Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items aanwezig |
Globe, 2002 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : ALGEMEEN EN MEDIA : 093.1 SPEY |
ARhus - afdeling Rumbeke
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items aanwezig |
Globe, 2002 |
VOLW. : NON FICTIE : 093.1 SPEY |
ARhus - De Munt magazijn
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items magazijn |
Globe, 2002 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 093.1 SPEY |
Besprekingen
31/12/2003
Wetenschap maakt knap. Onder dat motto promoot de Vlaamse Overheid onze wetenschappelijke instellingen. De tijd is voorbij dat enkel wereldvreemde slungels met gigantische brillen op hun slaapkamer zaten te prutsen met radio-onderdelen en explosieve mengsels. Tegenwoordig is wetenschap cool. In alle lagen van de bevolking vind je gezinnen die boven de dampende wortelpuree heftige discussies voeren over wetenschappelijke raadsels, zoals het onderscheid tussen groenten en fruit.
Dat Vlamingen met plezier hun hersenen breken in naam van de wetenschap, bewijzen de radiomakers Koen Fillet en Sven Speybrouck met hun ochtendprogramma 'Jongens en wetenschap'. Iedere werkdag tussen 9 en 11 stellen zij de natie voor een prangende vraagstuk over het Hoe en het Waarom van De Dingen. En samen met tientallen deskundigen van wisselend allooi (leerkrachten met pensioen, winkelbedienden, truckchauffeurs, studenten, huisvrouwen, politici...) gaan ze op zoek naar een wetenschappelijk verantwoorde verklaring voor het probleem. Omdat het er op aankomt dat u en ik er slimmer van worden, hebben ze de eerste 150 vragen en antwoorden gebundeld in een onderhoudende cursus. Na het lezen van dit boek hebt u gegarandeerd het laatste woord aan tafel.
Van kermisattractie tot kluizenaar
Het idee dat wetenschap een bron van amusement kan zijn voor een breed publiek is niet nieuw. Doorheen de geschiedenis hebben wetenschappers wel vaker volle zalen gelokt met hun experimenten. Jan met de pet vergaapte zich de voorbije eeuwen aan de alchemisten die met veel vertoon de formule zochten om goud te maken, aan de anatomen die de eerste dissecties uitvoerden op mensen of aan de middeleeuwse torenspringers die met zelf gemaakte vleugels de zwaartekracht probeerden te overwinnen. Naarmate de geleerden echter meer begonnen te begrijpen van de natuurwetten, trokken ze zich steeds verder terug in kunstmatige omgevingen, laboratoria, waar ze het aantal parameters die hun experimenten beïnvloedden tot een minimum konden beperken. De gewone mens haakte af, omdat hij steeds meer voorkennis moest hebben om de taal van de wetenschappers te begrijpen. Bovendien werd wetenschappelijk onderzoek zo'n minutieuze aangelegenheid dat het nog weinig spektakelwaarde had. Langzamerhand was de kloof tussen leek en universitair niet meer te overbruggen. Het fundamenteel onderzoek was een domein van specialisten geworden en de gewone mens nam na zijn schooljaren voorgoed afscheid van de natuurwetenschappen.
Vandaag de dag zijn de Vlaamse wetenschappelijke instellingen echter bezig aan een inhaalbeweging. Wetenschappelijk onderzoek wordt namelijk gevoerd bij gratie van geld en hersenen en zowel het een als het ander wordt pas beschikbaar wanneer voldoende mensen de wetenschap een warm hart toedragen. Projecten die prominent aanwezig zijn in de media vinden eerder een breed draagvlak in de samenleving en zullen dus sneller overheidssteun krijgen. Daarbij hebben ze ook meer kans om investeerders en nieuwe medewerkers aan te trekken. De overheid doet er dan ook alles aan om het hermetische imago van de wetenschap bij te stellen. Verschillende initiatieven zoals de Vlaamse Wetenschapsweek en wetenschapsfeest moeten weer een hechte band smeden met het grote publiek. De laatste jaren werden ook talrijke musea grondig gerenoveerd en sinds 2000 beschikt Vlaanderen over zijn eerste wetenschapscentrum, Technopolis, waar kinderen en volwassenen aan den lijve kunnen ondervinden hoe wetenschappers naar de wereld kijken.
