India : ontmoetingen met de tijd
Kris Peeraer
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2003 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : PEER |
31/12/2003
<4>Max Dreven, de ikverteller, en zijn vriendin Eva Wildiers zijn allebei nog geen 18 als ze in het voorjaar van 1976 nauwelijks voorbereid, maar met romantische overtuiging hun beklemmende ouderlijke huis ontvluchten: "Ik wilde kennis van de wereld, ik wilde de begeerte van de reis, ik wilde de wereld zelf". Parijs, hun eerste halte, verfoeien ze onmiddellijk en is slechts een tussenstop richting Midi, waar ze hun reisgeld trachten aan te dikken met de tomaten-, courgettes-, druiven- en perenpluk. Hun omzwervingen in Zuid-Frankrijk eindigen abrupt met de ongewenste zwangerschap van Eva, maar evengoed vormen ze de kiem van hun definitieve reisplannen. Terwijl Eva in het gehate Parijs herstelt van de verwikkelingen van haar abortus, laaft Max zich in het Musée Guimet aan (literair-)historische boeken over de geplande reisweg. Na Turkije zouden ze immers via Iran, Afghanistan, Pakistan en China hun zwerversvoeten planten in het woeste steppenland Mongolië. Maar voor ze Istanbul over land weten te bereiken, is de sinaspluk in Kreta nog hun deel en weet Max in Brussel in zijn eentje ternauwernood aan de dreiging van de legerdienst te ontsnappen. In Istanbul vindt hij zijn Eva terug die na een mislukte romance en een ernstige mishandeling in Kreta zichzelf en haar vertrouwen in de liefde moet terugvinden. Ze vullen hun buidels aan door illegale gokhuisjes schoon te maken, raken er bevriend met gokkende, handeldrijvende, intellectuele en hasjdealende Turken en ontvluchten de stad voor de bemoeizuchtige politie. Met vernieuwde verblijfsvergunningen vestigen ze zich na een doelloze tocht door Anatolië terug in Istanbul. Max verdient er tijdelijk de kost als verkoper in een souvenirwinkel, terwijl Eva er als buikdanseres een plaatselijke en goedbetaalde hit wordt. Na -- alweer -- een fysieke mishandeling door één van haar aanbidders werpt ze zich met succes op haar nieuwe job als konsomatris, een soort van dubieuze en exotische hostess voor de rijkere Arabieren. Maar in het voorjaar van '78 ruilen ze Istanbul voor het Iran van de Sjah. Vanuit Herat in Afghanistan zetten ze hun moeizame, uiterst gevaarlijke en avontuurlijke tocht verder richting Kaboel en Djalalabad. De explosieve politieke toestand in Afghanistan rukt de twee geliefden letterlijk uit elkaar. Max wordt opgesloten, terwijl Eva van de aardbodem lijkt verdwenen. In Pesjawar, Pakistan, vindt de aan opium verslaafde Max haar in belabberde en traumatische toestand terug. Maar zelfs deze levensgrote tegenslagen doen hen hun reisdoel niet afzweren: Mongolië. Uiteindelijk zal China hun reisverslaving wel definitief klein krijgen, al gaan ze eerst bijna ten onder in de woestijn. Want zomaar opgeven, nee, dat kennen ze niet.
Kris Peeraer dompelt je met de bijna drie jaar durende omzwervingen van de protagonisten onder in een wellustige mix van historische context, pittige anekdotiek, verterende liefde, religieuze en filosofische beschouwingen, lyrische natuurbeschrijvingen en aangrijpende en ingrijpende avonturen. De stappen die je samen met Max en Eva doorheen Europa en Azië zet, stralen een ongekende authenticiteit uit. Dat de auteur een groot deel van die zwerversvoeten zelf heeft gevoeld, zal daar zeker niet vreemd aan zijn. Hij reisde immers niet alleen met zijn vriendin en latere vrouw tussen 1976 en 1985 door Azië en bezocht o.m. China, India, Iran, Afghanistan, Pakistan en Indonesië, hij werkte ook als seizoenarbeider in Zuid-Frankrijk en als verkoper in Turkije. In elke regel voel je dan ook dat Peeraer put uit de eigen, intense reiservaringen. Zelfs al gaat het om fictie, toch behelst de twijfel die je al lezend overvalt niet de waarachtigheid van de gebeurtenissen; integendeel, de twijfel focust zich compleet op het welslagen van hun zelfverklaarde missies.
Al reizend doorheen Europa en Azië evoceert de verteller niet alleen wondermooie of net troosteloze landschappen en architecturale hoog- of laagstandjes, hij roept tegelijkertijd duizenden jaren geschiedenis op. Heel soms verstoren de met data en namen volgepropte geschiedkundige uitweidingen het leesplezier en raak je als leek verstrikt in het onontwarbare kluwen van het verleden en heden, van namen en data. Meestal echter geven die historische gegevens een extra dimensie aan de roman: je ziet volkeren, landen, dictaturen, machtige rijken voor je ogen openbloeien, bloederig uitbreiden, uiteenvallen of vernietigd worden. Een indrukwekkende les in de met schoonheid en vooral met bloed doordrenkte geschiedenis: "De willekeur [...] die zag je alsmaar klaarder als je door deze wereld trok". Je waant je als lezer -- net als de verteller overigens -- een ooggetuige op enkele scharniermomenten in de oosterse geschiedenis: in Turkije is een militaire coup niet veraf, in Iran komt ayatollah Khomeini aan de macht, in Afghanistan zijn de communisten de nieuwe heersers en in Pakistan wordt de populaire Bhoetto opgeknoopt... Het is een spetterend documentair verslag dat de verschuivingen en evoluties van op de eerste rij becommentarieert en in perspectief probeert te plaatsen.
