Grensgangers
Aline Sax
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Clavis, 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 7060 |
Magazijn |
Clavis, 2002 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : SAX |
31/12/2005
Het Vlaamse platteland in 1742. Hasse (17) woont al twee jaar alleen in een hutje buiten het dorp. Ze verloor al vroeg haar ouders; ze werd opgevoed door haar grootmoeder en ingewijd in de kennis van genezende kruiden. Als ze niet kan verhinderen dat de zwaar zieke griffiersvrouw sterft, wordt ze als heks vervolgd. Ze ontsnapt op het nippertje en vindt onderdak bij haar broer Diedrich, een chirurgijn in een nabij dorp. Door hem komt ze in contact met de bokkenrijders, in dit boek een soort van Robin-Hoodbende die de rijken berooft om de welvaart te herverdelen. Ze raakt betrokken bij de activiteiten van de bende en, bewogen door bewondering voor haar broer en verontwaardiging over de wrede en onrechtvaardige lokale overheid, wordt ze er zelfs lid van. Ze werkt mee aan een bevrijding uit de gevangenis en verscheidene overvallen, maar ze leert ook de zwarte kanten van het bendeleven kennen: de angst, het voortdurend op je hoede zijn, het onderduiken, de arrestatie en foltering en executie van schuldigen en onschuldigen... Intussen wordt ze verliefd op Jan, naaste medewerker van Diedrich en ook lid van de bende. Als de arrestaties en terechtstellingen toenemen, groeit de angst. Er moet een verrader aan het werk zijn! Jan vermoedt dat Diedrich een dubbele rol speelt. Hasse ontdekt de bewijzen van diens verraad: hij heeft de hele bende, ook Hasse en Jan, (alles bij elkaar 136 mensen), verkocht aan de overheid. Hasse redt zich ternauwernood als Diedrich haar met een pistool bedreigt. Met Jan vlucht ze naar Antwerpen.
Het verhaal maakt niet zo'n geloofwaardige indruk. Waarom laat de welvarende chirurgijn en gerechtsdokter zich in met rovers en voetbranders en speelt hij zelfs een belangrijke rol in hun bende? Waarom verraadt hij zijn gezellen, vrienden, medestanders, zelfs zijn eigen zus? Geld wellicht, maar daarover valt vrijwel niets te lezen in het boek. Of wordt hij bewogen door een haat voor het chaotische in de samenleving en het geloof dat de wereld gezuiverd moet worden? Dat zijn tenminste zijn gedachten als hij als geheimzinnige Ruiter vanop een afstand de arrestaties in het dorp gadeslaat. Maar dit wordt nergens in het boek psychologisch voorbereid. Het hoofdpersonage Hasse is wel authentieker getekend in haar angst voor de heksenjagers, haar aarzeling om lid van de bokkenrijders te worden en achteraf, als ze de wreedheid van de bende leert kennen, haar twijfel tussen haar trouw aan de gezworen bokkenrijderseed en haar gevoelens van afschuw en afkeuring. Ze is leergierig, neemt met open oog en oor deel aan het dagelijkse leven in het dorp, ervaart vol verwondering de drukte van de havenstad Antwerpen, denkt na over de gang van zaken in de wereld en over goed en kwaad, beleeft bij Jan haar eerste verliefdheid en liefde. Eigenlijk lijkt het boek niet zozeer geschreven voor het toch vrij magere en niet zo heldere verhaal, dan wel voor een uitvoerige beschrijving van het leven in onze streken rond het midden van de 18e eeuw. De lezer krijgt een uitvoerig en aanschouwelijk beeld van de wooncultuur en het volksleven. De motieven van de bende zijn nobeler dan wat de volkse overlevering en geschiedenis daarover vertelt: ze willen rechtvaardigheid in de wereld brengen, de uitbuiters wat van hun overvloed afnemen en een revolutie ontketenen waarbij ze "die Oostenrijkse pummels van Maria-Theresia" uit het land willen verdrijven. Die ongewone visie wordt in dit boek niet historisch verantwoord. De schrijfster laat zien hoe snel macht corrumpeert: zowel de Generaal van de bende als Diedrich, die door hun exclusieve kennis van het namenboek van de bende ook macht krijgen, gaan die gebruiken voor eigen belang en tegen al wie buiten hen om naar eigen inzicht handelt.
Het boek begint met de raid op Hasses hutje en haar vlucht naar haar broer. Pas daar vertelt zij zelf wat de aanleiding was tot de volkswoede die haar bijna het leven kostte. De rest van het verhaal wordt chronologisch verteld door een alwetende verteller die vooral Hasse volgt en in de eerste plaats oog heeft voor het tijdsdecor van het verhaal. Soms is de beschrijving wat te uitvoerig. De taal is aanschouwelijk en vrij eenvoudig maar kon wel meer zorg gekregen hebben. Voornaamwoorden worden verkeerd gebruikt; er zijn tangconstructies en te veel passiefzinnen; sommige zinnen hinken op een kreupele structuur ("Nijts blijft maar boeren afzetten door een groot deel van hun vermalen graan achter te houden, waaronder verschillende van onze vrienden." )... Het boek sluit met twee pagina's "noten", d.z. verklaringen van woorden als drossaard, brandbrief, scherprechter en van enige uitspraken uit het Bargoens of de dieventaal. Waarom de titel De duivelsvlucht luidt, is me niet duidelijk. [Herman De Graef]
S. Roest-Mouissie
In het Vlaanderen van 1742 probeert een bende de vele armen te helpen. Ze noemen zich de Bokkenrijders en Hasse, de hoofdpersoon uit dit verhaal, is het eerste vrouwelijke lid. In eenentwintig duidelijk afgebakende hoofdstukken die alle met een gotische hoofdletter beginnen, wordt het verhaal lineair-chronologisch opgebouwd. Het vertelperspectief vanuit Hasse wordt regelmatig onderbroken door een algemeen perspectief dat soms iets uitleggerigs krijgt. Het proza is verzorgd. De karaktertekening van de hoofdpersonen is duidelijk zonder veel verrassingen. Toch weet de auteur spanning in het verhaal te brengen door de geheime acties van de bende. Vooral door de beschrijving van de details uit het dagelijks leven, komt de tijd overtuigend uit de verf, hoewel de martelscènes met wat meer implicieter taalgebruik ook wel effectief zouden zijn geweest. De actie voor een rechtvaardiger verdeling van goederen zal kinderen zeker aanspreken. Vanaf ca. 13 jaar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.