Curieuze Jongens
Die inspanningen zijn duidelijk terecht. De meeste wetenschapsevenementen die zich richten op de hele familie zijn een groot succes. "'t Is leerzaam voor de kinderen en ik heb er ook nog wat aan," hoor je de praktische Vlaming denken. Ook radio- en televisiemakers hebben de wetenschap herontdekt als een leerrijke vorm van entertainment. Niet alleen liggen de onontgonnen onderwerpen voor het rapen. Bovendien laat wetenschap zich gemakkelijk in de meest verschillende vormen aan de man brengen. Je kan documentaire-reeksen maken zoals 'Overleven' of kinderprogramma's, zoals 'Groot licht' of 'Curieuzeneuze', waarin elke week een ander thema spelenderwijs uit de doeken wordt gedaan. Het radioprogramma 'Jongens en wetenschap' springt echter het meest in het oog. Zelden had een wetenschappelijk programma zo'n grote aanhang bij zo'n complete doelgroep. Het programma is ook bijzonder omwille van zijn opzet. Het leert zijn luisteraars denken, in plaats van vrijblijvende weetjes de ether in te sturen. De makers lenen hun titel aan een boekenreeks uit de jaren '50 en '60: een tijd waarin jeugdboeken nog een duidelijke opvoedkundige invalshoek hadden en waarin iedereen zijn plaats kende. 'Jongens en wetenschap' en 'Meisjes en breien'. Alleen van jongens werd verwacht dat ze over het leven nadachten.
Wie zich op het terrein van de populaire wetenschap begeeft, moet zich voortdurend twee vragen stellen: wat weet het publiek en wat wíl het weten? Wanneer je een wetenschappelijk principe probeert uit te leggen moet je constant schipperen tussen de volle waarheid en de grove simplificatie. Je moet dan ook goed voor ogen houden wie je publiek is. De redactie van 'Jongens en wetenschap' levert schitterend werk omdat ze er in slaagt een erg brede laag van de bevolking aan te spreken. Het programma werkt vooral omdat de twee presentatoren samen met hun luisteraars op zoek gaan naar de waarheid. Tijdens het programma worden verschillende hypothesen naar voren geschoven die één voor één kritisch worden doorgelicht. Daarmee halen de programmamakers het beeld onderuit van de wetenschap als alwetend instituut. Onderzoek is een kwestie van passen en proberen.
De vragen die Koen Fillet en Sven Speybrouck onder de loep nemen zijn eveneens door luisteraars ingestuurd. De mogelijke onderwerpen zijn dan ook oneindig. Vaak gaat het over heel concrete thema's (Waarom krijgen blauwe plekken alle kleuren van de regenboog?) of algemene misvattingen (Ga je echt dood wanneer je Baileys en Tonic mengt?). Soms zitten er maffe vragen tussen (Wat gebeurt er als ik een kameleon op een Picasso zet?) en af en toe een filosofische vraag (Blijft licht in een kamer vol spiegels oneindig lang weerkaatsen?). Het is een dijk van een cliché dat de vragen belangrijker zijn dan de antwoorden. In Jongens en wetenschap krijg je wel degelijk een antwoord, voor zover de wetenschap er tenminste een kan geven. Maar je krijgt meer dan dat, want een uur lang heb je gedacht als een wetenschapper. En voor je het weet ben je tientallen vragen rijker. [Filip Bilsen]
Drs. Can Kumru
In het Vlaamse Radio 1-programma 'Jongens en wetenschap' sturen presentatoren Sven Speybrouck en Koen Fillet dagelijks een praktische vraag de ether in over het hoe en waarom van de dingen. Het boek dat dezelfde titel draagt als het radioprogramma, is een verzameling van allerhande weetjes en antwoorden op knagende vragen die de revue zijn gepasseerd bij diverse uitzendingen van dit educatieve radioprogramma in het eerste seizoen. Dit boek is een lijvig naslagwerk geworden met heel veel boeiende en intrigerende feitjes die ooit een keer door luisteraars zijn medegedeeld. Wat was er eerst, de kilo, de meter of de liter? Waarom vallen in de herfst de bladeren van de bomen? Waarom is ijs glad? Word je van vis eten slim? Deze en nog vele andere vragen komen in dit boek aan bod. Dit boek is dan ook een aanrader voor iedere nieuwsgierige medemens, mede wegens de luchtige toon van de antwoorden; ook jongeren vanaf circa 15 jaar zullen dit boek leuk vinden. Het boek bevat een aantal cartoons en tekeningen in zwart-wit.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.