Max en Eva ondergaan naast een fysieke en historische, ook een spirituele reis. Hun onbezonnen, in liefdesroes en romantisch escapisme gedrenkte vlucht uit de enggeestige en verstikkende burgermanmoraal maakt hen snel wijzer en ouder: "Het gemoed van de reiziger kende meer ups en downs dan dat van de gesettelden. Misschien was de reis daarom wel een verkorte versie van het leven, een leven binnen het leven." En ervaringen hebben ze opgedaan in drie jaar tijd; genoeg om een leven mee te vullen. Dood, moord, verkrachting, verlies, verslaving. Maar daarnaast is er op hun tocht, waarbij ze een groot deel van de wereld gezien, gevoeld en geroken hebben ook talloze momenten van extase, euforie en geluk, was er veel liefde, intense vriendschappen, passie en avontuur. Voor Eva Wildiers, die de zwaarste beproevingen moet doorstaan, heeft de reis haar strijdlustig idealisme misschien wel afgebot maar niet gekortwiekt. Ondanks haar jeukende littekens probeert ze zin te geven aan haar lijden: "Ik moest terugdenken aan de conversatie die ik met Max had in Parijs, toen ik voor het eerst over het boeddhisme las, over het lijden en over de oorzaken. Begeerte was er één van. Maar toen ontkenden we begeerte niet, integendeel. De reis was onze begeerte. Nu weet ik dat het net zo goed een van de verlangens was die Boeddha als grondslag aanduidde van de slingerbeweging tussen pijn en bevrediging. Maar ik weet ook dat de reis een binnenweg is om pijn en bevrediging versneld te ervaren. Misschien zal het ons aanzetten om de methode die de Boeddha aanreikte uit te proberen, om te leren omgaan met het lijden. Niet als we vijftig zullen zijn na een traag, routineus en huiselijk leven, maar binnenkort al, als we de hele wereld hebben gezien. In Mongolië misschien, of eerder nog." Dit citaat komt uit de enige passage waarin Eva zelf aan het woord is; een tekst geschreven na haar verkrachting en haar wraak en die ze te lezen geeft aan Max. Tegenover deze oosterse mystiek plaatst Max Dreven de westerse pessimistischere variant: "Tegen die tijd moest een mens het wel begrijpen, dat leven lijden was, een zaak van rennen, van het ene verlangen naar het volgende. Ouder worden was nuchter worden, dat moest wel, een tijd van reizen in de geest." Zijn reddingsboei is Eva: "Ik hield van haar omdat ik alleen te bang was voor het gat tussen geboorte en dood en omdat ik mensenhuid wilde voelen, grafzerk na grafzerk" Maar soms moet hij het noodgedwongen doen met de roes: hasj, datura of opium betekenen dan zijn momenten van valse perfectie.
Reis naar de begeerte is veel meer dan een historisch goed gedocumenteerde en spirituele reisroman; Kris Peeraer verweeft deze elementen schijnbaar moeiteloos met spanning, ontroering, erotiek en humor. Het boek vergt wel degelijk af en toe een inspanning, maar ook zonder die overladen historische passages, blijft het bewonderend genieten van rijk, authentiek, boeiend, aangrijpend, nieuwsgierig makend en zinnelijk proza. Een krachttoer. [Jan Bettens]
Drs. Fieke Nugteren
Max en Eva moeten nog achttien jaar worden als ze in 1976 België met een enkele frank op zak stiekem verlaten, op weg naar Mongolië. Dat dit niet zomaar gaat, beseffen ze al spoedig. Met seizoenarbeid verdienen ze wat in Frankrijk, maar ze verliezen ook weer veel. Uiteindelijk lukt het om via vele omwegen en avonturen Azië te bereiken. Hun leven vol ontberingen zal zich, voor een groot deel in Afghanistan, maar ook in o.a. India, Pakistan en uiteindelijk China - vaak gescheiden van elkaar - afspelen, totdat ze in 1979 uitgeput weer terugkeren naar hun vaderland. Deze goedgeschreven, avontuurlijke reisroman doet denken aan een moderne versie van Den Doolaards 'De druivenplukkers': ook hier spelen naast het harde leven en de liefde, politieke omstandigheden een onvermijdelijke rol. Alles is goed gedocumenteerd en het is prettig dat er twee landkaarten van het bereisde gebied, een Aziatische tijdstabel en een uitgebreide verklarende woordenlijst zijn opgenomen. De schrijver van deze spannende roman (1957) trok jarenlang door Azië en publiceerde al eerder vier boeken. Gebonden; kleine druk. .
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.