Een geschiedenis van Japan : van samurai tot soft power
Willy Vande Walle
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Amsterdam University Press, cop. 2003 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 828.1 WALL |
31/12/2003
'Volkomen stilte! / Het gesjirp van cicaden / dringt door de rotsen heen', deze verzen van Matsuo Basho horen voor velen tot het prototype van de haiku. Een geijkt aantal verzen (3), de juiste hoeveelheid lettergrepen (5-7-5), een natuurimpressie en ziedaar: de haiku. Doordat deze poëzievorm in het Westen al jaren erg populair is, bestaat het beeld dat Japan literair gezien slechts uit haiku's bestaat en dat die er ook allemaal gelijkaardig uitzien, i.e. ze geven een indruk van de wondere wereld der planten en dieren weer. Niets is natuurlijk minder waar, en dat wordt heel mooi geïllustreerd door de uitgave van Haiku, van scherts tot experiment, in de reeks 'Licht op Japan'. Het initiatief van de Amsterdam University Press bewees al eerder haar kwaliteit met publicaties over o.m. No-theater en de geschiedenis van Japan.
Willy vande Walle beschrijft grondig en met grote kennis van zaken. Eerst behandelt hij de geschiedenis van de haiku, en vertelt ons ook dat de term 'haiku' slechts een gemakkelijkheidsoplossing is; in het oorspronkelijke Japans schuilt onder wat wij zien als haiku immers een waaier aan mogelijke kettingverzen. Verschillende scholen hadden op die manier ook een eigen visie op de inhoud en de precieze vorm van de gedichten. Zo kon de meester een beginvers bedenken dat de vorm van een raadsel had. Het was aan de leerlingen om een passend antwoord te verzinnen.
Hoewel het essentieel is om zich bij het schrijven van een boek over haiku te verdiepen in de ontstaansgeschiedenis van deze versvorm, is de behandeling van de moderne haiku voor mij interessanter. Deze hoofdstukken zijn minder technisch en hebben meer aandacht voor de auteurs en hun respectieve visies op leven en schrijven. Interessant is bv. dat niet iedereen Basho als grote voorbeeld zag. Masaoka Shiki bv. drong er bij zijn lezers op aan Basho van zijn goddelijke voetstuk te halen en te zien zoals hij werkelijk was: een verdienstelijk dichter, niet meer, niet minder. Shiki zelf zag een nauwe verbinding tussen schilder- en schrijfkunst: het waren voor hem twee verwante middelen om de waarheid weer te geven. Voor het eerst had poëzie niet langer een didactische functie.
Veel aanhang won de haiku aan het begin van de vorige eeuw met de uitgave van het tijdschrift 'Hototogisu' (Koekoek). Belangrijk is ook Nagata Koi (1900-1997), schrijver van kacho fuei (lett. het bezingen van bloemen en vogels), maar ook van verzen over onrust, chaos en erotiek. De meeste inspiratie haalt Koi uit het zen-boeddhisme, de leegte vormt de kern van al zijn gedichten.
Verder gaat Haiku, van scherts tot experiment over de maatschappelijke haiku, over haiku's in vertaling en de problemen die daarbij opduiken of over de huidige vormtechnische en inhoudelijke kenmerken van de haiku. En nog: de auteur geeft zoveel informatie dat een enkele lezing niet volstaat. Maar dat is niet erg, dit is een ongemeen interessante uitgave over Japanse literatuur van heden en verleden. [Marjan Bex]
Inge Lievaart
In de reeks studies 'Licht op Japan' is deze over de geschiedenis van de haiku de vierde na die over de regeringsvormen, het klassieke theater en de film van Japan. De ondertitel 'van scherts tot experiment' duidt de ontwikkelingslijn aan van de haiku. Prof. Vande Walle, bekend als deskundige op dit gebied en vertaler-auteur die velen met de Japanse haiku vertrouwd maakte, biedt in deze uitgebreide studie aan de eerdere kennismaking een stevige bodem onder die kennis. Met uiteraard jaartallen (de oudst bekende poëziebloemlezing van Japan is van 705), vorm-aspecten en veranderingen daarvan, de wijze van gebruik (het ketting-gedicht en het zelfstandig worden van het openingsvers daarvan tot de individuele haiku) en dichtersnamen zet hij helder uiteen wat meest slechts vaag bekend is. Ook over de diverse richtingen die de persoonlijke haiku ten slotte uitging, geeft hij inzicht, met voorbeelden. Hoe allerlei regels verdwenen in de moderne ontwikkeling, vooral in de stedelijke cultuur. Dit kan de haiku ook hier vrijer maken en een nieuwe richting en impuls aan de zeker aanwezige belangstelling verlenen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.