens Pricks enorme enthousiasme voor zijn onderwerp en vooral wegens zijn pittige stijl waarin hij de uiterste gedetailleerde informatie weet te verpakken en waarmee hij de lezer nooit verveelt. Vijftig jaar na de dood van Van Deyssel, een spilfiguur in de beweging van Tachtig die kunst als passie beoefende, heeft Harry Prick in een tweede omvangrijk deel van 1430 blz. (275 blz. bibliografie, aantekeningen en register inbegrepen) de laatste 62 jaren van Van Deyssels lange leven onder de loep genomen.
"De biografie is de zerk op het graf van een dode" schreef Peter Hoffman in 'Literatuur' nr. 6 (1998). En Prick heeft een monumentale zerk vervaardigd die de auteur Van Deyssel alle eer aandoet, zonder hem ongebreideld te verheerlijken en zonder de lezer te verpletteren onder het gewicht van de overvloedige infomatie die Prick gedurende meer dan een halve eeuw heeft verzameld. In een gesprek met Van Eeden in 1890 vatte Van Deyssel zijn leven tot zijn 25e als volgt samen: "Van 1883 tot 1886 heb ik in bloei gestaan, van 1886 tot 1888 heb ik goed gefunctioneerd [...] En nu raak ik mij hoe langer hoe meer kwijt".
Over zijn manieën, zijn depressies, zijn ambitie de grootste schrijver van alle tijden te worden, zijn constipaties die violent werken op zijn onanistische aanleg, over zijn boulemische eetgewoonten, zijn 'Doppelwesen', waardoor hij zich splitste in de auteur Van Deyssel en een dozijn pseudoniemen, over zijn dagboeken waarin hij uiterst nauwkeurig zijn leven administreerde van bij het heel vroeg opstaan tot aan het slapengaan, met de bedoeling zijn geest en creativiteit zo volledig mogelijk onder controle te hebben, over zijn polemieken, zijn contacten met tijdgenoten, schrijvers en kunstenaars, daarover bericht Prick in een stijl waarin de feiten voor zich spreken, in een biografie die leest als een roman, zonder de historische feiten geweld aan te doen.
De laatste 34 jaar van zijn leven woonde Van Deyssel in Haarlem, de stad van Bilderdijk, maar ook van Mulisch en Bomans. Hij krijgt lintjes en decoraties van de Nederlandse en Belgische overheid, een eredoctoraat van de universiteit Amsterdam, en wordt op zijn zestigste en daarop volgende verjaardagen uitbundig gefêteerd. Hij leidt een leven van rentenierende gentleman, maar moet wel voortdurend door vrienden financieel ondersteund worden. Hij is een veel gevraagd en graag gehoord feestredenaar maar, schrijft Polak aan Vinkenoog in 1961: "op den duur zal het werk van Van Deyssel interessant worden als letterkundig-psychologisch voorbeeld der vereenzaming". Die vereenzaming verliep parallel met zijn officiële en blijvende erkenning als de belangrijke Tachtiger die zijn generatie heel lang overleefde.
Harry Prick heeft er in zijn biografie voor gezorgd dat deze auteur krachtig, indringend en genuanceerd geportretteerd werd, met een zelfde beschrijvingslust die ook Van Deyssel kenmerkte. [Joris Gerits]
Gerard Oevering
Van Deyssel bepaalde al in 1943 dat de toen achttienjarige Prick ooit 'onze biografie' zou schrijven. Na 'In de zekerheid van eigen heerlijkheid' uit 1997* is nu met dit even uitvoerige tweede deel Pricks morele belofte aan Van Deyssel ingelost. Het beschrijft Van Deyssels leven van 1890 tot zijn dood in 1952. De essentie van het boek is ordening van het detail, zelfs ten aanzien van eten, drinken, kleden. Van Deyssel leidde geen groots, wel een curieus leven. Noch de fysieke, noch de geestelijke buitenissigheden van de hoofdpersoon laat Prick onbesproken. Welke indrukken blijven achter na het lezen van 1400 bladzijden over deze al bijna vergeten schrijver? Verbijstering over Van Deyssels archivalische bezetenheid, zijn maniakale aandrift de futielste feiten vast te leggen over zijn leven en literaire werk. Meer nog krijgt de lezer mededogen met Prick die zo aan Van Deyssels leven gekluisterd lijkt. Maar bovenal is er bewondering en respect voor zijn doorzettingsvermogen om Van Deyssels 'volstrekte neiging tot soeverein en volkomen willen' in zo'n majestueuze biografie samen te vatten. Gebonden, met uitvoerig register, bibliografie, noten en illustraties; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.