De Groote Oorlog : het koninkrijk België tijdens de Eerste Wereldoorlog
Sophie De Schaepdrijver
Sophie De Schaepdrijver (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Atlas, 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 2247 |
31/12/2003
In 1997 schreef de Vlaamse historica Sophie de Schaepdrijver een absoluut historisch meesterwerk De Groote Oorlog (Li 1997, p. 693), bekroond met de Arkprijs. Die grandioze historische studie bezorgde haar niet alleen naam en faam in academische kringen, maar katapulteerde haar meteen ook naar de status van het "intellectuele bekende Vlamingenschap" met als orgelpunt haar optreden in het zomerse cultprogramma 'Confidenties in Toscane'. De in de Verenigde Staten levende historica -- ze doceert aan de Pennsylvania State University -- is niet op haar mondje gevallen en slaagt er steevast in de link te leggen tussen geschiedenis en actualiteit. In 2000 schreef ze het uitdagende essay Waarom is veel geschiedschrijving zo saai?, waarin ze pleit voor meer fonkelende gedachten in de geschiedenisbranche. In de huidige geschiedschrijving ligt de nadruk te veel op hyperprofessioneel klerkenwerk, wat leidt tot oerdegelijke, maar dorre teksten. De Schaepdrijver roept op tot meer goedgeschreven histories, doortastende syntheses, brede monografieën, kortom 'boeken'. In een spraakmakend interview met 'De Standaard' voorspelde ze vorig jaar de teloorgang van de IJzerbedevaart en ironiseerde ze de Vlaamse IJzermystiek en idealistenretoriek.
Die twee thema's komen ook aan bod in deze nieuwe essaybundel, Taferelen uit het burgerleven. In feite is het een bonte verzameling essays, recensies, lezingen, toespraken uit de periode 1997-2000, waarvan het grootste gedeelte reeds verscheen in 'De Standaard' of 'De Morgen'. De veelal korte teksten zijn geordend in drie thema's. 'Geschiedenissen' gaat hoofdzakelijk over de Eerste Wereldoorlog en de Vlaamse Beweging. Naast een aantal boekbesprekingen -- steevast zeer persoonlijk --, staan hier prachtige stukjes over collaboratie, over idealisme, over Ieper, over de Duitse gruwelen... De 'Atlantische aantekeningen' draaien rond De Schaepdrijvers gevoelens tegenover haar gastland Amerika met rake beschrijvingen van fenomenen als de radioster Doctor Laura, de lege ligstoelen in de Amerikaanse voorsteden, het Amerikaanse hysterische arbeidsethos, de televisiereeks 'Sex and the City', de populariteit van Julia Roberts... 'Taferelen uit het burgerleven' -- het derde thema -- bevat prachtige besprekingen van romans van Balzac, Richard Ford, Charlotte Brontë, Theodor Fontane, allemaal "échte boeken, romans met ontknopingen en personages en milieus". De Schaepdrijver heeft persoonlijke affiniteit met het beschaafde burgerleven (dat ze in Amerika moet missen) en met de 19e-eeuwse burgerlijke roman: "Ik herkén ze, of ik dénk althans ze te herkennen, deze levens van relatieve welstand, deze levens zo vaak geleid binnen strenge marges, maar die toch al werden beroerd door de gedachte aan het 'vervulde' bestaan". De bundel sluit af met een mooi autobiografisch essay ('Villa Samsonite') vol ambigue gevoelens over Uit en Thuis, nabijheid en afstand, Vlaamse honkvastheid en Amerikaanse "vertrekkensbereidheid", haar academische nomadenbestaan. In het jaar 2000 verhuisde het gezin-De Schaepdrijver nl. liefst vier keer: van Princeton naar België naar Berlijn naar Manhattan naar Pennsylvania: "Het ene pad is niet beter of slechter dan het andere. Neem het mijne nu: het is zonder meer leefbaar. Soms is het zelfs spannend... Maar, zoals ze bij ons in Erembodegem zeggen, je ne regrette rien".
Sophie de Schaepdrijver bezit een fenomenale essayistische kracht, waardoor haar teksten een tijdloze dimensie krijgen. Uiterst zeldzaam is de hier aanwezige combinatie van wetenschappelijke precisie, persoonlijke interpretatie, welbespraakte bluf, sublieme humor en stilistisch vermogen. De Schaepdrijver hanteert een erg persoonlijke, nadrukkelijke schrijfstijl, meanderend, kronkelig, meeslepend, warm. Haar taalgebruik is bewust archaïserend met een hoog Rode Ridder-gehalte: "Welhoe, zo spraakt gij nooit! Vanwaar toch deze bewonderenswaardig volwassen aanvaarding van 's levens beperkingen". Postmoderne ironie is troef, maar ook hilarische spot, bv. met de academische "cryptomandarijnen" of met het personeel van de Koninklijke Bibliotheek van België: "...de Breznjev-generatie: lieden die ooit, in een ver, dienstbetonend verleden, ter Albertina werden neergepoot, en die aldaar, de ogen strak op de koffiepauze en pendeltrein gericht, hun dagtaak uitzitten in volmaakte onontvankelijkheid voor hun omgeving, de boeken heen en weer schuivend als waren het evenzovele blanco pakketten". [Gunter Bousset]
J. van Bree
Sophie de Schaepdrijver is een in de Verenigde Staten wonende Vlaamse historica die zich vooral met de Eerste Wereldoorlog bezighoudt en graag leest. Deze bundeling verspreide opstellen, voordrachten en recensies van haar hand (op één na geschreven tussen 1999 en 2001) is dan ook niet toevallig in drie delen opgesplitst: het eerste (en meest coherente deel) over geschiedschrijving in het algemeen en met recensies van boeken die de Eerste Wereldoorlog tot onderwerp hebben; het tweede deel bevat observaties van het leven in de Verenigde Staten en het derde deel behelst recensies van literaire werken. Voor De Schaepdrijver staat het burgerleven (waarmee ze meer affiniteit zegt te hebben dan met het leven van de paupers en de aristocratie) centraal. Zij is wars van moralisme en predikt de eigen verantwoordelijkheid. Het zijn prikkelende en soepel geschreven artikelen, waarbij het jammer is dat de Belgische franken niet zijn omgerekend in euro’s en waarvan de (burgerlijke) samenhang tussen de diverse delen niet overtuigend genoeg is om een dergelijke bundeling te rechtvaardigen (van alles krijgt de lezer net iets te weinig).
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.