Biljarten om half tien : roman
Heinrich Böll
Michel van der Plas (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff, cop. 2002 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 249 VAND |
31/12/2003
Op een grondig analyserende, ruim gestoffeerde, meteen ook levendige en duidelijk geformuleerde wijze behandelt Michel van der Plas de hervormingsbewegingen binnen de katholieke kerk onder de renaissancepausen, ongeveer van 1450 tot 1550. In dat jaar formuleerde het concilie van Trente een antwoord op de verzuchtingen van hervormingsstrevingen die zich bekommerden om een uitzuivering van het geloof en de geloofspraktijk in de hoven van pausen en van andere kerkleiders. Zo ontstonden ook vanuit de verontwaardiging om een verval getekend door ontaarding, simonie, nepotisme, machtsstreven en geldzucht zoals het misbruik van een nietsontziende aflatenverkoop. De auteur geeft daarover dan ook indrukwekkend veel details m.b.t. gegevens, personen en documenten. Ongetwijfeld bestaat een belangrijke meerwaarde van dit boek erin dat hij er ook in slaagt in het aangrijpend en deprimerend duistere beeld van verval ook positieve aspecten op te lichten. Bovendien verrekent hij altijd dat mensen in en rond de kerk ook maatschappelijk en cultureel gesitueerd zijn.
In de eerste hoofdstukken behandelt hij aspecten van de katholieke hervorming en de reformatie, daarop een beknopte beschrijving van de bijzonderste aspecten die de zorg waren van de gewone gelovige: de dood, het oordeel, de hemel en de hel. En om de straf na het leven te verlichten, speelde de vaak negatieve aflatenpraktijk daarbij een niet te onderschatten rol. In de daaropvolgende hoofdstukken geeft hij een beeld van het verval dat het leven van de opeenvolgende pausen karakteriseert. Daarnaast echter ook de reacties van vele hervormingsgezinden zoals Savonarola, Erasmus, Thomas More, paus Adrianus VI, Anna Bijns. Op de analyse van de situatie in verschillende landen volgen de verdere hervormings- en restauratiebewegingen na Trente met o.a. aandacht voor het ultramontanisme, het eerste Vaticanum en de pauselijke onfeilbaarheid, het 'Roma locuta, cause finita' met de veroordelende houding tegenover nieuwe theologische inzichten, Johannes XXIII en het tweede Vaticanum, het aggiornamento: het bij de tijd brengen van de kerk. Maar daarop weer restauratiepogingen die tot op vandaag de geloofwaardigheid van de kerk bij velen aantasten. In feite zijn ze eens te meer de aanzet tot een doorbreken van het immobilisme dat vandaag de kerk tekent.
Een boek als dit toont aan dat een vrij spreken over en een eerlijk zoeken naar de wezenlijke zin van de kerk en de wezenlijke opdracht van haar beleidsmensen een noodzaak is voor de kerk als dusdanig en het geloof dat zij voorstaat. Het boek wordt besloten met teksten "die als aanvulling kunnen gelden van de in de afzonderlijke hoofdstukken al verstrekte citaten". Ten slotte nog een uitgebreid notenregister. De auteur karakteriseert zijn werk zelf als een schets, die dan ook niet naar volledigheid streeft. De schets geeft alleszins een zeer indringend beeld van een evolutie die hervorming en restauratie kan zijn. [Guido Goedem]
Prof. dr. P.J.A. Nissen
De veelzijdige literator Michel van der Plas heeft al eerder blijk gegeven van zijn grote betrokkenheid bij het streven naar vernieuwing in de katholieke kerk. In dit boek blikt hij terug naar hetzelfde streven in een andere tijd, de periode tussen ongeveer 1450 en 1550, dus de vooravond en beginjaren van de Reformatie. Ook toen waren er velen die de klok luidden uit bezorgdheid over wantoestanden in de kerk. In de eerste helft van het boek beschrijft de auteur de toestanden in Rome ten tijde van de Renaissancepausen. In de tweede helft volgt hij een aantal hervormingsbewegingen in verschillende Europese landen. Het laatste hoofdstuk brengt ons met reuzensprongen bij het recente verleden. Het boek, dat overigens doorspekt is met goed gekozen citaten, wordt afgesloten met een kleine bloemlezing van teksten uit de behandelde periode. Het werpt weliswaar geen nieuw licht op de hervormingsbewegingen, maar door zijn meeslepende stijl kan het wel een groot publiek in aanraking brengen met de hervormers op het breukvlak van Middeleeuwen en nieuwe tijd. Met een overzicht van geraadpleegde literatuur, een notenapparaat en een persoonsnamenregister.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.