Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Wereldbibliotheek, cop. 2002 |
De wereld rond WER |
Besprekingen
31/12/2003
Pijn is zelden of nooit eenduidig. Zij wordt zowel objectief als subjectief ervaren, is signaal van het lichaam met weerklank in de geest. Het is een gegeven dat ieder mens in zijn leven ervaart, maar waarmee naargelang van tijd en cultuur op verschillende manieren wordt omgegaan. Henk Driessen heeft uitstekend werk geleverd door een zeer leesbaar antropologische verhaal rond pijn te schrijven. Hij spitst zich toe op pijn waar deze aan een ander fenomeen gekoppeld is. Pijn als 'middel' in overgangsriten, waar jongen en meisje langs rituelen om in een nieuwe levensfase worden geleid of pijn als mediator tussen mens en God, waar zelfpijniging een unieke toegang verschaft tot het goddelijke. Henk Driessen verkent uitgestorven -- of uitsterving nabije -- culturen, maar richt zijn aandacht eveneens op het hedendaagse omgaan met pijn in sport, kunst en -- al dan niet terminale -- ziekte.
Elke pijnvorm wordt geïllustreerd met getuigenissen of verslagen, zonder dat de lijn van het betoog hierdoor wordt verbroken. Bijzondere verdienste van dit werk is het naadloos in elkaar laten overgaan van beschrijvingen van kleinere 'etnische' culturen en de hedendaagse westerse cultuur. Dit geeft blijk van een gezonde onderzoeksinstelling en objectiviteit. Men hoeft geen cultuurrelativist te zijn om het antropologische apparaat met eenzelfde grondigheid op de 'oude' westerse wereld te richten.
Een belangrijke vraag die voor de lezer van dit voortreffelijke boek overblijft, is: hoe komt het dat pijn een zo cruciale betekenisvolle functie kan vervullen, terwijl ze op zich eigenlijk van alle betekenis is ontbloot? De auteur bemerkt terecht in het nawoord: "Het raadselachtige van pijn is gelegen op het snijvlak tussen lichaam, samenleving en cultuur. [...] Het is dan ook onjuist om pijn te reduceren tot een verschijnsel dat in het lichaam en de psyche zit." Het is een belangrijke verwezenlijking van Pijn en cultuur dat het quasi onafwendbaar naar de vraagstelling 'wat maakt pijn zo bijzonder?' leidt. Het is een vraag die waarschijnlijk niet door één enkele wetenschap beantwoord kan worden, maar Driessen heeft ze alvast impliciet gelanceerd. Waarvoor dank. [Jan De Wit]
M.A.M. Bomhof, neuroloog-psychiater
Het begrip pijn komt in alle tijden en alle culturen voor. Het wekt daarom verbazing dat er vanuit de cultureel-antropologische hoek weinig over verschenen is. Henk Driessen, cultureel antropoloog en hoogleraar mediterrane studies in Nijmegen, probeert deze lacune op te vullen. Hij is daarin goed geslaagd. Aan de hand van talloze voorbeelden uit diverse culturen beschrijft hij pijnaspecten, variërend van besnijdenis en andere transitieriten tot pijn bij sporten, in de religie en bij kanker. Vooral in de transculturele gebieden is hij zeer lezenswaardig. Zodra de schrijver zich wat meer gaat afzetten tegen de medische aspecten van pijn, bevindt hij zich op glad ijs. Een lezenswaardig boek met veel verdere verwijzingen in het notenapparaat. Op dit gebied is nog weinig verschenen en dit boek kan een gevarieerd lezerspubliek vinden.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.